Standartlashtirish asoslari

 
6.6. Nazorat savollari va test topshiriqlari. 
1.
 
Metrologik xizmat bilan metrologik ta’minotning qanday o`zaro farqli tomonlari 
mavjud? 
2.
 
Metrologik ta’minotning tashkil etuvchi asoslarini so`zlab bering. 
3.
 
Nima  uchun  metrologik  ta’minotning  ilmiy  asosi  metrologiyadan  iborat 
deyiladi? 
4.
 
“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish” faoliyati bo`yicha qanday 
xalqaro nufuzdagi tashkilotlarni bilasiz? 

---

 
193 
5.
 
O`lchashlar birliligi deganda nimani tushunasiz? 
6.
 
Etalon deb nimaga aytiladi va uning qanday turlari mavjud? 
7.
 
Metrologik nazorat deb nimaga aytiladi? 
8.
 
Litsenziya nima? 
9.
 
O`lchash vositalarini kalibrlash deganda nimani tushunasiz? 
10.
 
Muntazam xatoliklarni kamaytirishda qanday usullardan foydalanamiz? 
11.
 
Nima sababdan faqat tasodifiy xatoliklarni baholanadi? 
12.
 
Matematik kutilish va dispersiya nima? 
13.
 
Ehtimoliy xatolik nima va u qanday topiladi? 
14.
 
Styudent koeffitsienti qanday tanlanadi? 
15.
 
O`lchashlar noaniqligi nima? 
16.
 
Standart noaniqlik nima? 
17.
 
O`lchashlar noaniqligi qanday baholanadi? 
18.
 
Noaniqlikni baholash jarayoni necha bosqichdan iborat? 
19.
 
O`lchash asbobining aniqlik klassi deganda nimani tushunasiz? 
20.
 
Nechta aniqlik klassi mavjud? 
21.
 
O`lchash asbobining metrologik tavsifi nimani tushuntirishi mumkin?  
22.
 
O`lchash  asbobining  metrologik  va  texnikaviy  tavsiflarining  orasidagi  tafovut 
haqida so`zlab bering. 
23.
 
O`lchash asboblarining qanday guruhlarini bilasiz? 
24.
 
Metrologiya nima ? 
25.
 
Kvalitet nima va u  QQYAT da qanday belgilanadi va hosil qilinadi? 
26.
 
Asosiy og`ishlar nima? Turlari, yozilishi, joylashishi qanday bo`ladi? 
27.
 
Asosiy og`ishlardagi ikki harflik belgilar nimaga kiritilgan? 
28.
 
Is 
va I asosiy og`ishlarda qanday farq bor?
 
29.
 
Tirqishli,  o`timli  va  tarangli  birikrnalar  qanday  asosiy  og`ishlar  bilan  hosil 
qilinadi? 
30.
 
Qo`yim maydonlari qanday hosil bo`ladi? 
31.
 
Nimaga imtiyozli qo`yim maydonlari ajratilgan? 
32.
 
Quyidagi shartli belgilarni o`qing va tushuntiring: 

---

 
194 
1) T, IT, TD, Td, 
F
TO,
 F
T
 
8; 
2)  g7, G7, K6, m6
t
 p8, js7; 
33.
 
Nima  uchun  SEV  JO`YaTda  qo`yimlar  maydonlarining  cheklangan 
miqdorlari qo`llaniladi? 
34.
 
O'tqazishlami  hosil  qilishni  tushuntiring  va  ularni  farqlab,  birikuvchi 
detaljarning o`zaro siljish darajalarini baholang. 
35.
 
Qamrovchi va qamraluvchi yuzalar deb nimaga aytiladi? 
36.
 
Nominal,  haqiqiy  va  chekli  o`lchamlar,  yuqori  va  pastki  og`ishlar 
tushunchalarining mazmunini tushuntirib bering. 
37.
 
Yaroqli detallarning haqiqiy o`lchamlari qaysi oraliqlarda bo`lishi kerak? 
38.
 
O`lchamlarning chekli og`ishlari chizmalarda qanday ko`rsatiladi? 
39.
 
Qo`yim va qo`nim  deganda nimani tushunasiz? 
40.
 
Tirqish va taranglik tushunchalarining mazmuni nima? 
41.
 
Qo`nimlarning qanday turlari bor va harakterli xususiyati qanday? 
42.
 
O`lcham qo`yimi va qo`nim  qo`yimlarining farqini tushuntirib bering. 
43.
 
Tirqish va taranglik bilan qo`nim larda teshik va val qo`yimlar  maydonlarining 
joylashish sxemasi qanday bo`ladi? 
44.
 
ISOning  qo`yimlar  va  qo`nim  lar  yagona  tizimining  asosiy  va  muayyan 
maqsadlarini tushuntirib bering. 
45.
 
Teshik va val tizimlari, ularning tanlash asoslari nimadan iborat?