«Статистика» фанидан

«Ички савдо иқтисодиёти» фанидан тестлар

# Иқтисодиёт фанига ким асос солган

+ Ксенофонт
- Демокрит
- Платон
- Аристотел

# Иқтисодиёт фанининг отаси ким ҳисобланади

+ Аристотел
- Ксенофонт
- Демокрит
- Платон

# “Иқтисодиёт” сўзи қандай маънони билдиради

+ Грекча “Oikonomika” сўзидан олинган ва ўй хўжалиги қонуни, уни бошқариш маъносини билдиради
- Қоида,тартиб,қонун, мазмунини билдиради
- Уй хўжалик мазмунини билдиради
- Барча жавоблар тўғри

# Қуръоннинг қайси сурасида савдога тегишли гап ёзилган

+ Қуръоннинг “Талоқ” сурасида (“Оллоҳ барча нарса учун миқдор ўлчам қилиб қўйгандир”)
- Ан-нос сурасида (“Оллоҳ барча нарса учун миқдор ўлчам қилиб қўйгандир”)
- Қадр сурасида (“Оллоҳ барча нарса учун миқдор ўлчам қилиб қўйгандир”)
- Шарх сурасида (“Оллоҳ барча нарса учун миқдор ўлчам қилиб қўйгандир”)


# Эрамизда 3000 йиллар олдин Юсуф пайғамбар Миср шоҳига нима деган
+ “Мени шу ернинг хазиналари устига қўйинг” деган
- “Мен олди-сотдини биладиган кишиман” деган
- “Мен хазиналарни биладиган кишиман” деган
- “Мен хазиналарни тарқатишни биламан деган


# Такрор ишлаб чиқариш жараёни қайси омиллар орқали ҳаракатда бўлади
+ Инсон омили, унинг меҳнати; капитал; ер; тадбиркорлик ва ахборотлар
- Инсон омили, унинг меҳнати; тадбиркорлик; капитал ва ахборотлар
- Инсон омили, унинг меҳнати; тадбиркорлик; капитал ва ер
- Инсон омили, унинг меҳнати; тадбиркорлик ва капитал

# Ички савдо иқтисодиёти фаниниг объекти нима

+ Савдо соҳасида рўй берадиган реаллик
- Корхона, ташкилот, муассаса
- Магазин, ларёк
- Бозор

# Товар айрибошлаш жараёнида “Бартер” қандай рўй беради

+ “Товар –товар”
- “Товар-пул-товар”
- “Пул-товар-пул”
- “Пул-пул”

# Дастлабки қоғоз пуллар қайерда вужудга келган

+ Хитойда
- Хиндистонда
- Марказий Осиёда
- АҚШ
# “Доллар” пул бирлиги қачон ва қайерда вужудга келган
+ АҚШ 1792 йили
- Канадада 1812 йили
- XIX аср АҚШда
- XVIII аср Канадада

# Бозор иқтисодиётининг қоидалари нечта

+ 9-та
- 7-та
- 8-та
- 5-та

# Бозор иқтисодиётига ўтишнинг “Ўзбек модели” нечта қоидадан иборат

+ Бешта
- Икки
- Тўртта
- Учта

# Савдо қандай омил натижасида вужудга келган

+ Ижтимоий меҳнат тақсимоти натижасида
- Айрибошлаш натижасида
- Товар ишлаб чиқариш натижасида
- Пулни вужудга келиши натижасида


# Бозорда қандай субъектлар иштирок этади
+ давлат,корхоналар ва уй (оила) хўжаликлари
- давлат ва ташкилотлар
- корхоналар ва хусусий тадбиркорлар
- уй (оила) хўжаликлари

# Тадбиркорлик тушунчаси

+ мулк эгасини ёки уни вакили томонидан мустақил, фойда олиш мақсадида, қонун чегарасида, ўз таваккалчилиги ва моддий жавобгарлиги асосида олиб борадиган иқтисодий фаолият
- фаолият кўрсатиш
- фойда олиш мақсадида маълум бир маҳсулот ишлаб чиқариш ёки хизмат кўрсатиш
- ишлаб чиқариш, воситачилик, олди-сотди билан шуғулланиш


# Тадбиркор ким
+ Бозор иқтисодиёти шароитда жамиятни ҳаракатга келтирувчи иқтисодий ўсишни таъминлайдиган халқ фаровонлигининг ошишига ҳисса қўшадиган асосий суъбект яъни шахсдир
- Ўзини фидо айлаб ақл-заковатини маблағ сарфлаб иш юритадиган шахсдир
- Ғайратли таввакалчи иш юритишдан қўрқмайдиган бозор тизимида мустақил фаолият юритадиган ишбилирмон шахсдир
- Ташаббускор инсон

# Бизнес сўзи нимани билдиради

+ Бизнес –бу иш юритиш тизми ёки фаолият юритиш тизими
- Бизнес –бу тежамкорлик
- Бизнес –бу иқтисодиёт
- Бизнес –пул


# Тадбиркорликни маданий шакл қандай хусусиятларга эга бўлиши керак
+ Ўз кучига ишониш, Таваккалчилик, Ташабускорлик ва имкониятларида излаш
- Ўз кучига ишониш
- Таваккалчилик
- Ташабускорлик ва имкониятларида излаш
# Тадбиркорликни “Хуфёна”си нимани англатади
+ Харидорлар ҳақига хиёнат қилиш, Чайқовчилик юлғунчилик, Давлатдан яширин фаолият олиб бориш
- Харидорлар ҳақига хиёнат қилиш
- Чайқовчилик юлғунчилик
- Давлатдан яширин фаолият олиб бориш


# Савдода тадбиркорликни қандай хусусиятлар мавжуд
+ Хужалик механизми тартиби бошқарилиши хужалик алоқалари молиявий ресурслари шаклланиши билан кескин фарқ қилади, Мехнат жараёни ўз хусусиятларига эга уларни касбий маҳорати психолоияси ўзига шакилланади, Савдони бажарадиган функциялардан келиб чиқиб бошқа тармоқ ва соҳалардаги тадбиркорликдан фарқли функциялар бажаради
- Хужалик механизми тартиби бошқарилиши хужалик алоқалари молиявий ресурслари шаклланиши билан кескин фарқ қилади
- Мехнат жараёни ўз хусусиятларига эга уларни касбий маҳорати психолоияси ўзига шакилланади
- Савдони бажарадиган функциялардан келиб чиқиб бошқа тармоқ ва соҳалардаги тадбиркорликдан фарқли функциялар бажаради

# А.Темур тадбиркорлик тўғрисида нима деган

+ Тажрибали ишбилармон вазирлар салтанат устунларидир
- Тадбиркор вазирлар-мамлакат ободонлиги хазина бойлигини доимо кўзда тутадилар
- Давлат салтанатига фойда келтирадиган ишларни бажаришга тиришиб ҳаракат қилади
- ишбилармон тадбиркорлар салтанат устунларидир

# Тадбиркорликдан кўзланган асосий мақсад

+ Фойда олиш ва аҳоли эҳтиёжини қондириш
- Аҳолини эҳтиёжларини қондириш
- Аҳолини иш билан таъминлаш
- Давлатга фойда келтириш


# Ўзбекистонда КБХТнинг 2013 йилда ЯИМдаги улуши неча фоиз
+ 55,8 %
- 54,1 %
- 45,9 %
- 47,7 %

# Ўзбекистонда КБХТ субъектлари учун 2012 йилда белгиланган солиқ ставкаси

+ 5 фоиз
- 4 фоиз
- 4,5 фоиз
- 3 фоиз

# Ўзбекистонда КБХТ субъектлари учун 2012 йилда ажратилган кредитлар миқдори

+ 5 триллион 346 миллиард сўм
- 4 триллион 116 миллиард сўм
- 4 триллион 243 миллиард сўм
- 5 триллион 157 миллиард сўм

# Мамлакатимизда аҳоли даромадлари таркибида _________ 51 фоизни ташкил қилади

+ тадбиркорлик фаолиятидан олинаётган даромад
- иш ҳақи
- мол-мулкдан олинадиган даромад
- ижтимоий трансфертлар

