Standard file permissions

Octal
Binary
0	0 0 0
1	0 0 1
2	0 1 0
3	0 1 1
4	1 0 0
5	1 0 1
6	1 1 0
7	1 1 1

demak, bu sonlardan foydalanib biror bir faylga «dostup» beramiz. Linux operatsion tizimida bu komanda «chmod» deyiladi. Misol, text.txt fayliga biror ruhsat beramiz va natijani ko‘ramiz.

c
hmod 755 text.txt

755 soni 3 ta tipdagi foydalanuvchilar uchun berilgan ruhsatdir. Natijani ko‘rsangiz, sonlar harflarga o‘zgartirib, so‘ng chiqarilganini ko‘rishingiz mumkin bo‘ladi, ya’ni

7 — rwx (read, write, execute), bu fayl egasi uchun
5 — r-x (read, execute), bu guruh foydalanuvchilari uchun
5 — r-x (read, execute), bu qolgan barcha foydalanuvchilari uchun
ls –l - Параметр -h изменяет способ отображения размеров файлов.
ls –a – yashirin fayllarni ko’rsatadi
ls –l – fayl haqida ko’proq olish uchun ishlatiladi.
Fayl struktura (Inodes)
«inode» - bu indeksli deskriptordir.
Informatikada inode, indeksli descriptor – bu UFS, ext4 kabi UNIX OT fayl tizimlari uchun odatiy ma’lumotlar tuzlimasidir. Bu tuzilmada ma’lumot va nomlardan tashqari standart fayl, kataloglar yoki boshqa fayl tizim obyektlari haqida metama’lumotlari saqlanadi.
Inode da quyidagi ma’lumotlar saqlanadi:

• 
  Fayl hajmi;
  
• 
  Qo’llab-quvvatlash razryadi;
  
• 
  Yaratilgan sana;
  
• 
  So’nggi o’zgartirish sanasi
  
• 
  Havolalar soni
  

Option	tasnifi
ls -a	Yashirin fayllar ko’rsatish
ls --color	Ranglar ro’yxati
ls –d	Direktoriya ro’yxati- bilan ' */'
ls –F	Simvol qo’shish uchun */=>@| qayd yozuv uchun
ls –i	Faylni inode indeks sonini ko’rsatish
ls -l	Flist uzun format ni long format – ruxsatini ko’rsatish
ls -la	Uzun formatli fayllar va yashirin fayllarni ko’rsatish
ls -lh	list long format with readable file size
ls -ls	Fayllarni o’lchami bo’yicha uzun formatli
ls -r	Teskari tartibda ro’yxat
ls -R	Rekursiv ko’rinishda katalogni daraxt ko’rinishi
ls -s	Fayl o’lchamlari
ls -S	Fayllarni saralash o’lchami bo’yicha
ls -t	Fayllarni saralash sana va vaqt bo’yicha
ls -X	Fayllarni saralash kengaytmasi bo’yicha