Standartlashtirish asoslari

 
Test topshiriqlari. 
1.
 
Standartlashtirish bo’yicha normativ hujjatlardagi majburiy tuzilmali elementlar 
a. Muqova, titul varag`i, kirish, talablar, bibliografik ma’lumotlar 
b. Titul varag`i, kirish, qo’llanish doirasi, belgilar, ilovalar 
v.  Titul varag`i, so’z boshi, mundarija, nomlanishi, talablar 
g. Muqova, so’z boshi, belgilar, qisqartmalar, talablar, bibliografiya 
d. Titul varag`i, mundarija, belgilar va qisqartmalar, tushuntirish xati 
2.
 
O’zbekiston standartlashtirish davlat tizimi 
a.  Standartlashtirish bo’yicha davlat va xo’jalik boshqaruvi organlarining majmui 
b.  Standartlashtirish  bo’yicha  o’zaro  bog`liq  asos  bo’luvchi  tashkiliy-usuliy  va 
umumtexnik normativ hujjatlar majmui 
v.  Standartlashtirish  sohasidagi  rioya  etilishi  majburiy  qoidalarni  o’rnatish  bo’yicha 
muntazam va aniq maqsadga qaratilgan faoliyat 
g. Xalqaro, tarmoq va horijiy standartlarni qo’llash tartibi 
d. Muvofiqlikni tasdiqlash belgisining shakli, tashqi ko’rinishi va asosiy o’lchamlarini 
belgilash 
e.  Barcha javoblar noto’g`ri.  
j. Barcha javoblar to’g`ri. 
3.
 
«Tizim» atamasining ta’rifi 
a. Ob’ektlarning aniq tartibda va ketma-ketlikda joylashishi 
b. O’zaro bog`langan va o’zaro birgalikda harakat qiladigan elementlar majmui 

---

 
224 
v. Bir biri bilan aloqa va o’zaro munosabatda bo’lib, harakatda butunlik va birlilikni 
tashkil etuvchi elementlar to’plami 
g. Qismlarning aniq aloqadagi muntazam va to’g`ri joylashishi bilan shartlangan tartib 
d. Qismlarning joylashishi, tekis saf, bog`langan butun 
e.  Barcha javoblar to’g`ri.  
j. Barcha javoblar noto’g`ri. 
4.
 
«Standartlashtirish ob’ektlarini tizimlashtirish» 
a. Standartlashtirish ob’ektlarini aniq tartibda va ketma-ketlikda joylashtirish 
b. Standartlashtirish ob’ektlarini alfavit tizimida joylashtirish 
v. Tizimlashtiriladigan ob’ektlarni tartibli raqamlash 
g. Ob’ektlarni xronologik ketma-ketlikda joylashtirish 
d.  Tizimlashtiriladigan  ob’ektlar  qismlarining  bog`lanishini  joyldashtirishdagi  aniq 
tartib 
e.  Barcha javoblar to’g`ri.  
j. Barcha javoblar noto’g`ri. 
5.
 
Standartlashtirish  bo`yicha  normativ  hujjatlarning  sifati  va  darajasi  uchun  kim 
javobgar 
a.  Asosiy ishlab chiquvchilar va tasdiqlagan tashkilot 
b. Ekspertiza o’tkazgan tashkilot 
v. Asosiy ishlab chiquvchilar 
g. Normativ tekshiruvchilar 
d. Tasdiqlagan tashkilot 
6.
 
Standartlashtirish  bo`yicha  normativ  hujjatlarni  ishlab  chiqish  mutlaq  huquqi 
kimga berilgan 
a. Standartlashtirish bo’yicha texnik qo’mitalarga 
b. Standartlashtirish bo’yicha tayanch tashkilotlarga 
v.  Standartlashtirish  bo’yicha  texnik  qo’mitalar,  tayanch  tashkilotlar,  korxonalar  va 
tashkilotlarga 
g. Jismoniy shaxslarga 
d. Korxonalar va tashkilotlarga 

---

 
225 
7.
 