# Тадбиркорликни ҳуқуқий асослари

+ Тадбиркорликни ҳуқуқий асосини Ўзбекистон Республикасида қабул қилинган қонунлар ва бошқа қонуний ҳўжатлар белгилайди
- Тадбиркорликни ҳуқуқлари
- Тадбиркорнинг мажбуриялари
- Тадбиркорнинг маъсулияти
# Кичик ва хусусий тадбиркорлик субъектлар ҳуқуқлари ва манфаатларининг қандай кафолатлар мавжуд
+ Барча жавоблар тўғри
- Давлат кичик ва хусусий тадбиркорлик субъектларнинг ҳуқуқлари ҳамда қонуний манфаатларига риоя этилишини таъминлайди эркин рақобат учун шарт-шароит яратади ресурслардан фойдаланишда тенг имкониятларни таъминлайди
- Кичик ва хусусий тадбиркорлик субъектлари хужалик ва бошқа фаолиятини юритишда ўз ташаббуси билан қонун хужатларга зид бўлмаган қарор қилишга ҳақли
- Кичик ва хусусийт тадбиркорлик субъектлари фаолиятини хизмат ва тижорат сири бўлмаган ахборатларнинг ҳимоя қилиш кафолатланади


# Мулк шаклидан келиб чиқиб савдо қандай шаклларга бўлинади
+ Хусусий, жамоавий, давлат ва аралаш
- шахсий ва акциядорлик
- давлат, шахсий ва аралаш
- давлат, хусусий ва жамоавий

# Товарларни ишлаб чиқаришдан истеъмолчига қараб силжиш нуқтаи назаридан савдо қандай шаклларга турланади

+ Улгуржи ва чакана савдо
- Чакана савдо
- Улгуржи савдо
- Интернет савдо

# Ҳудудий ташкилланиш жиҳатидан савдо қандай бўлинади

+ Ташқи ва ички савдо
- Ички савдо
- Ташқи савдо
- Маҳаллий савдо


# Режалаштиришда қандай кўрсаткичлар тизимидан фойдаланилади
+ натурал ва қиймат, абсолют (мутлоқ) ва нисбий ҳамда сон ва сифат
- сон ва сифат
- абсолют (мутлоқ) ва нисбий
- натурал ва қиймат

# Сонли кўрсаткичлар қайси кўрсаткичларда ифодаланади

+ ишчилар сони, иш ҳақи фонди, даромад ҳажми ва фойда суммаси
- фоизлар, индекслар, коэффициентлар
- заҳиралар миқдори, ишлаб чиқариш ҳажми, ресурслар суммаси
- ишчи-хизматчилар ичида ишчиларнинг ҳиссаси

# Сифат кўрсаткичлар қайси кўрсаткичларда ифодаланади

+ фоизлар, индекслар, коэффициентлар
- ишчилар сони, иш ҳақи фонди, даромад ҳажми ва фойда суммаси
- заҳиралар миқдори, ишлаб чиқариш ҳажми, ресурслар суммаси
- ишчи-хизматчилар ичида ишчиларнинг ҳиссаси

# Ҳажмий кўрсаткичлар қайси кўрсаткичларда ифодаланади

+ заҳиралар миқдори, ишлаб чиқариш ҳажми, товар айланиш ҳажми, ресурслар суммаси
- фоизлар, индекслар, коэффициентлар
- ишчилар сони, иш ҳақи фонди, даромад ҳажми ва фойда суммаси
- ишчи-хизматчилар ичида ишчиларнинг ҳиссаси


# Солиштирма кўрсаткичлар қайси кўрсаткичларда ифодаланади
+ ишчи-хизматчилар ичида ишчиларнинг ҳиссаси
- заҳиралар миқдори, ишлаб чиқариш ҳажми, ресурслар суммаси
- фоизлар, индекслар, коэффициентлар
- ишчилар сони, иш ҳақи фонди, даромад ҳажми ва фойда суммаси

# Ресурс деганда нима тушунилади

+ восита, заҳира, имконият, моддий неъматлар
- пул маблағлари ва табиий бойликлар
- табиат ноз неъматлари
- капитал ва ер

# Савдо корхонаси моддий ресурслари таркиби

+ асосий фондлар ва айланма маблағлар
- товар, фирма белгилари
- Ходимлар сони ва пул маблағлари
- Пул маблағлар ва номоддий активлар

# Савдо корхонаси номоддий ресурслари таркиби

+ товар, фирма белгилари (лицензия, патент, гудвил ва бошқалар)
- асосий фондлар ва айланма маблағлар
- Ходимлар сони ва пул маблағлари
- Пул маблағлари ва номоддий активлар

# Савдо корхонаси меҳнат ресурслари таркиби

+ Ходимлар сони, уларни таркиби
- товар, фирма белгилари
- асосий фондлар ва айланма маблағлар
- пул маблағлари ва номоддий активлар

# Савдо корхонаси молиявий ресурслари таркиби

+ Пул маблағлари, чет эл валюталари, қимматбаҳо қоғозлар, банклардаги нақд пулсиз маблағлар
- Ходимлар сони ва номоддий активлар
- товар, фирма белгилари
- асосий фондлар ва айланма маблағлар


# Асосий фондлар самарадорлик кўрсаткичлари
+ асосий фондлар қайтими, сиғими ва рентабеллиги
рентабеллик, меҳнат унумдорлиги
олинган самара билан ҳаражатлар солиштирмаси
маҳсулоти, даромади, иш ҳақи, рентабеллиги

# Асосий фондлар самарадорлиги қандай курсаткичлар билан аниқланади

+ Барча жавоблар тўғри
- Асосий фондлар рентабеллиги% асосий фондларнинг 1 сўмига неча % фойда тўғри келади
- Асосий фондлар сиғими асосий фондлар қайтимини тескариси
- Асосий фонд қайтими-1 сўм асосий фондга қанча товар айланиши тўғри келишини англатади

# Асосий фондлар тўғрисидаги маълумотлар корхона қайси ҳужжатларидан олинади

+ Бухгалтерия баланси ва Асосий воситалар ҳаракати тўғрисидаги ҳисобот
- Бухгалтерия баланси
- Молиявий натижалар
- Дебеторлик ва кредиторлик қарзлари ҳақида маълумотнома

# Асосий фондлар қандай баҳоланади

+ Барча жавоблар тўғри
- Қолдиқ қиймати-боўланғич қийматдан амортизация жамғармаси ажратиб ташлангандан қолган қисми
- Тиклаш қиймати бошланғич қиймати қайта баҳолаш ҳисоби билан ва кенгайтириш рконструкция қилиш ҳамда модернизация қилиш учун кетган харажатлар йиғиндиси
- Бошланғич қиймати-асосий фондларни сотиб олиш қиймати уни ташиш ўрганиш ишчиларни ўқитиш харажати бож харажатлари ва ҚҚС йғиндиси

# Айланма маблағлар тушунчаси

+ меҳнат қуроллари ва предметларини қиймати
- товарлар ва ҳизматлар
- Бино ва иншоатлар
- ишлаб чиқариш воситалари

# Айланма маблағлар тўғрисидаги маълумотлар корхона қайси ҳужжатларидан олинади

+ Бухгалтерия баланси ва Дебеторлик ва кредиторлик қарзлари ҳақида маълумотнома
- Молиявий натижалар ва Бухгалтерия баланси
- Бухгалтерия баланси ва Асосий воситалар ҳаракати тўғрисидаги ҳисобот
- Дебеторлик ва кредиторлик қарзлари ҳақида маълумотнома

# Айланма маблағлар самарадорлик кўрсаткичлари

+ Барча жавоблар тўғри
- Айланма маблағларни рентабеллиги%
- Айланма маблағларни айланиш коэффенценти маротабо ҳисобланади
- Ўз айланма маблағларни айланиш тезлиги коэффенценти маротабо


# Молиявий ресурслар моҳияти нимани англатади
+ Молиявий ресурслар –бу корхоналар ихтиёридаги пул ва унга тенглаштиладиган даромодлар ва тушумлардир
- Молиявий-бу пул тизими бўлиб нақд пуллар пулга айланиши мумкин бшлган чет эл валюталари банклардаги нақд пулсиз маблағлар қимматбаҳо қоғозлар мажмуасидир
- Давлат корхона уй (оила) хўжалиги ўртасидаги пул алоқалари молиявий муносабатларни ташкил қилади
- Молия бу пулни ўзи эмас у пул орқали фаолият билан боғлиқ алоқалардир

