Стандартлар турлари ва категориялари. Саноат. Сертификат ва сертификатлаш

Standart kategoriyalari:

1. 
   Davlatlararo standartlar, MDH standartlari;
   
2. 
   O`zbekiston Respublikasi Davlat standarti ( O`z DSt);
   
3. 
   Tarmoq standarti (TS) yoki soha standarti (SST);
   
4. 
   Korxona, birlashma, firma, konsernlar va boshqa xo`jalik yurguzuvchi subyektlar standarti (KS);
   
5. 
   Texnik shart (TSH);
   
6. 
   Xalqaro, regional va milliy standartlar ISO XS, MEK.
   

Davlatlararo va MDH o`rtasida bu sohada foydalaniladigan standartlar, davlat standartlarini xalqaro, regional, ilgor standartlar tizimlari va boshqa xorijiy davlatlar standartlari bilan uyg`unlashuvini ta`minlash uchun xizmat qiladi.

O`zbekiston Respublikasi Davlat standarti attestatsiyadan o`tgan, ko`p sonli va ko`p nusxali mahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalar va ularning mahsulotlari, eksportbop tovarlar, umumiy qoidalar hamda atamalar va h.o.ga taalluqlidir.

Davlat standartlashtirish tizimi (DST) ning asosiy maqsadi –

(O`z DSt) standartlash me`yoriy hujjatlariga asoslangan holda, ishlab chiqarishni Vatanimiz ilm-fani yutuqlariga tayanib, jahondagi rivojlangan mamlakatlar yutuqlaridan o`rnak olgan holda tashkil qilishni, yangi standartlarni ishlab chiqish jarayonlarida kategoriyalar o`rtasidagi uzviylikni ta'minlashni nazoratini va xalq xo`jaligining barcha tarmoqlarida ularni qo`llashni amalga oshirishdan iborat.

DS – barcha korxona va butun mamlakatning (territoriyasida) hududida hamma uchun ko`rsatmalari bajarilishi majburiy bo`lgan hujjatдир.

TS – o`ziga berkitilgan tarmoq korxonalari va ishlab chiqarish muassasalari uchun majburiy (neft-gaz sanoati, elektr-energetika sanoati, kimyo sanoati va boshq.)

KS – o`zi uchun (Tegishli Vazirlik tomonidan) tasdiqlab olgan korxona standarti hisoblanadi va faqat shu korxonada qo`llaniladi. Korxona stardarti, boshqarish kompleksining negizini tashkil qiladi.

Texnikaviy shart (TSH) – standartlash uchun me'yoriy-texnik hujjat bo`lib, mahsulotni ishlab chiqarish va nazorat qilish uchun qo`yiladigan barcha talablarni o`z ichiga oladi. TSH –ni Davlat standarti BH 2,115 (Hozir O`zbekiston Respublikasi standarti) – talabiga binoan tuziladi va tegishli Vazirlik (korxona raxbariyati) tomonidan, ma'lum bir vaqt ichida kuchga ega uchun tasdiqlanadi. Kezi kelganda mahsulot yangilanishiga qarab muddat o`zgatiriladi.

Xalq xo`jaligida standartning quyidagi ko`rinishlari mavjud:

-texnik talablar yozilgan hujjatlar;