Strategik marketing

 
5.3. Raqobatli holatlar tahlili 
 
Tovar  bozorida  to‘g‘ri  raqobatchilar  o‘rtasida  raqobatchilik  kurashining 
jadalligi  va  aniq  shakli  raqobat  holatining  xarakteriga  bog‘liq  holda  o‘zgaradi.  Bu 
raqobatchilar  harakati  natijasida  yuzaga  keladigan  o‘zaro  bog‘liqligi  darajasini 
tavsiflaydi.   
“Raqobat  to‘g‘risida”gi  qonunda  raqobat  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlarning 
musobaqalashuvi  bo‘lib,  bunda  ularning  mustaqil  harakatlari  ulardan  har  birining 
tovar  yoki  moliya  bozoridagi  tovar  muammolarining  umumiy  shart-sharoitlariga  bir 
tomonlasha  tartibga  ta’sir  ko‘rsatish  imkoniyatini  istisno  etadi  yoki  cheklaydi-deb 
ta’riflangan. Mazkur qonunning  maqsadi raqobat sohasidagi  munosabatlarni tartibga 

---

 
109 
 
 
solishdan  iborat  bo‘lib,  hozirgi  vaqtda  mulk  turi  har-xil  bo‘lgan,  lekin  ishlab 
chiqarayotgan mahsuloti bir xil bo‘lgan korxonalar (firmalar) o‘rtasidagi musobaqani 
qonuniylashtirish va insofsiz raqobatni cheklanidan iborat. 
Aniq  bozordagi  tahlilni  o‘tkazishda  iqtisodchilar  tomonidan  taklif  etilgan  turli 
raqobatli  tuzilishlarga  tayanish  muhimdir.  Odatda  bunday  tuzilishni  to‘rt  guruhga 
bo‘lish mumkin: sof raqobat, oligopoliya, monopolistik raqobat va monopoliya.