# Молиявий ресурслар билан таъминланиш шаклларини кўрсатинг

+ ўз-ўзини молиялаштириш, кредитлаш ва давлат томонидан молиялаштириш
- ўз-ўзини молиялаштириш ва кредитлаш
- давлат ва инвесторлар томонидан молиялаштириш
- инвесторлар томонидан молиялаштириш

# Меҳнат мазмуни нималарда намоён бўлади

+ Меҳнат инсонни меҳнат қуроллари ва предметлари билан ўзаро боғланиши жараёнида ҳамда уларга инсоннинг таъсири аралашув натижасида вжудга келади
- Меҳнат жараёнига инсоннинг мақсадга мувафиқ йўналтирилган фаолият киради
- Меҳнат инсоннинг ривожланишига таъсир қилувчи омил
- Инсон меҳнати орқали моддий ва маънавий бойликни яратади


# Ишчи кучини моҳиятини ёритиб боринг
+ Барча жавоблар тўғри
- Ишчи кучи шаклланиш тақсимот ва истеъмол фазалари орқали такрор ишлаб чиқарилади
- Ишчи кучи инсонни жисмоний ақлий маънавий ва руҳий қобилияти
- Ишчи кучи инсоннинг меҳнат қилиш қобилияти

# Меҳнат ресурсларига кимлар киради

+ Меҳнатга қобилиятли 16-55 ёшдаги аёллар, Меҳнатга қобилиятли 16-60 ёшдаги эркаклар
- Меҳнатга қобилиятли 16-55 ёшдаги аёллар
- Меҳнатга қобилиятли 16-60 ёшдаги эркаклар
- Меҳнат ресурслари чегараланган ҳаётда ногиронлар нафақахурлар ёш болалар меҳнат қобилиятидан фойдаланилади булар меҳнат солоғиятига киради

# Ишчи кучини такрор ишлаб чиқариш жараёни фазалари

+ шаклланиш тақсимот ва истеъмол
- шаклланиш ва тақсимот
- ишлаб чиқариш, айрибошлаш
- ишлаб чиқариш, шаклланиш


# Эхтиёж тушунчасини ёритиб беринг
+ Эхтиёж шахс гурух умуман жамиятни ҳаёт фаолиятини таъминлайдиган моддий ижтимоий руҳий борлиққа бўлган ижтимоий дунёқараши, Эхтиёж тушунчаси инсонни ташқи дунёга бўлган муносабатини билдиради, Эхтиёж инсон онгида шакилланган моддий маънавий ижтимоий ва рухий борлиқга бўлган зарурият
- Эхтиёж шахс гурух умуман жамиятни ҳаёт фаолиятини таъминлайдиган моддий ижтимоий руҳий борлиққа бўлган ижтимоий дунёқараши, Эхтиёж инсон онгида шакилланган моддий маънавий ижтимоий ва рухий борлиқга бўлган зарурият
- Эхтиёж тушунчаси инсонни ташқи дунёга бўлган муносабатини билдиради, Эхтиёж шахс гурух умуман жамиятни ҳаёт фаолиятини таъминлайдиган моддий ижтимоий руҳий борлиққа бўлган ижтимоий дунёқараши
- Эхтиёж инсон онгида шакилланган моддий маънавий ижтимоий ва рухий борлиқга бўлган зарурият, Эхтиёж тушунчаси инсонни ташқи дунёга бўлган муносабатини билдиради

# Эхтиёжни тавсифини келтиринг

+ Сотиб олиш қобилиятига эга бўлган эхтиёж-учунчи даражада-булар бор моддий ва товар ресурслари ҳамда аҳолининг даромадлари билан чегараланган, Ҳақиқий эҳтиёжлар иккинчи даражада нисбий характерга эга бшлиб жамиятда мавжуд ёки ишлаб чиқариши мумкин бшлиб нарсалар реал истеъмол бюумлари, Абсалют эҳтиёж иерорхияда биринчи даражадаги эҳтиёж-озиқ-овқатлар нозиқ-овқат уй-жой маънавий ахборотлар ва ҳ.к
- Сотиб олиш қобилиятига эга бўлган эхтиёж-учунчи даражада-булар бор моддий ва товар ресурслари ҳамда аҳолининг даромадлари билан чегараланган, Сотиб олиш қобилиятига эга бўлган эхтиёж-учунчи даражада-булар бор моддий ва товар ресурслари ҳамда аҳолининг даромадлари билан чегараланган
- Ҳақиқий эҳтиёжлар иккинчи даражада нисбий характерга эга бшлиб жамиятда мавжуд ёки ишлаб чиқариши мумкин бшлиб нарсалар реал истеъмол бюумлари, Абсалют эҳтиёж иерорхияда биринчи даражадаги эҳтиёж-озиқ-овқатлар нозиқ-овқат уй-жой маънавий ахборотлар ва ҳ.к
- Абсалют эҳтиёж иерорхияда биринчи даражадаги эҳтиёж-озиқ-овқатлар нозиқ-овқат уй-жой маънавий ахборотлар ва ҳ.к


# Талаб тушунчасини ёритиб беринг
+ Талаб бозорнинг элементи бўлиб қандайдир миқдордаги пул ҳажмини билдиради, Талаб пул билан таъминланган эхтиёжни шакли, Талаб эхтиёжни намоён бўлиш шакли сифатида конкрет маҳсулотни сони ва сифатига қаратилади
- Талаб бозорнинг элементи бўлиб қандайдир миқдордаги пул ҳажмини билдиради, Талаб бозорнинг элементи бўлиб қандайдир миқдордаги пул ҳажмини билдиради
- Талаб пул билан таъминланган эхтиёжни шакли, Талаб эхтиёжни намоён бўлиш шакли сифатида конкрет маҳсулотни сони ва сифатига қаратилади
- Талаб эхтиёжни намоён бўлиш шакли сифатида конкрет маҳсулотни сони ва сифатига қаратилади, Талаб пул билан таъминланган эхтиёжни шакли


# Талаб қандай турларга бўлинади
+ Қондирилган-аҳолига зарар бўлган унинг сотиб олиш қобилиятига яратиш истеъмол товарлари ва хизмат билан таъминланиши
- Шаклланаётган –истеъмолчилар тамонидан товарлар ва хизматларга қўйилаётган янги талаблар
- Қондирилган-товарлар хизматларни етишмаслиги дефицит
- Зарар келтирувчи истеъмол товарлари ва хизмат билан таъминланиши

# Натурал даромад бу

+ меҳнат ҳақи ҳисобига олинадиган ва уй хўжаликларининг ўз истеъмоллари учун ишлаб чиқарган маҳсулотлари
- аҳоли томонидан маълум вақт оралиғида олинган даромадларининг пул кўринишидаги миқдори
- меҳнат ҳақи ҳисобига олинадиган маҳсулотлари
- аҳолининг ихтиёрида бўлган даромадга сотиб олиш мумкин бўлган товар ва хизматлар миқдори


# Реал даромад бу
+ нарх даражаси ўзгаришини ҳисобга олиб, аҳолининг ихтиёрида бўлган даромадга сотиб олиш мумкин бўлган товар ва хизматлар миқдори бўлиб, реал даромад аҳолининг ихтиёрида бўлган даромаднинг харид қувватини билдиради
- меҳнат ҳақи ҳисобига сотиб олинадиган ва уй хўжаликларининг ўз истеъмоллари учун ишлаб чиқарган маҳсулотлари
- аҳолининг ихтиёрида бўлган даромадга сотиб олиш мумкин бўлган товар ва хизматлар
- аҳоли томонидан маълум вақт оралиғида олинган даромадларининг пул кўринишидаги миқдори


