Standartlashtirish, metrologiya va sifatni boshqarish

6- 

MAVZU. O’LCHASH VOSITALARI VA ULARNING METRALOGIK 

TAVSIFLARI 

Ma'ruza mavzusining rejasi: 

1.  O’lchov vositalari va ularning metrologik xossalari. 

2.  O’lchov vositalarini tekshirish turlari. 

3.  Anolog o’lchash asboblari. Raqamli o’lchash asboblari. 

4.  O’lchash  texnikasidagi  yangi  va  aftomatlashtirilgan  tizimlar  va  o’lchash 

texnikasining xozirgi kundagi xolati va rivojlanish istiqbollari. 

Qo’llaniladigan ta'lim texnologiyalari: 

Vizual ma'ruza, bayon qilish, aqliy xujum, 

Insert texnikasi. 

"Metrologiya  to‘g‘risida"  Qonunga  muvofiq  o‘lchash  uchun  foydalaniladigan  va 

me’yorlangan  metrologik  xossalarga  ega  bo‘lgan  texnik  vosita  o‘lchash  vositasi  deb 

ataladi.  Texnik  vositalarni  o‘lchash  vositalari  qatoriga  kiritish  mezonini  O‘zstandart 

Agentligi belgilaydi. 

Foydalanishda  bo‘lgan  o‘lchash  vositalari  o‘lchesh  natijalarini  qonuniy  birliklarda 

belgilangan aniqlikda ta’minlash va qo‘llanish sharoitlariga muvofiq kelishi lozim. 

O‘lchash  vositalarining  barcha  ekspluatatsion  xossalari  ularning  metrologik 

xarakteristikalari deb ataladi. Bu xarakteristikalar O‘zRST 8.009-94 da keltirilgan bo‘lib, 

o‘lchash vositalarini tanlashda o‘ta zarur omillardan xisoblanadi 

Har  qanday  o‘lchash  asbobini  tanlashda eng avvalo  uning  metrologik tavsiflariga 

e’tibor  berishimiz  lozim  bo‘ladi.  O‘lchash  asboblarining  asosiy  metrologik  tavsiflariga 

uning  kattaligidan  kelgan  signalni  o‘zgartirish  funktsiyasi,  sezgirligi,  o‘lchash  xatoligi, 

o‘lchash diapazoni, sezgirlik ostonasi, xususiy energiya sarfi va ishonchliligi kiradi.