Stomatologik kasalliklar profilaktikasi

FTORIDLAR SAQLOVCHI TABLETKALAR.
Karies profilaktikasida ichimlik suvini ftorlashning iloji bo‘lmagan takkdirda bolalarga ftor birikmalari 
tutuvchi tabletkalar ichirish alternativ usul hisoblanadi. Bunday tabletkalarning har birida 1mg natriy 
ftoridi bo‘ladi. Agarda to‘g‘ri uzluksiz ravishda ko‘rsatilgan miqdorda tabletkalardan foydalanilsa, 
organizmdagi ftor yetishmovchiligi tankisligini oldini olish mumkin bo‘ladi. 
Ftorli tabletkalar tishlar rivojlanib shakllanayotgan davrda berilsa samarali bo‘ladi. 
Mazkur tabletkalarni yil davomida 250 kun 2 yoshdan 15 yoshgacha ichish tavsiya qilinadi. Ana 
shundagina ularning samarasini ftorlangan ichimlik suviga tenglashtirish mumkin. 
Yuqori profilaktik samara olish uchun ota-onalar bolalarning tabletkalarni o‘z vaqtida ichib 
turishini nazorat ostiga olmoglari lozim. Shu bilan birgalikda bog‘cha va maktablarda ham 
tabletkalarni uzluksiz o‘z vaqtida berish tartibli ravishda amalga oshirilishi shart. 
KARIES 
PROFILAKTIKASI 
MAQSADIDA 
BOLALARGA 
TAVSIYA 
QILINADIGAN NaF PREPARATINING ICHIMLIK SUVIDA FTOR MIQDORI 0 , 5 mg/l 
dan KAM BO‘LGAN TAQDIRDAGI DOZALARI: 
TS- 
Jadval 
Bolalar yoshi 
Sutkalik tabletkalar soni 
Ftor miqdori ( m g )
2-4 
5-6 7-14 
0,5 1 2 
0,25 0,5
1 , 0
Karies profilaktikasi maqsadida ftorning vitaminlar bilan hosil qilingan aralashmalaridan 
ham foydalanish yaxshi samaralar beradi. Shulardan keng ishlatiladigani "Vitaftor" suyuqligidir. 
1mg "Vitaftor" preparati tarkibida : 0 , 1 mg MAE, vitamin A 6 6 0 N E , 0
2
- 80 N E , vitamin S - 1 , 2
mg. "Vitaftor" preparati ovqatdan 10-15 minut keyin: 2-6 yoshgacha - 0 , 5 choy koshikda; 7-14 yoshda - 
1 choy qoshig‘idan beriladi. Preparat bir oy qabul qilinadi, so‘ng ikki xafta tanaffus qilib yana 
davom etdiriladi. Yozning issiq oylarida "Vitaftor" preparati ichish uchun buyurilmaydi. "Vitaftor" 
preparatini bola 2 yoshga tulishi bilan bera boshlansa samara ancha yuqori bo‘ladi. 
FTORLANGAN SUT.
Tishlar kariesining alternativ profilaktika usullaridan biri bolalarga ichish uchun ftorlangan 
sut tavsiya qilishdir. Ma‘lumki sut va sut mahsulotlari stomatologiyada birlamchi profilaktika 
vositasi sifatida olimlarni anchadan buyon qiziqtirib keladi. Buning sababi sut va sut mahsulotlari 
tish emal qobig‘ining kimyoviy tarkibini khosil qiluvchi mineral tuzlarga boydir. Shu bilan 
birgalikda bolalar sutni sevib iste‘mol qilishadi. Sut yuqori kalloriyali oziq mahsuloti bo‘lib 
yuqori darajada kalsiy va fosfor moddalarini tutadi va uglevodlarni parchalovchi laktoza 
fermentiga boydir. Sutning bu xil tarkibga ega bo‘lishi emal remineralizastiyasi va karies 
profilaktikasi jarayonlarida faol ishtirokini bildiradi. Sutning shu sifatlar yana ftor bilan boyitilishi 
nur-ustiga a‘lo nur bo‘lishi turgan gapdir. 
Bugungi kunda sutni ftorlash usulidan foydalanish qator mamlakatlarda joriy qilingan 
(Angliya, Bolgariya, Chili, Kitay, Rossiya va boshq.). 
Sutni ftorlash har xil shaklda amalga oshirilishi mumkin: suyuq (pasterizastiyalangan, 
sterilizastiyalangan sut) va sut poroshogi. Sutni ftorlash uchun asosan NaF preparatidan, ba‘zan 
esa -natriy monoftorfosfatdan foydalaniladi. Sut tarkibidagi ftor konsentrasiyasi ftorselektiv elektrod 
yordamida aniqlanadi. Sutni ftorlash texnologiyasi juda sodda bo‘lib, qiyinchilik tug‘dirmaydi. Sutni 
ftorlashda albatta bola organizmiga boshqa maxksulotlar bilan kam tushadigan ftor miqdori hisobga 
olinadi. Jaxon soglikni saqlash tashkiloti tavsiyasiga ko‘ra ftorning sutdagi miqdori maktab yoshigacha 
bo‘lgan bolalar uchun 2 , 5 mg/l ga teng bo‘lishi kerak, chunki shu yoshda bolalar organizmining ftorga 
nisbatan bo‘lgan talabi bir sutkada 1,0-1,5 mg ga tengdir.