# Номинал даромад бу
+ аҳоли томонидан маълум вақт оралиғида олинган даромадларининг пул кўринишидаги миқдори
меҳнат ҳақи ҳисобига олинадиган маҳсулотлари
- аҳолининг ихтиёрида бўлган даромадга сотиб олиш мумкин бўлган товар ва хизматлар
- меҳнат ҳақи ҳисобига сотиб олинадиган ва уй хўжаликларининг ўз истеъмоллари учун ишлаб чиқарган маҳсулотлари

# Аҳоли даромадлари 2012 йилда неча фоизга ошди

+ 17,5%
- 15,9 %
- 16,4 %
- 14,7 %

# Аҳоли энг кам иш ҳақи 2012 йилда неча фоизга ошди

+ 26,5 %
- 19,4 %
- 22,8%
- 24,7 %

# Аҳоли жон бошига реал даромадлари 2012 йилда 2000 йилга нисбатан неча баробар кўпайди

+ 8,6 баробар
- 7,7 баробар
- 8,1 баробар
- 7,9 баробар

# 2013 йилда иш ҳақини миқдорини ўртача неча фоизга ошириш мўлжалланган эди

+ 23,0 %
- 19,0 %
- 22,0%
- 21,0 %

# 2013 йилда бюджет ташкилотлар ходимларининг иш ҳақи, пенсиялар стипендиялар ва ижтимоий нафақалар неча фоизга ўсди

+ 20.8%
- 16.6%
- 14.8%
- 13.5%

# 2013 йилда ва кейинги икки йилда аҳоли реал даромадларини неча баробар ошириш мўлжалланган эди

+ 1,5 баробар
- 1,2 баробар
- 1,1 баробар
- 1,3 баробар

# 2013 йилда аҳолининг реал даромади неча фоизга ўсган

+ 16.0%
- 14.8%
- 13.5%
- 15.5%

# Ҳаёт даражаси биринчи навбатда қайси кўрсаткич билан белгиланади

+ аҳолининг даромадлари миқдори
- аҳолининг иш билан бандлиги
- иқтисодий ривожланиш
- ижтимоий таъминот

# Аҳолининг минимал истеъмол саватчаси нимани билдиради

+ Аҳолининг яшаш даражаси қиймати
- Аҳолининг товарлар ва хизматларни истеъмол қилиш миқдори
- Аҳолининг озиқ-овқатлар нозиқ-овқатлар ва хизматларни истеъмол қилиш
- Истеъмол товарларни истеъмол қилишни илмий асосланган минимал чегараси

# Аҳолининг истеъмол бюджети қандай кўрсаткичлар билан ифодаланади

+ Прогнозлаштирилган истеъмол бюджети, Рационал истеъмол бюджети, Ҳисобатли истеъмол бюджети
- Прогнозлаштирилган истеъмол бюджети, Рационал истеъмол бюджети
- Рационал истеъмол бюджети, Прогнозлаштирилган истеъмол бюджети
- Ҳисобатли истеъмол бюджети, Рационал истеъмол бюджети

# Рацинал истеъмол бюджети нимани англатади

+ Аҳолини талабини тўла ва ҳар хил тамонлама қадирилиш даражасини белгилайди
- Товарлар ва хизматларни истеъмол қилиниши минимал миқдорини белгилайди
- Товарлар ва хизматларни хажми ва таркиби
- Аҳолининг истеъмол товарларига бўлган талаби миқдорини белгилайди

# Ҳисобот истеъмол бюджети нимани белгилайди

+ Аниқ даврда (йилда) эришилган товарлар ва хизматни истеъмол миқдорини англатади
- Инсонни нормал биологик борлиқлигини учун зарур бўлган товарлар ва хизматларни белгилайди
- Аҳолининг ҳисобот йилига ҳисобланган харид фондини миқдори
- Аҳолининг ҳисобот йилида истеъмол қилган товарлар ва хизматлар миқдори

# АҚШ-да аҳолининг истеъмол даражаси неча турдаги товарлар ва хизматлардан иборат

+ 250 хил турдаги истеъмол товарлари ва хизматлардан иборат
- 200 хил турдаги истеъмол товарлари ва хизматлардан иборат
- 170 хил турдаги истеъмол товарлари ва хизматлардан иборат
- 150 хил турдаги истеъмол товарлари ва хизматлардан иборат

# Россияда аҳолининг истеъмол даражаси неча турдаги товарлар ва хизматлардан иборат

+ 33 хил турдаги истеъмол товарлари ва хизматлардан иборат
- 30 хил турдаги истеъмол товарлари ва хизматлардан иборат
- 27 хил турдаги истеъмол товарлари ва хизматлардан иборат
- 32 хил турдаги истеъмол товарлари ва хизматлардан иборат

# Прогнозлаштирилган истеъмол бюджети нимани белгилайди

+ Прогнозлаштирилган даврда аҳолини ўртага даромадидан келиб аниқланган истеъмол бюджети миқдори
- Аҳолини прогнозлаштирилган даврга харид фондининг хажми
- Аҳолини товарлар ва хизматларни сотиб олишга мулжалланган даромади
- Прогнозлаштирилган йилга аҳоли талабини қондирилиши

# Истеъмол товарлари таклифи нималардан иборат бўлади

+ Сотишга мулжалланган бозорга келтирилган у ерда сақланаётган ва келтириш мумкин бўлган товарлар массаси
- Товарлар қиймати миқдори ва ассартименти
- Озиқ-овқат ва нозиқ-овқат товарлари хажми ва таркиби
- Аҳли сотиб олган товарлар миқдори

# Истъмол таклифи қандай таснифланади

+ Ишлатлиш йўналишлари бўйича, Ассортименти йўналишлари бўйича, Манбалар бўйича
- Ишлатлиш йўналишлари бўйича, Ассортименти йўналишлари бўйича
- Ассортименти йўналишлари бўйича, Манбалар бўйича
- Манбалар бўйича, Ишлатлиш йўналишлари бўйича

# Товар ресурслари қандай усуллардан фойдаланилади

+ Нормативлардан фойдаланилади, Техник-иқтисдий ҳисоблар, Баланс усулидан
- Нормативлардан фойдаланилади, Техник-иқтисдий ҳисоблар
- Техник-иқтисдий ҳисоблар, Нормативлардан фойдаланилади
- Баланс усулидан, Техник-иқтисдий ҳисоблар

# Режалаштириш нуқтаи назаридан товар ресурслари қандай таснифланади

+ Давлат тамонидан режалаштирилмайдиган, Давлат тамонидан режалаштириладиган
- Ресурсларни турлари бўйича, Давлат тамонидан режалаштириладиган
- Давлат тамонидан режалаштирилмайдиган
- Давлат тамонидан режалаштириладиган

# Истеъмол товарлари баланси қандай кўрсаткичлар орқали тузилади

+ Ўртача ва фоизлар кўрсаткичлар орқали тузилади, Натурал кўрсаткичлар орқали тузилади
- Ўртача ва фоизлар кўрсаткичлар орқали тузилади
- Қиймат кўрсаткичлар орқали тузилади, Натурал кўрсаткичлар орқали тузилади
- Натурал кўрсаткичлар орқали тузилади

# Бозор сиғими кўрсаткичи тарифини ёритиб беринг

+ Бозор сиғими деганда қандайдир даврда (кун ой йил) бозорда сотилиши мумкин бўлган товарлар қийматини пулдаги ифодаси
- Бозор сиғими деганда қандайдир даврда (кун ой йил) бозорда келтирилган товарлар тушунилади
- Бозор сиғими деганда бозорга келтирилган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари тушунилади
- Бозор сиғими деганда аҳолининг харид фонди тушунилади

# Савдо корхоналари даромадлари турлари

+ Товарларни сотишдан, асосий фаолиятдан, молиявий фаолиятдан ҳамда фавқулотдаги даромадлар
- Молиявий фаолиятдан ва олинган даромадлар
- Асосий фаолиятдан ва фавқулоддаги даромадлар
- Товарларни сотишдан ва молиявий фаолиятдан олинган даромадлар

