Strategik marketing

Gipersegmentlash va kontrsegmentlash. Segmentlash siyosatining ikki jihati 
bo‘lishi mumkin. «Gipersegmentlash» strategiyasi tovarlarning shaxsiy buyurtmalar 
bo‘yicha  ishlab  chiqilishiga,  turli  xil  variantlarning  taklif  qilinishiga,  asosiy 
funksiyaga  qo‘shimcha  ravishda  qo‘shimcha  narx  evaziga  har  xil  ikkinchi  darajali 
funksiyalarning  bajarilishiga  olib  keladi.  «Kontrsegmentlash»  strategiyasi  esa, 

---

 
72 
 
 
aksincha,  tovarlarni  hech  qanday  «bezaklarsiz»  taklif  qilishga  qaratilgan  bo‘lib, 
bunda arzon narxlarda sotiladigan qo‘shimcha variantlar soni eng kam bo‘ladi. 
Firmalar  gullab-yashnagan  paytlarida  tobora  mayda  segmentlarga  ajratish 
strategiyalarini  qo‘llar  edilar.  Bu  strategiyalar  esa  markalar  sonining  ko‘payishiga 
olib  kelar,  natijada  ishlab  chiqarish  va  savdo  xarajatlari  hamda  sotuv  narxlari  ortib 
ketar edi. 
YUqorida  aytib  o‘tilganidek,  iqtisodiyotning  va  ijtimoiy  muhitning 
turbulentligi  tufayli  yuz  bergan  o‘zgarishlar  iste’molchilarni  «narx/  qoniqish» 
nisbatiga  ko‘proq  e’tibor  beradigan  qilib  qo‘ydi.  Endilikda  iste’molchilar  tovarning 
narxlari bilan  uning tavsifnomalarini solishtirib ko‘rishga  yaxshiroq tayyorlanganlar, 
ularning  tovarning  narxi  maxsus  talablarga  kamroq  darajada  moslashtirilganligi 
tufayli  arzonlashtirilgan  deb  qabul  qilishga  ko‘proq  moyildir.  Ko‘pgina  g‘arb 
mamlakatlarida 
“markasiz”  tovarlarning  muvaffaqiyat  qozonganligi  ushbu 
evolyusiyani yana bir bor tasdiqlaydi. 
Shu  munosabat  bilan  ba’zi  sektorlarda  va  avvalo  ommaviy  iste’mol  tovarlari 
sektorida  tovarlarni  ataylab  soddalashtirish  tendensiyasi  kuzatilmoqda,  ya’ni 
cheklangan funksiyalarga ega bo‘lgan tovarlar ishlab chiqarilmoqda. Bunday tovarlar 
standartlashtirish  darajasi  yuqori  bo‘lganligi  tufayli  ishlab  chiqaruvchilarga  ko‘proq 
daromad  keltirmoqda.  SHunday  qilib,  «kontrsegmentlash»  -  «narx/qoniqish» 
mezoniga asoslangan segmentlashdir.