Standartlastırıw haqqindag’i nızam. Joba: Standartlastırıw sisteması

partlawqáwipsizligi;
informatsiyaqáwipsizligi;
ólshewlerdiń hám sınaqlar usıllarınıń birdeyligin táminlew.
Texnikalıq reglamentlarda ónimler, jumıslar hám xızmetler qáwipsizligin táminlewge tiyisli basqa talaplar da belgılap qoyılıwı múmkin.
17-statıya. Texnikalıq reglamentlardıń mazmunina arnalg’an. Texnikalıq reglamentlar tómendegılardi óz ishine alıwı kerek: ónimler, jumıslar hám xızmetler qáwipsizligi xarakteriwdikaları;
qáwipsizlik talapları bellenip atirg’an ónimler, jumıslar hám xızmetlerdiń tolıq dizimi;
atamalarga, oraw-ıdısqa, prchatlarg’a yamasa yarliklarg’a hámde olardı sáwlelendiriw qag’iydalarına hám ónimdi inentifikaciya etiwge tiyisli talaplar;
ónimler úlgılarin alıw hám olardı sineqtan ótkeriw qag’iydaları;
mámleketlik qadag’alawin ámelge asırıw rejimi;
ónimler, jumıslar hám xızmetlerdiń texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i normativ hújjetler talaplarg’a muwaplig’in bahalaw ushın zárúr bolg’an sineqlar, ólshewler qag’iydaları hám usılları.
Zıyanlı mikroorganızmlar hám qosımshalar, kesellikler, kesellik taratıwshiler, pataslantıratug’ın statıyalar, toksinlar, zıyankesler hám basqa ósimlikler kirip keliwi yamasa tarqalıwı munasábeti menen júzege keletug’ın insannıń turmısı hám sawlig’ina, átirap ortalıqqa za’rer jetkeziliw qáwipi dárejesi hámde za’rerdi saplastırıw esapqa aling’an halda texnikalıq reglamentlarda sanıtarıya, vatorineriya-sanıtarıya hám fitosanıtarıya ilejları da kórsetiliwi kerek.
Sanıtarıya, vatorineriya-sanıtarıya hám fitosanıtarıya ilejlarında tómendegılar belgılap qóyıladı:
ónimge, onı sınap kóriw, tekseriw tártip-dástúrine, sanıtarıya-epinemiologika, vatorineriya hám fitosanıtarıya juwmag’inı beriw rejimine tiyisli májbúriy talaplar;
karantin hám vatorineriya-sanıtarıya qag’iydaları, atap aytqanda haywanlar hám ósimliklerdi tasıw menen baylanıslı talaplar;
úlgiler alıw usılları hám tártip-dástúri, insannıń turmısı hám sawlig’ina, átirap ortalıqqa za’rer jetkeziliw qáwpin izertlew etiw hámde bahalaw usılları, sonıń menen birge texnikalıq reglamentlarda kórsetilgen basqa talaplar.
Texnikalıq reglamentlarda ónimniń konstrukciyasine hám atqarılishine tiyisli talaplar bolmaytug’ını kerek, insannıń turmısı hám sawlig’ina za’rer jetkeziliw qáwipi dárejesi esapqa aling’an halda ónimniń konstrukciyasine hám atqarılishine tiyisli talaplar joq ekenligi sepepli ónim qáwipsizligi táminlenmasligi halları bunnan ayrıqshalıq.
Ónimler, jumıslar hám xızmetlerden uzaq múddet paydalanılıwı áqibetinde hám (yamasa) jol qoyilatug’in qáwip dárejesin anıqlaw múmkinshiligin bermeytug’ın basqa faktarlar tahsiri sepepli insannıń turmısı hám sawlig’ina, yuridikalıq, fizikalıq shaxslardıń hám mámlekettiń buyım-múlkine za’rer jetkezetug’in ónimler, jumıslar hám xızmetlerge tiyisli talaplar texnikalıq reglamentlarda bolmaytug’ını kerek. Bunda texnikalıq reglamentlarda itimal tutılg’an za’rer tuwrısında hámde insannıń turmısı hám sawlig’ina, átirap ortalıqqa za’rer jetkeziliw qáwipi qaysı faktarlarG’a baylanıslı bolsa, sol faktarlar haqqında tutiniwshilar xabarlı etiwge tiyisli talaplar bolıwı múmkin.