# Чакана товар айланиш-бу

+ Истеъмол товарларнинг аҳолига ва бошқа истеъмолчиларига уларни эҳтиёжларини қондириш учун сотилиш миқдорини пулдаги ифодасидир
- Товар айрибошлаш жараёнини охири босқичи намоён бўлиб унда товарнинг иқтисодий котегоория сифатидаги мазмуни ўзгаради
- Товарнинг истеъмол фондини реал шаклига айланади айрибошлаш жараёнидан чиқиб кетади ва истеъмолчининг мулкига айланади
- Товарлар Айланади айрибошлаш жараёнидан чиқиб кетади ва истеъмолчининг мулкига айланади

# Нималар чакана товар айланишига киритилмайди

+ Барча жавоблар тўғри
- Товарларни товар етказиб берувчи қайтариб берилгани
- Ўқув юртларига соғликни сақлаш мутассасаларига махсул мебеллар инвентлар жиҳозлар ва ҳокозалар
- Савдо ва умумий овқатланиш корхоналарида товарларни қайта сотиш учун сотилгани

# Қуйидагиларни қайсилари чакана товар айланиш хажмига кескин таъсир қилади

+ Барча жавоблар тўғри
- Баҳо
- Бозор сиғимининг миқдори
- Аҳолининг даромадларини ўзгариши

# Товарларни неча фоизи савдо шахобчалар орқали сотилади

+ 80-90%
- 70-75%
- 60-50%
- 40-45%

# Ўзбекистонда чакана савдо айланмаси 2012 йилда неча фоизга ўсишга эришилди

+ 13,9 %
- 13,2 %
- 12,8 %
- 13,4 %

# Ўзбекистонда чакана савдо айланмаси 2013 йилда неча фоизга ўсишга эришилди

+ 14,8 %
- 13,2 %
- 12,8 %
- 13,4 %

# Чакана товар айланиши ривожланишида қандай тенденция кузатилмоқда

+ Барча жавоблар тўғри
- Чакана товар айланиши вилоятлараро тақсимотида сезилари даражада тафовит сақланиб қолиши
- Чакана товар айланиши таркибида озиқ-овқатлар хиссаси камайиб нозиқ-овқатлар ҳиссаси ортиб бориши
- Умумий хажми ортиб бориши

# Ўзбекистонда чакана савдо айланмасини 2014 йилда неча фоизга ошириш мўлжалланган

+ 13,9 %
- 13,2 %
- 12,8 %
- 13,4 %

# Захиралар қандай турланади

+ Барча жавоблар тўғри
- Товар шакилидаги
- Шахсий истеъмолдаги (оила хўжалигида)
- Ишлаб чиқаришдаги (хом ашё тайёр маҳсулотлар жихозлар ва ҳ.к.)

# Товар захиралари қандай турларга бўлинади

+ Сотиш муддатидаги илгари ташкил қилинадиган ва кафолатли захиралар
- Жорий захиралар
- Мавсумий захиралар
- Барча захиралар

# Товарлар захиралари қандай кўрсаткичлар орқали ўрганилади

+ Барча жавоблар тўғри
- Ўртача давр бошидаги ва охиридаги товар захиралари
- Товар айланишига нисбатан фоизларда
- Қиймат натурал кунлар ҳисобати

# Ўртача товар захиралари қандай ҳисобланади

+ А ва Б жавоблар тўғри
- Агар товар захиралар давр бошига ва охирига берилган бўлса “Ўртага хронологик” усул билан
- Агар ойларга ёки кварталларга ўртача товар захираларси берилса “Ўртага арифметик” усул билан
- Умумий хажми ортиб бориши

# Чакана товар айланиши ривожланишида қандай тенденция кузатилмоқда

+ Барча жавоблар тўғри
- Чакана товар айланиши вилоятлараро тақсимотида сезилари даражада тафовит сақланиб қолиши
- Чакана товар айланиши таркибида озиқ-овқатлар хиссаси камайиб нозиқ-овқатлар ҳиссаси ортиб бориши
- Умумий хажми ортиб бориши

# Улгуржи савдони асосий хусусиятлари нималарда намоён бўлади

+ Барча жавоблар тўғри
- Улгуржи савдо йирик партияларда амалга оширилади
- Улгуржи савдо таварларнинг ишлаб чиқариш ассортиментидан савдо ассортиментига айлантириш техник функциялари кенг куламидир
- Чакана савдо билан ишлаб чиқиш ўртасида ҳисоб-китобни амалга оширади

# Улгуржи савдо қандай функцияларни бажаради

+ Барча жавоблар тўғри
- Чакана савдо билан ишлаб чиқиш ўртасида ҳисоб-китобни амалга оширади
- Товарларни сақлаш
- Товарларни ташиш

# Биржа моҳиятини ёритинг

+ Барча жавоблар тўғри
- Биржа улгуржи савдони бир шакли
- Биржада олувчиларга уларни эталони намоиш қилинади
- Олдиндан белгиланган жойда ва муайян вақтда биржа товарларини эркин-улгуржи савдосига шароит яратувчи юридик шахс сифатида фаолият юритиш

# Улгуржи товар айланиши мазмунини ёритинг

+ Барча жавоблар тўғри
- Улгуржи товар айланиши деганда корхоналарда сотилган барча товарлар ҳажми эмас балки қайта сотиш ҳажмини англатади
- Улгуржи товар айланиши товарларнинг иқтисодий айланмасини якунланмайди балки уларни истеъмолчилар тамон даволи ҳаракатини акс эттиради
- Угуржи товар айланиши корхона ва ташкилотлар томонидан муайян вақт оралиғи бошқа корхона ташкилотларга кейинчалик қайта ёки қайта ишлаши учун сотилган товарлар хажми


# Улгуржи товар айланиши қанақа турларга бўлинади
+ Барча жавоблар тўғри
- Улгуржи товар айланишини умумий ҳажми
- Транзит улгуржи товар айланиши (тўланган ва тўланмаган )
- Улгуржи омбор товар айланиши

# Иш ҳақи моҳиятини ёритининг

+ Барча жавоблар тўғри
- Иш ҳақи билан бир қаторда ишчиларга устамалар қўшимчалар ва рақобатлантириш фондидан тўловлар тўланади
- Иш ҳақи ишчи меҳнати мативациясини ва рақобатлантиришнинг шакли сифатида намоён бўлади
- Иш ҳақи ишчи кучининг онгли фаолияти унинг жисмоний ва интелектуал меҳнат қилиш қийматининг бир қисмини (зарурий иш меҳнат) пулдаги ифодасидир

# Иш ҳақи қандай функцияларни бажаради

+ Барча жавоблар тўғри
- Ҳисоб - китоб
- Ишчи кучини такрор ишлаб чиқариш
- Меҳнатни моддий рағбатлантириш

# Иш ҳақини қандай шакллари мавжуд

+ Барча жавоблар тўғри
- Прогрессив- ишбай аккорд
- Ишбай, ишбай мукофатли
- Вақтбай, вақтбой мукофатли

# Тариф тизими моҳиятини ёритиниг

+ Барча жавоблар тўғри
- Тариф тизими норматив мажмуаси бўлиб улар асосида иш ҳаққини диффцинкатациялаш таъминланади
- Тариф тизимига ишчиларни касб – ҳунарини тарифий – малакавий маълумотномаси тариф ставкаси ва тариф сеткаси киради
- “О” - разряд тариф ставкаси давлат томонидан белгиланган минимал иш ҳаққи миқдорига тенг

# Иш ҳақи қандай нисбий кўрсатгичлар билан ифодаланади

+ Барча жавоблар тўғри
- Иш ҳақини даромодлигини яъни 1 сўм иш ҳақига қанча даромад тўғри келиши
- Иш ҳақини даражаси иш ҳақи фондини товар айланишига нисбати фоизи
- Иш ҳақи рентабеллиги фойдани иш ҳақи суммасига нисбати фоизи

# Ягона тариф сеткаси нимани билдиради

+ А ва Б жавоблар тўғри
- Ягона тариф сеткасида тариф разряди кўрсатилади
- Ягона разрядида тариф коэффиценти кўрсатилади
- Ягона тариф сеткасида иш ҳаққи миқдори кўрсатилади

# Тариф ставкаси қандай аниқланади

+ Тариф ставкасида ва тариф коэффициенти келтирилади
- Тариф ставкасида тариф коээфициенти инобатга олинади
- Тариф ставкаси оклад миқдорини белгилайди
- Тариф коээфициенти ишчиларни малака даражасини белгилайди

