Stomatologik kasalliklar profilaktikasi

II sinf kariesini davolash.
Bunda kichik va katta oziq tishlarning bir-biriga tegib turgan 
(kontakt, aproksimal) yuzalari shikastlanadi. Doimiy tishlarda bu xil shikastlanish birmuncha 
keyinrok (10- 12 yoshdan boshlab), fissur kariesidan keyin qayd etiladi. 
4-5 yashar bolalarda ko‘pincha tishlar kontakt nuqtasida paydo bo‘lgan karies shikasti 
aproksimal yuza bo‘ylab kengayib boradi. 
Bunday turdagi karies kovagini charxlash paytida kovak kengaytirilib, chaynov yuzasiga 
olib chiqariladi va kunt bilan shakl beriladi. Tish bo‘yin oldi yuzasida kovak yassi shaklda 
ishlanib, tub qismi kirish qismiga nisbatan bir oz kengaytiriladi va qo‘shimcha yuza, tayanch 
nuqtalari hosil qilinadi. 
Kontakt yuzalardagi karies kovagini plombalashda, albatta matrisa (kushni tish yuzasi 
bilan kuyilayotgan plombaning orasiga qo‘yiladigan metall plastinka)dan foydalanmok zarur. 
Asosiy plomba tagiga qo‘yiladigan prokladka birmuncha suyuqroq qorishtirilsa, uni yupqa 
qatlam qilib yoyish osonrok bo‘ladi. Prokladka yupqa qavat hosil qilib qo‘yilgandan keyin tishlar 
oraliriga matrisa - ajratgich qo‘yiladi. Bir bo‘lak amalgamdan tayyorlangan plomba kichik 
bo‘lak holda matrisa orkasiga, ya‘ni prokladka ustiga kuyilib, paxtadan tayyorlangan dumaloq 
tampon 
yogochdan 
yoki 
metaldan 
ishlangan 
maxsus 
zichlashtirgichlar 
yordamida 
mustahkamlanadi. 
Doimiy katta oziq tishlar kovagini amalgama, kichik oziq tishlarning karies kovagini esa evikrol 
yoki boshqa kompozit materiallar bilan plombalash maqsadga muvofiqdir. Sut tishlari molyarlari 
almashinuviga 1-3 yil vaqt kerak bo‘lgan taqdirda silidont sementidan plomba qo‘yish mumkin. 
Bola 4-5 yashar bo‘lsa kovagiga yaxshi shakl berib, amalgam plombalaridan foydalanish ijobiy 
natijalar beradi. 2-4 yashar bola-larda birinchi oziq tishlardagi kichik hajmdagi karies 
kovaklarini fosfat sement, laktodont, infantid sementlarn bilan prokladkasiz plombalash 

---

182 
mumkin. Bu yoshdagi bolalar ko‘pchilik hollarda injik va besaranjom bo‘lganliklari tufayli 
shikastlangan yuzaga kerakli shakl bera olmaslik mumkin. Keyinchalik bu plombalar yemirilgan 
yoki yengil shikastlanganda yupqa qatlam xosil bo‘ladi, shunda kerakli shakl berib, ustidan 
amalgam plomba qo‘yish mumkin.