Standartlashtirish  bo’yicha  texnik  qo’mitalar  normativ  hujjatlarning  ishlab 
chiquvchilari sifatida ilk bor qaysi hujjatda ko’rsatib o’tilgan 
a.  Vazirlar  Mahkamasining  05.08.2004  y.  dagi  373-sonli  «O’zbekiston  davlat 
standartlashtirish, 
metrologiya 
va 
sertifikatlashtirish 
agentligi 
tuzilmasini 
takomillashtirish va uning faoliyatini tashkil etish to’g`risida»gi qarori 
b.  Vazirlar  Mahkamasining  03.10.2002  y.  dagi  342-sonli  «Standartlashtirish, 
metrologiya  va  mahsulotlar  hamda  xizmatlarni  sertifikatlashtirish  tizimini 
takomillashtirish chora-tadbirlari to’g`risida» gi Qarori 
v.  Vazirlar  Mahkamasining  12  avgust  1994  yildagi  410-sonli  «O’zbekiston 
Respublikasida Hukumatining ayrim qarorlariga o’zgartishlar va qo’shimchalar kiritish 
to’g`risida»gi  Qarori  bilan g.    Vazirlar Mahkamasining 2  mart  1992  yildagi 93-sonli 
«O’zbekiston  Respublikasida  standartlashtirish  bo’yicha  ishlarni    tashkil  etish 
to’g`risida»gi Qarori 
d.  Standartlashtirish  bo’yicha  texnik  qo’mita  to’g`risidagi  umumlashgan  qoida  (O’z 
RH 51-013:1993) 
8.
 
«Standartlashtirish  bo`yicha  normativ  hujjatlar»  tushunchasining  tashkil 
etuvchilari 
a.  Standartlar, texnik shartlar, qoidalar majmui, reglamentlar 
b. Standartlar, texnik shartlar, texnik hujjatlar 
v. Normativ, konstruktorlik, texnologik, dasturiy hujjatlar 
g. Standartlar, foydalanish, ta’mirlash hujjatlari, texnik tavsiflar 
d. Normativ, dasturiy hujjatlar, texnologik yo’riqnoma 
9.
 
Katalog varag`ining to’ldirilishi  
a. Faqat texnik shartlar bo’yicha ishlab chiqarilayotgan mahsulot uchun 
b. Faqat standartlar bo’yicha ishlab chiqarilayotgan mahsulot uchun 
v. Eng muhim mahsulot turlari uchun 
g.  Barcha ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar uchun 
d. Mashinasozlik va elektrotexnika sanoati mahsulotlari uchun 
10.
 
Oldindan standartlashtirishning mohiyati 
a. Normativ hujjatni muddatidan oldin joriy etish 

---

 
226 
b. Normativ hujjatlarda istiqbolga doir talablarni belgilash 
v. Ilmiy-tadqiqot ishlarini amalga oshirdan oldin standartlarni ishlab chiqish 
g.  Ishlab  chiqarishni  texnologik  jihatdan  tayyorlashdan  oldin  standartlarni  ishlab 
chiqish 
d. Mahsulot ishlab chiqarishni boshlashdan avval normativ hujjatlarni ishlab chiqish 
11.
 
Kompleks standartlashtirishning mohiyati  
a. Mahsulotni barcha hayot stikllarida standartlashtirish 
b.  Ham ob’ektning o’zini, ham uning barcha elementlarini, tashkil etuvchilarini 
v. Alohida olingan sanoat tarmog`ining barcha ob’ektlarini 
g. Bir xil vazifali ob’ektlarni 
d. Qaytadan o’zlashtirilayotgan mahsulotni standartlashtirish 
12.
 
Davlatlararo standartlarni amalga joriy etish tartibi 
a. Davlat va xo’jalik boshqaruvi organlarining qarori (buyrug`i) bilan 
b. Xo’jalik yurituvchi sub’ekt rahbariyatining xizmat xati bilan 
v.  O’zstandart Agentligi, Davarxitektqurilish qarori (buyrug`i) bilan 
g. Sog`liqni saqlash vazirligi, Mudofaa vazirligi qarori (buyrug`i) bilan 
d. Davtabiatqo’m qarori (buyrug`i) bilan 
13.
 
Agar  xalqaro  standart  MOD  ko’rinishida  rasmiylashtirilgan  bo’lsa,  u 
O’zbekistonda qabul qilingan deb hisoblanadimi? 
a. Hisoblanadi 
b. Hisoblanmaydi 
v. Standartlashtirish bo’yicha milliy organning ixtiyoriga qarab 
g. Davlat boshqaruvi organining ixtiyoriga qarab 
d. Xo’jalik boshqaruvi organining ixtiyoriga qarab 
14.
 
Oziq-ovqat  mahsulotlarining  qaysi  ko’rsatkichlari  amal  qilish  uchun  majburiy 
bo’lib hisoblanadi? 
a. Normativ hujjatning barcha ko’rsatkichlari 
b. Kaloriyalilik 
v. Sifat ko’rsatkichlari 
g. Ta’mga oid 

---

 
227 
d. Organoleptik 
15.
 
Standartlashtirishning  murakkab  aloqalarini  tadqiq  qilish  uchun  quriladigan 
modellar 
a. Real 
b. Kichraytirilgan (o’yinchoq) ko’rinishda 
v. Virtual 
g. Matematik 
d. Fizik 
16.
 