# Тариф ставкаси қандай аниқланади

+ Тариф разряди, тариф ставкаси ва тариф коэффициенти орқали аниқланади
- Тариф ставкаси ишчининг тариф ставкасини белгилайди
- Тариф ставкаси ишчининг тариф окладини белгилайди
- Тариф ставкаси ишчининг 1 ойлик иш ҳаққини белгилайди

# Иш ҳақига устамалар нималардан иборат

+ Булар тариф ставкасига инобатга олинмаган иш ёки лавозимнинг муҳимлиги меҳнат стажининг давомийлиги тил билиш каби касбий маҳоратлари учун қўшимча тўловлар
- Тариф ставкасига қўшимча тўловлар
- Худудий коэффициентлар
- Устамалар ва ҳар хил қўшимча тўловлар

# Худудий коэффициент нимани белгилайди

+ Барча жавоблар тўғри
- Ҳар хил табиий иқлимий шароитларда ишчиларнинг хаёт даражасини дифферанциялашни таъминлайди
- Ишчи ҳақига қўшимча тўлов миқдорини коэффициент ўлчов бирлигида кўрсатади
- Булар тариф ставкаси қўшимча ҳисобланади

# Иш ҳақига устамалар ва ҳар хил қўшимчалар нималардан иборат

+ Булар тариф ставкасида ҳисобга олинмаган омиллар ҳисобига олиб иш ҳақининг якка тартибланишини таъминлайди
- Иш ҳақига қушимча бажарилган ишлар учун тўлов
- Иш ҳақга қушимча бажарилмаган ишлар учун тўлов
- Иш ҳақидан ташқари тўловлар

# Оддий иш ҳақини вақтбай шакли қайси шароитларда ишлатилади

+ Барча жавоблар тўғри
- Бунда иш ҳақи миқдори соатбай (ой, кунбай) ставкасини ҳақиқий ишлаган соатлар (ёки кунлар) сонига кўпайтириш йўли билан аниқланади
- Оддий вақтбай иш ҳақи шакли иш ҳақи тариф ставкаси ёки лавозим оклади
- Ишчиларга иш ҳақи ҳисоблашда оддий ишлатилади

# Ишбай иш ҳақи шакли қайси шароитларда ишлатилади

+ Барча жавоблар тўғри
- Ишбай иш ҳақи шакли савдо ва оммавий овқатланиш соҳасида асосан сотувчилар кассирлар официантлар ошпазлар ва буфетчилар учун ишлатилади
- Бунда асосий бажарилган иш ёки хизмат ўлчов бирлигига нисбатан ҳақ иишлатилади
- Сон ва сифат жихатидан ҳисоб-китоб қилиш имконияти бўлган ишчи ва хизматлар учун қўлланилади

# Ишбай иш ҳақи қанақа турларга бўлинади

+ А ва Б жавоблар тўғри
- Ишбай иш ҳақи якка тартибда ва ноанаънавий турларга бўлинади
- Ишбай иш ҳақи оддий ва мукофатли турларга бўлинади
- Ишбай иш ҳақи сон ва сифат жихатдан ҳисоб-китоб қилиш имконияти бўлган ишчилар учун ишлатилади

# Муомала харажатлари мазмунини ёритинг

+ Барча жавоблар тўғри
- Муомала харажатлари товарларни ишлаб чиқанришдан истеъмолчиларга етказиш борасидаги харажатлар киради
- Муомала харажатлари соф ва қўшимча муамила ҳаражатлари бўлинади
- Муомала харажатлари бир неча моддаларга бўлинади

# ЎРВМ-нг 1999 йил 5 феврал 54 сонли қарори билан тасдиқланган Низом асосида сотиш харажатлари неча моддага ажратилган

+ 22 та
- 15 та
- 21та
- 20та

# Иқтисодий фанлар тизими

+ барча иқтисодий фанлар
- фалсафа, иқтисодий назария
- иқтисодий назария, умумиқтисодий, махсус ва тармоқлар иқтисоди фанлари
- фалсафа, иқтисодий назария, статистика, савдо иқтисоди


# Ички савдо иқтисодиёти фанининг предмети нима
+ ишлаб чиқаришдан истеъмолчига товарларни етказиш жараёнидаги иқтисодий муносабатлар
- давлат ва кооператив савдосини хўжалик фаолияти
- товар айрибошлаш
- талаб ва таклиф

# Иқтисодиёт фанларининг назарий-методологик асослари

+ иқтисодиёт назарияси
- марксизм ва ленинизм
- фалсафа
- диалектик материализм

# Савдонинг моҳияти (тушунчаси)

+ истеъмол товарларининг коллектив ва шахсий эҳтиёжини қондириш учун пул воситаси орқали айирбошлаш жараёни
- иқтисодий категория
- тарихий категория
- фалсафий категория

# Савдонинг шакллари

+ давлат, кооператив, хусусий савдо ва деҳкон бозори
- истеъмол товарларини, ишлаб чиқариш воситаларини, қишлоқ хўжалигини
- маҳсулотларини айирбошлаш
- моддий техник таъминот, қишлоқ хўжалик маҳсулотларини хариди

# Савдонинг функциялари

+ ишлаб чиқаришдан истеъмолчиларга товарларни етказиш ва олди – сотди муомаласини бажариш
- талаб ва таклифни ўрганиш
- товар айрибошлаш
- аҳолига товар сотиш ва хизмат қилиш

# Хўжалик механизми тушунчаси

+ такрор ишлаб чиқариш жараёнини тартибга солиш учун ишлатиладиган ташкилий
- иқтисодий шакл ва усуллар йиғиндиси
- ижтимоий ва муомалалар ҳодиса
- бошқариш усуллари

# Хўжалик механизми асосий элементлари

+ ишлаб чиқаришни ташкилий шакллари, хўжалик алоқалари шакллари, бошқариш усуллари, иқтисодий, хуқуқий воситалар, сиёсий ва маънавий муҳит
- бошқариш усуллари
- ишлаб чиқариш муносабатлари
- иқтисодий қонунлар йиғиндиси

# Бозор тушунчаси

+ алоҳида принципларга асосланган, айрибошлаш жараёнидаги иқтисодий муносабат
- иқтисодий муносабатлар
- товар пул мунособати
- айрибошлаш жойи

# Иқтисодий воситалар тизими

+ молия, кредит, баҳо, суғурта, солиқ
- пул, баҳо, фойда, даромад
- харажатлар, даромад, рентабеллик
- банк, ҳокимият, солиқ инспекцияси

# Бозорнинг асосий элементлари

+ талаб, таклиф ва баҳо
- товар, пул
- товар, баҳо
- ишлаб чиқариш

# Тадбиркорликни турлари

+ ишлаб чиқариш, инновацион, тижорат, молиявий
- савдо, ишлаб чиқариш, хизмат, қурилиш
- барча хўжалик тармоқлари
- фақат ишлаб чиқариш ва савдо

# Тадбиркорликни шакллари

+ якка тартибда, хусусий, ширкат (гуруҳий), аралаш
- ишлаб чиқариш, воситачилик, савдо, ферма
- биржалар, акционер жамиятлар, кооперативлар
- банк, молия, савдо, майда корхоналар

# Тадбиркорлик фаолияти самарадорлиги кўрсаткичлари

+ рентабеллик, меҳнат унумдорлиги, маблағлар айланиш тезлиги
- капитални қоплаш муддати
- маҳсулоти, даромади
- олинган самара билан ҳаражатлар солиштирмаси

# Тадбиркорлик функциялари

+ ишлаб чиқариш, маркетинг, моддий – техник таъминот, кадрлар билан шуғулланиш, молия ва ҳисобот
- воситачилик, олди – сотди
- товар, қимматбаҳо қоғозлар, маълумотлар сотиш
- товарларни истеъмолчиларга етказиш, хизмат қилиш

# Бозор иқтисодиёти принциплари

+ эркинлик, истеъмол примати, ракобат, иқтисодиётнинг очиқлиги,баҳони талаб ва таклиф белгилаши, конкрет, умумийлик, молия, пул таъсири остида ишлаш
- талаб ва таклиф
- эркинлик, тадбиркорлик, ракобат
- демократик, мустақиллик, ракобат

