Statistik jamlash va guruhlash

2. Miqdoriy belgi bo’yicha guruhlashni tuzish printsiplari

Ayrim guruhlar uchun hisoblanadigan umumiy ko’rsatkichlar tipik va barqaror bo’lishini

ta’minlash uchun har bir guruhga tegishli birliklar soni yetarli miqdorda (5 birlikdan kam

bo’lmasligi) bo’lishi kerak, chunki bu holda umumiy ko’rsatkichlarda tasodifiy kuchlar

ta’siri o’zaro qirqiladi va qonuniyat, tipik jihat yaxshiroq namoyon bo’ladi.

Guruhlar sonini to’g’ri belgilash guruhlash samarali bo’lishi uchunmuhim garovdir.

Bu masalani ko’pvariantlik qoidaga tayanib yechish eng yaxshi yo’l hisoblanadi.

Ayrim darsliklarda1[4] guruhlar sonini G.A. Sterjess formulasiK=1+3.32lgN=1+1.44lnNva

G. Bruks hamda N. Karuzers formulasi Kq5lgN (bu yerda: lg-o’nlik logarifm, ln-

natural logarifm, N-berilgan to’plam birliklar soni, K-guruhlar soni) yordamida aniqlash

tavsiya etilgan. Ammo bu formulalar variatsion qatorlarni tuzish uchun mo’ljallangan

bo’lib, ulardan to’plam birliklar soni 100 dan ko’proq N>100 va guruhlash bir belgi

asosida tuzilganda foydalanish mumkin. Formulalardan foydalanish uchun yana bir shart-

ayrim birliklarda guruhlash belgisi bir ohangli o’zgaruvchan qiymatlarga ega bo’lishi

kerak.