«Standartlashtirishning murakkab ob’ekti» tushunchasi  
a. Ob’ekt ichidagi aloqalarning murakkabligi bilan tavsiflanadi 
b. Ob’ekt tashqarisidagi aloqalarning murakkabligi bilan tavsiflanadi 
v. Ob’ekt ichidagi va  tashqarisidagi aloqalarning murakkabligi bilan tavsiflanadi 
g. Konstrukstiyadagi tugunlari va detallarining soni bilan tavsiflanadi 
d. Bajarilayotgan funkstiyalarning soni bilan tavsiflanadi 
17.
 
Standartlashtirish ilmiy-texnik (fundamental) asoslarining tarkibi 
a. Huquqiy, Tashkiliy, Komplekslilik, Tizimlilik, Tasniflash, Unifikatlash 
b. Xolislik, Tizimlilik, Tartiblilik, Tashkiliy, Maxfiylik 
v.  Nazariy  asoslar,  Moslashuvchanlik,  Progressivlik,  Atamalar  va  ta’riflar,  O’zaro 
almashinuvchanlik, Tizimlilik 
g.    Huquqiy,  Tashkiliy,  Atamalar  va  ta’riflar,  Tasniflash,  Asosiy  qoidalar,  Nazariy 
asoslar 
d. 
Komplekslilik, 
Tizimlilik, 
Mantiqiylik, 
Samaralilik, 
Nazariy 
asoslar, 
Moslashuvchanlik 
18.
 
Qanday  sharoitda  etalon-namunalarning  texnik  tavsiflari  bo’yicha  mahsulotni 
ishlab chiqarish va realizastiya qilish mumkin? 
a.  Bir turdagi mahsulotga doir normativ hujjat mavjud bo’lsa 
b. Etkazib berishga doir shartnomalar (kontraktlar) 
v. Yuqori tashkilotning ko’rsatmasiga ko’ra vaqtinchalik chora sifatida 
g. Akstiyadorlar yig`ilishining qarori bo’yicha aniq to’p uchun  
d. O’standart Agentligi bilan kelishgan holda 

---

 
228 
19.
 
«Standartlashtirish ob’ektlarining parametrlarini optimallashtirish» tushunchasi 
a. Texnik daraja va sifat kartasi bo’yicha mahsulot tavsiflarini baholash 
b. Taqqoslash jadvalining ma’lumotlari bo’yicha mahsulot tavsiflarini baholash 
v. Texnik mukammallikni tavsiflovchi ko’rsatkichlarning qiymatlarini solishtirish 
g.  Barcha  joiz  variantlarni  taqqoslab    baholashning  joiz  usullaridan  eng  yaxshi 
variantni tanlash  
d.  Qabul  qilingan  texnik  qarorni  tavsiflovchi  ko’rsatkichlarning  qiymatlarini 
solishtirish 
20.
 
Arifmetik progressiyaning jiddiy kamchiligi 
a. Kichik kattaliklardan katta kattaliklarga ravon o’tish ta’minlanmaydi  
b. Katta kattaliklardan kichik kattaliklarga ravon o’tish ta’minlanmaydi 
v.  Kichik  sonlardagi  qatorlarning  zichlashganligi  va  katta  sonlardagi  qatorlarning 
siyrakligi 
g. Arifmetik qatordan pog`onali – arifmetik qatorga o’tish zarurati 
d.  Kichik  sonlardagi  qatorlarning  siyrakligi  va  katta  sonlardagi  qatorlarning 
zichlashganligi 
21.
 
«Prognoz» tushunchasining mohiyati 
a. O’tmishni o’rganib chiqish asosida kelajak haqidagi joiz fikr  
b. Hozirgi vaqtni o’rganib chiqish asosida kelajak haqidagi joiz fikr 
v. O’tmishni va hozirgi vaqtni o’rganib chiqish asosida kelajak haqidagi joiz fikr 
g.  Maxsus ilmiy tadqiqot asosida kelajak haqidagi joiz fikr 
d. Aniq sohadagi bilimlarning boshqa sohaga tatbiq etish asosida kelajak haqidagi joiz 
fikr 
22.
 
Avvalgi  songa  ko’paytirish  natijasida  quyida  keltirilgan  son  hosil  bo’ladigan, 
geometrik progressiyadagi sonning nomi  
a. Progressiya maxraji 
b. Progressiya ko’paytiruvchisi 
v. Progressiya algoritmi 
g. Progressiya logarifmi 
d. Progressiya surati 

---

 
229 
23.
 
Geometrik progressiyaning asosiy qatorlari 
a. R10, R 20, R 40, R 80 
b. R 5, R 15, R 30, R 45 
v. R 10, R 40, R 80, R 160 
g. R 5, R 10, R 20, R 40, 
d. R 20, R 40, R 80, R 160 
24.
 
Mashinasozlikdagi o’nli intervallar uchun normal chiziqli o’lchamlar qatorlari  
a. 0,001 dan 10 000