# Савдо корхоналари ресурларини кўрсатинг

+ моддий ресурслар, молиявий ресурслар, меҳнат ресурслари
- товар ресурслари ва хом ашё ресурслари
- табиий-жўғрофий ресурслар
- меҳнат ресурслари, товар ресурслари

# Режалаштириш мазмуни

+ мақсадни белгилаш, унга етиш воситаларини аниқлаш ва ҳаракат йўллари тўғрисида мунтазам равишда дастур ишлаб чиқиш жараёнидир
- режалар тузиш жараёни
- халқ хўжалигини ривожланиш тартибга солиш воситаси
- узоқ, ўрта муддатли ва жорий режалар

# Режалаштириш принциплари

+ илмийлик, узлуксизлик, оптималлик, реаллик, мослашувчанлик, комплекслик
- демократик – централизм, директивлик, илмийлик
- илмийлик, оптималлик, алоҳида звеноларни ажратиш, узлуксизлик
- илмийлик, иқтисод ва сиёсатни бирликлиги

# Режалаштириш усуллари

+ баланс, норматив, итисодий-математик, тажриба-статистик, техник-иқтисодий ҳисоботлар
- баланс, статистик, математик
- баланс, норматив тўғри чизиқли программалаш, корреляция журнал
- анализ,синтез, диалектик, статистик, иқтисодий-математик

# Режалаштириш тизими

+ узоқ, ўрта ва қисқа муддатли режалар
- 5 йиллик ва жорий режалар
- пропорциялар тизими
- кўрсаткичлар йиғиндиси

# Режалаштириш функциялари

+ мақсад ва эҳтиёжни белгилаш, пропорцияларни ўзгаришларини бошқариш, ресурсларини оптимал ишлатишини таъминлаш
- таҳлил қилиш кўрсаткичларини, ривожланишини аниқлаш, режани бажарилишини назорат қилиш
- маълумотлар тўплаш, уларни тайёрлаш, таҳлил қилиш ва режа тузиш
- режани бажарилишини назорат қилиш

# Иқтисодий таҳлил усуллари

+ диалектик, синтез, анализ, индукция, дедукция иқтисодий – математик
- диалектик ва тарихий материализм
- синтез ва таҳлил
- абсолют, нисбий, сон, сифат, уртача кўрсаткичларни аниқлаш

# Иқтисодий таҳлил босқичлари

+ маълумот тўпллаш, уларга ишлов бериш, тадқикот қилиш, хулосалар
- жадваллар тайёрлаш, режа бажарилишини таҳлил қилиш
- кўрсаткичларни аниқлаш, ҳисоблаш, хулосалар
- режа бажарилишини, динамикасини, таркибини таҳлил қилиш

# Иқтисодий иш турлари

+ иқтисодий маълумотларга ва ҳисоботларга ишлов бериш, таҳлил режалаш ва истиқболни белгилаш, коньюктура ўрганиш, назорат ва бошқариш қарорларини қабул қилиш
- статистик, бухгалтерия ҳисоботи, тезкор ҳисоботи
- талаб ва таклифни ҳажмини, таркибини ўрганиш, таҳлил ва режалаш
- таҳлилий режалаш, истиқболни белгилаш

# Ҳудудни социал – иқтисодий кўрсаткичлари

+ ер, аҳоли, сони, даромади ва ҳаражатлари, халқ хўжалиги тармоқларини кўрсаткичлари
- товарлар ресурси, асосий фондлар
- ишлаб чиқариш ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ҳажми таркиби
- товар айланиш, магазинлар, ишлаб чиқариш ва бошқа корхоналарни сони

# Иқтисодий таҳлил мазмуни

+ иқтисодий ҳодисалар, жараёнлар, воқеаларни бир-бири билан боғлиқлигини уларни хусусиятларини ўрганиш
- билимлар тизими
- маълумотлар тўплаш, уларни солиштирма юзага келтириш, текшириш ва хулосалар қилиш
- маълумотлар тўплаш ва хулосалар қилиш

# Асосий фондлар таснифи

+ бинолар, иншоатлар, асбоб ускуналар, транспорт воситалари, инвентарлар
- чакана савдо шахобчалари, улгуржи складлар
- магазинлар, складлар, транспорт воситалари
- универмаг, универсам, махсус магазинлар, складлар

# Асосий фондлар тушунчаси

+ бинолар, асбоб – ускуналар, транспорт воситалари, иншоатлар
- ишлаб чиқариш воситалари
- меҳнат қуроллари ва предметларини қиймати
- меҳнат қуроллари ва предметларини қийматини пулдаги ифодаси

# Баҳонинг тушунчаси

+ товарлар ва ҳизматларга сарфланган ижтимоий зарурий мехнатни пулдаги ифодаси
- қиймат белгиси
- абстракт мехнатни ифодаси
- товарлар қиймати

# Иқтисодий маълумотлар тушунчаси

+ кўрсаткичлар йиғиндиси

• 
  кўрсаткич
  
• 
  ҳисоб-китоблар
  
• 
  статистика
  

# Истеъмол товарлари бахосини турлари

+ улгуржи, чакана, монопол, имтиёзли, чегараланган, деҳқон бозори
- келишилган, монопол, чакана
- улгуржи, чакана
- келишилган, контранкт

# Чакана бахонинг элементлари

+ таннарх, ялпи фойда, савдо бўғинлари устамалари, аксиз, ҚҚС, ББ, БТ
- таннарх, солиқлар, савдо ташкилотлари харажатлари
- улгуржи бахо, савдо ташкилотларини даромадлари
- улгуржи бахо, устамалар

# Талаб тушунчаси

+ инсоният эҳтиёжининг рўёбга чиқиши
- аҳолининг пул даромади
- аҳолининг харажатлари
- товар сотиш

# Таклиф тушунчаси

+ бозорга келтирилган ёки келтиришга мўлжалланган товарлар ва товарлаштирилган
- хизматлар йиғиндиси
- ишлаб чиқарилган маҳсулотлар
- товар ресурслари

# Таклифнинг манбалари

+ ишлаб чиқариш, қишлоқ хўжалиги, давлат резервлари, импорт, бошқа давлатлар ёрдами, шахсий томарқа

• 
  товар ресурслари
  
• 
  товар фондлари
  
• 
  бозор фондлари
  

# Аҳолининг харид фондини ҳисоблаш усули

+ барча даромадлар – нотовар ҳаражатлар - даромадлар ва харажатлар
- аҳолининг товар сотиб оладиган даромадлари
- танлаб олиб текшириш йўли билан
- иқтисодий математик усуллар орқали

# Аҳоли даромадларининг манбалари

+ иш ҳақи, нафақа, стипендия ва бошқалар
- ер, капитал, бизнес
- ишлаб чиқариш, шахсий томарқа
- иш ҳақи

# Чакана товар айланишининг мазмуни

+ товар олди-сотди жараёнидаги сотувчи билан истеъмолчи ўртасидаги иқтисодий
- муносабатлар натижаси
- аҳолига ва бошқа истеъмолчиларга сотилган товарлар
- талаб ва таклифнинг ҳажми


# Чакана товар айланиш ҳажми
+ бирор бир даврда аҳолига ва бошқа истеъмолчиларга сотилган товарларнинг пулдаги ифодаси
- аҳолига сотилган товарларрнинг суммаси
- аҳолига ва ташкилотларга сотилган товарлар суммаси
- сотилган товарларнинг умумий ҳажми

# Чакана товар айланиши баланси кўрсаткичлари

+ товарларнинг сотилиш ҳажми, товар заҳиралари, келтирилиш ҳажми, табиий
йўқолишлари, бошқа сотилишлар
- товар айланиши ҳадми, таркиби, товар заҳирлари
- аҳолига сотилиши, ташкилотларга сотилиши
- чакана ва улгуржи айланишлар

# Товар заҳиралари тушунчаси

+ олди-сотди жараёнидаги шахобчаларда сақланаётган ва йўлдаги товарлар массаси
- товарлар массаси
- савдо шахобчаларидаги товарлар
- бирор муддатга сақланиб турган товарлар массаси