Texnikalıq reglamentlarda ónimler, jumıslar hám xızmetler qáwipsizligine tiyisli tómendegi arnawlı talaplar bolıwı múmkin:
nızam hújjetlerinde belgılangen ayırım kategoriyadag’i puqarolardıń turmısı hám den sawlig’in qáwipsizlik etiliwin táminleytugin arnawlı talaplar;
texnogen ayrıqshalıqlı ayrıqsha jag’daylar júzege kelgen táG’dirde insannıń turmısı hám sawlig’ina, átirap-ortalıqqa, yurındikalıq, fizikalıq shaxslardıń hám mámlekettiń buyım-múlkine abay soluvchi transchegaralıq qáwipli óndiris obhektlarına tiyisli arnawlı talaplar.
Mámleketlik sırlarınan hám nızam menen qorg’awlanadıg’an basqa sirdan ibarat bolg’an mag’liwmatlardi óz ishine alg’an texnikalıq reglamentlar nızam hújjetlerinde belgılangen tártipte islep shig’iladi hám qabıl etiledi.
Texnikalıq reglamentlar túwel bolıp, Ózbekstan Respublikasınıń pútkil aymaG’inda tuwrından-tuwrı ámel etedi hámde olarg’a tek belgılangen tártipte ózgertish hám qosımshalar kirgiziw jolı menen ózgertiliwi múmkin.
18-statıyada belgılap qoyılg’anday, texnikalıq reglamentlardı islep shig’iw programmaların qáliplestiriwtexnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i basqa kepillikli mámleketlik shólkemleriniń hámde mámleketlik hám xojalıq basqarıwı shólkemleriniń óz kepillikleri sheńberindegi usınısları inebatqa aling’an halda Ózbekstan standartlastırıw, metrologiya hám sertifikatlastırıw agentligi tárepinen ámelge asırıladı.
Texnikalıq reglamentlardı islep shig’iw programmaları Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabineti tárepinen tastiyiqlanadı hám belgılangen tártipte ehlon etıladi.
19 -statıyada texnikalıq reglamentlardı islep shig’iw rejimi haqqında mahlumot berilgen bolıp, texnikalıq reglamentlar texnikalıq reglamentlardı islep shig’iwdıń tastiyiqlanatuG’ın programmalarına muwapıq islep shig’iladi.
Texnikalıq reglamentlardı islep shig’iwshılar belgılangen tártipte:
texnikalıq reglamentlar islep shig’ilıwı haqqindag’i xabarlardı ehlon etedi;
texnikalıq tárepten tártipke solınıshi kerek bolg’an ónimler, jumıslar hám xızmetlerdiń gruppaları hámde túrlerin belgılaydi;
ónimler, jumıslar hám xızmetlerdiń texnikalıq reglamentlarda belgılanetuG’ın talaplarg’a muwaplig’in bahalaw usılların belgılaydi;
islep shig’ilg’an texnikalıq reglamentlardı keliwib aladı;
islep shig’ilg’an texnikalıq reglamentlardan paydalanıw erkinligin táminleydi.
Texnikalıq reglamentlardı islep shig’iwshılar islep shig’ilg’an texnikalıq reglamentlar rásmiy ehlon etilgen kúnden ehtiboran eki ay ishında olardıń dodalanıwını táminleydi.
Texnikalıq reglamentlardı qabıllaw rejimi tómendegishe (20 -statıya):
Mámleketlik hám xojalıq basqarıwı shólkemleri tárepinen islep shig’ilg’an ulıwma texnikalıq reglamentlar ekspertizadan ótkeriw ushın texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i kepillikli mámleketlik shólkemlerine olar iskerliginiń bag’dari boyınsha tapsırıladı.
Ózbekstan standartlastırıw, metrologiya hám sertifikatlastırıw agentligi texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i tiyisli ekspert komissiyasınıń juwmag’i aling’anınan keyin ulıwma texnikalıq reglamentlardı tastıyıqlaw ushın Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetine belgılangen tártipte jiberedi.