# Товар заҳиралари таснифи

+ сақланиш жойлари
- жорий, мавсумий
- давр бошида
- савдо формалари

# Товар ҳаракатининг звенолик коэффициенти қандай топилади

+ улгуржи омбор товар айланишини чакана товар айланишдаги нисбати билан
- улгуржи товар айланишнинг чакана товар айланишга нисбати билан
- чакана товар айланишни улгуржи омбор товар айланишга нисбати билан
- чакана товар айланишни улгуржи товар айланишга нисбати билан

# Товар заҳираларининг кўрсаткичлари

+ товар заҳилари суммаси ва уларни кунларда ҳисоботи
- абсалют, нисбий, ўртача
- товар заҳиралари, ҳажми, таркиби
- товар гуруҳларини товар заҳираларидаги ҳиссаси

# Пули тўланган транзит товар айланишида товар пулини ким тўлайди

+ улгуржи савдо корхонаси
- чакана савдо корхонаси
- харидор
- аҳоли

# Улгуржи товар айланишнинг таркиби нималардан иборат

+ улгуржи омбор товар айланиши + пул тўланган транзит айланиш-майда улгуржи товар айланиш
- улгуржи – склад товар айланиши + пули тўланган транзит айланиш
- чакана – склад товар айланиши + пули тўланган транзит айланиш
- улгуржи – склад товар айланиш + пули тўланмаган транзит айланиш

# Меҳнатни техник нормалаштириш моҳияти нимадан иборат

+ унумдорлик нормалари, вақт нормалари ва хизмат кўрсатиш нормаларини тўзишдан
- техник асосланган нормаларни тўзишдан
- тажриба-статистик нормаларни тўзишдан
- индувидуал ва бригада нормаларини тўзишдан

# Савдо тармоқларидаги мехнат унумдорлиги ҳисоблашнинг асосий усулини айтинг

+ қиймат усули
- мехнат усули
- натурал усули
- шартли усули

# Ишбай иш ҳақининг қайси системаси савдода кенг қўлланилади

+ ишбай мукофотлаш
- тўғри ишбай
- ишбай ҳақ тўлаш
- аккорт иш ҳақи

# Савдо муомала харажатларининг даражаси қандай топилади

+ муомала харажатлари суммасининг товар айланишга фоиз нисбати
- муомала харажатлари суммасининг фойдага фоиз нисбати
- муомала харажатларининг ялпи даромадга фоиз нисбати
- товар айланишни муомала ҳаражатларига бўлиш йўли билан

# Муомала харажатларининг таркиби товарайланишига боғлиқ ҳолда неча қисмга бўлинади

+ 2
- 1
- 1,3
- 0,5

# Товар гуруҳлари бўйича муомала харажатлари нима мақсадда ҳисобланади

+ режа ҳисоб китобларнинг иқтисодий асосланганлик даражасини ошириш учун
- савдо фаолияти харажатлар бўйича рентабеллик даражасини аниқлаш учун
- савдодаги харажатлар бўйича маълумотларни кенгайтириш учун
- режаларни режа бўйича чораларни амалга ошириш учун

# Режалаштирилган даврда муомала харажатлари қандай асосланади

+ турли вариантлардаги режа ҳисоб китобларини амалга ошириш йўли билан
- келгуси даврда харажатларнинг техник иқтисодий ҳисоб китобларини тўзиш билан
- аввалги давр харажатлари ва улардан кутилаётган ўзгаришлар тенденцияларини тахлил
- қилиш йўли билан
- барча жвоблар тўғри

# Бозор иқтисодиёти принциплари

+ эркинлик, истеъмол примати, ракобат, иқтисодиётнинг очиқлиги, баҳони талаб ва таклиф белгилаши, конкрет, умумийлик, молия, пул таъсири остида ишлаш
- талаб ва таклиф
- эркинлик, тадбиркорлик, ракобат
- демократик, мустақиллик, ракобат, моддий жавоблар, тадбиркорлик, ракобат, эркинлик, моддий рағлантириш

# Улгуржи савдода муомала харажатларини таҳлил қилиш чакана савдога қараганда қандай хусусиятга эга

+ муомала ҳаражатларини даражасини аниқлаш усули билан
- фарқи йўқ
- умумий айланишдаги транзит оборотининг хиссаси ҳисобга олиниши керак
- умумий оборотдаги омбор ва тўланган транзит айланишининг хиссаси хисобга олиниши керак

# Чакана ва улгуржи савдоси мавжуд бўлган савдо ташкилотларида муомала

+ харажатларининг даражаси қандай аниқланади
- чакана ва улгуржи савдодаги муомала харажатлари суммасининг чакана ва майда улгуржи айланиш суммасига фоиз нисбати билан
- чакана ва улгуржи савдодаги муомала харажатлари суммасининг майда улгуржи айланиш суммасига фоиз нисбати билан
- чакана ва улгуржи савдодаги муомала харажатлари суммасининг майда улгуржи сотишни ажратган холдаги чакана ва улгуржи айланиш суммасига фоиз нисбати билан

# Савдо фаолиятидан олиган даромадларнинг асосий манбалари қандай

- чакана баҳо ва товарни харид қилиш бўйича баҳо ўртасидаги фарқ
- савдо скидкалари ва накидкалари
- шартномадаги баҳоларга фоизлар ҳисобидаги савдо устамалари
- савдо ташкилотига таъаллуқли бўлган акциялар

# Савдо устамаларининг миқдорини асосланганлиги қандай олиб борилади

+ товар айланиш, муомала харажатларининг даражаси, рентабеллик даражаси ва солиқлар ҳисобга олинади
- хокимият органлари томонидан белгиланган устамаларининг энг юқори миқдорида
- фойдаланиш йўли билан
- муомала харажатлари ва рентабеллик даражаси ҳисобга олинади

# Савдо устамалари нимага йўналтирилади

+ жами харажатларни қоплаш ва фойда олиш
- муомала харажатларини қоплаш
- савдо фойдасини ташкил этиш
- солиқларни қоплаш

# Савдо фаолияти бўйича даромадлар даражаси қандай аниқланади

+ даромадлар суммасини товар айланиш хажмига бўлиш ва 100 га кўпайтириш билан
- айланиш суммасини даромад суммасига бўлиш ва 100 га кўпайтириш билан
- даромад суммасини айланиш хажмига кўпайтириш ва 100 га бўлиш билан
- айланиш суммасини 100 га бўлиш ва даромадлар суммасига кўпайтириш билан

# Қайси кўрсаткич савдо фаолиятининг афзаллик даражасини тўлароқ акс эттиради

+ фойданинг қўйилган капиталга нисбати
- фойданинг товар айланишга нисбати
- фойданинг воситаларга нисбати
- фойданинг харажатларга нисбати

# Фондлар қайтими қандай топилади

+ товар айланишни асосий фондларнинг ўртачи йиллик қийматига нисбати билан
- асосий фондларнинг товар айланишга нисбати билан
- асосий фондларнинг йиллик қийматини товар айланишга нисбати билан
- товар айланишни асосий фондга суммасига нисбати билан

# Фондлар сиғими қандай топилади

+ асосий фондларнинг ўртача йиллик қийматини товар айланишга бўлган нисбати билан
- ҳар бир сўм товар айланишга тўғри келадиган асосий фондларнинг суммаси билан
- корхонанинг асосий фондларининг асосий суммаси билан
- асосий фондларнинг ўртача йиллик қиймати билан


# Фондлар рентабеллиги қандай топилади
+ фойдани асосий фондларнинг ўртача йиллик қийматига нисбати билан
- товар айланишни фойдага бўлган нисбати билан
- фойдани товар айланишга бўлган нисбати билан
- фойдани асосий фондларнинг қийматига бўлган нисбати билан


# Фондлар билан қуролланиш даражаси қандай топилади
+ асосий фондларнинг ўртача йиллик қиймати ишчилар сонига нисбати билан
- ишчилар сони асосий фондлар қийматига нисбати билан
- ҳар бир ишчига тўғри келадиган асосий фондларнинг суммаси билан
- асосий фондлар қийматини ишчилар сонига нисбати билан