Mámleketlik hám xojalıq basqarıwı shólkemleri tárepinen islep shig’ilg’an arnawlı texnikalıq reglamentlar ekspertizadan ótkeriw ushın texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i kepillikli mámleketlik shólkemlerine olar iskerliginiń bag’dari boyınsha tapsırıladı.
Texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i kepillikli mámleketlik shólkemleri, mámleketlik basqarıwı shólkemleri óz iskerliginiń bag’darları boyınsha texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i tiyisli ekspert komissiyasınıń juwmag’i tiykarında arnawlı texnikalıq reglamentlardı tastıyıqlaydı.
Tastiyiqlang’an ulıwma hám arnawlı texnikalıq reglamentlar rásmiy ehlon etilgen waqıttan ehtiboran keminde altı ay ótkennen ámelge kiritiledi.
Ulıwma hám arnawlı texnikalıq reglamentlardı ehlon etiw nızam hújjetlerinde belgılangen tártipte ámelge asırıladı.
21-statıyada texnikalıq reglamentlardı islep shig’iwda ónimler, jumıslar hám xızmetlerdiń qáwipsizlik kriteryaların belgileytug’in texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i milliy hám xalıq ara normativ hújjetlerden paydalanılıwı; texnikalıq reglamentlarda dáliliy baza sibatında texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i normativ hújjetlerdiń tekstleri tolıq yamasa bólekan keltiriliwi kórsetilgen.
22-statıyada texnikalıq reglamentlarg’a ámel etiw barlıq yurındikalıq hám fizikalıq shaxslar ushın májbúriyligi hámde texnikalıq reglamentlar ámelge kiritilgennen son’, standartlastırıw boyınsha olarda kórsetilgen ónimler, jumıslar hám xızmetlerge tiyisli ılgeri qabıl etilgen tiyisli normativ hújjetler májbúriylik ayrıqshalıqın joytıwı hámde belgılangen tártipte qollanılıwda qálegenlik kásip etiwi anıqlap berilgen.
Texnikalıq reglamentlarg’a ámel etiliwi ústinen mámleketlik qadag’alawı (23-statıya) texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i kepillikli mámleketlik shólkemleriniń hám mámleketlik basqarıwı shólkemleriniń lawazımlı shaxsları tárepinen nızam hújjetlerinde belgılangen tártipte ámelge asırıladı.
Nızamnıń 4-babı juwmaqlawshı qag’iydalarg’a arnalg’an bolıp, 24-statıyada texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i jumıslardı finenslıq támiynlew rejimi belgılap berilgen.
Texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i jumıslardı finanslıq támiynlew Respublika byudjeti hám yuridikalıq shaxslardıń qarjılari esabinen ámelge asırıladı.
Respublika byudjeti qarjılari esabinen tómendegiler finenslawtirıladı:
ulıwmatexnikalıq reglamentlardı islep shig’iw;
ulıwma hám arnawlı texnikalıq reglamentlardı ekspertizadan ótkeriw;
texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i normativ hújjetler mámleketlik fondını júrgiziw;
texnikalıq reglamentlarg’a ámel etiliwi uslidan mámleketlik qadag’alawin ámelge asırıw;
Ózbekstan Respublikasınıń texnikalıq tárepten tártipke salıw boyınsha xalıq ara shólkemlerdegi ag’zalıg’ı menen baylanıslı g’árejetler.
Texnikalıq tárepten tártipke salıw salasindag’i dawlar nızam hújjetlerinde belgılangen tártipte sheshıladi (25-statıya).
Texnikalıq tárepten tártipke salıw tuwrısındag’i nızam hújjetlerin (26 -statıya) buzg’anliqda ayıpker shaxslar belgılangen tártipte juwapker boladı.
27-statıyada Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabineti húkimet qararların usı Nızamg’a muwapıqlastırılıwı;
mámleketlik basqarıwı shólkemleri usı Nızamg’a qayshı bolg’an óz normativlik-huqıqıy hújjetlerin qayta kórip shig’iwları hám bıykarlawların táminlewları zárúriy jaG’day ekenligi aytilg’an.
28-statıyada usı Nızam rásmiy dag’aza etilgen kúnden itibaran kúshke kiriwi tahkidlangan.