Srfgsrfgfd

ASOSIY QISM

1. Ko’p ishlatiladigan komponentlar bilan tanishish.

Quyida ko’rib chiqiladigan komponentlar orqali umumiy holatda Windows va OSX operatsion tizimlari hamda iOS va Android Paltformalari uchun dasturiy mahsulotlar yaratish uchun ishlatiladi.

– TrackBar komponenti yordamida butun tipli o’zgaruvchilar qiymatlarini asta-sekinlik bilan surish orqali o’zgartirish mumkin. Bu turdagi elementdan asosan multimedia mahsulotlarida ko’p foydalaniladi. Jumladan, AudioPlayerlarda ovozni ko’tarish va pasaytirish hamda yangrayotgan kuyni orqaga qaytarish va oldinga siljitish va boshqalar.
– ProgressBar komponenti vaqtga bo’glangan holda jarayonlarni bajarilishini tasvirlovchi element hisoblanadi. ProgressBar va TrackBar komponentlarini qysidir ma’noda bir xil vazifada ishlatsa bo’ladi, faqatgina TrackBar komponentining Slider (Surgich)ini o’chirib qo’yish kerak bo’ladi.
^{– UpDown komponenti yordamida o’zgaruvchilar va ayrim} komponentlar qiymatlarini ortirish va kamaytirish mumkin. Bu component asosan butun tipli qiymatlar bilan ishlaydi lekin, haqiqiy sonli, sana va vaqt tipidagi ma’lumotlar bilan ishlashga qobiliyati mavjud.
– RichEdit komponenti ishlash prinsipi va foydalanilishi bo’yicha Standart komponentlar palitrasidagi Memo komponentiga teng kuchli element hisoblanadi. Biroq, uning yordamida bajariladigan vazifalar va imkoniyatlar bo’yicha esa RichEdit komponentining afzalliklari ko’proqdir.
– ImageList komponenti rasmlar ro’yxati hisoblanadi. Undan asosan ilova menyulari uchun bir xil hajmdagi rasmlarni yuklash va saqlash uchun foydalaniladi.
– DateTimePicker komponenti ilovalarga turli formatdagi sana va vaqtlarni visual rejimda kiritish imkoniyati yaratadi.
– MonthCalendar komponenti esa kalendar bilan bog’liq har qanday operatsiyalarni bajarish uchun xizmat qiluvchi element hisoblanadi.
^{– StatusBar komponenti yordamida har qanday dastur uchun holat} satrini yaratish mumkin. Odatda, holat satri ilova oynasining quyi qismiga o’rnashadi.
– ToolBar komponenti yordamida piktogrammali uskunalar panelini yaratish mumkin. Uskunalar paneli elementlarini yaratish uchun odatda ActionList komponentidan foydalaniladi.
^{– CoolBar komponenti yordamida turli uskunalar panellari yaratish va} uning elementlarini boshqarish mumkin bo’lgan imkoniyat yaratiladi.
– MainMenu o’z dasturingizga bosh menyu qo’shish imkonini beradi. TmainMenuni formaga qo’ygan vaqtda u kichkina belgi ko’rinishini oladi. Bunday
belgilarni "ko’rinmas komponent" deb atash qabul qilingan. Chunki, dastur bajarilash vaqtida ular ekranda ko’rinmaydi. Menyuni yaratish uch qadamdan iborat: 1-TMainMenuni formaga o’rnatish, 2-ob’ektlar inspektorining Items xususiyati yordamida Menyu dizaynerini chaqirish, 3-Menyu Dizaynerida menyu qismlarini kiritish.
PopupMenu – asosiy menyuga analog holdagi menyu bo’lib, u bog’langan sohalar uchun ishlaydi. Mazkur menyu bir ustunda joylashgan bo’ladi hamda faqat kontekst menyu ko’rinishidagina ishlaydi.
Label matnlarni ekranda namoyish qilish uchun qo’llanadi. Agar ob’ektlar inspektorining Font xususiyatiga sichqonchaning chap tugmasini ikki
marta bosilsa Labelning shrifti, rangi, harflar rangi va o’lchamlarini o’zgartishingiz mumkin.
Edit – Satr tipidagi ma’lumotlarni kiritish imkonini beruvchi maydon bo’lib, har qanday interaktiv ilovalarni yaratish juda foydali komponent hisoblanadi.
Button – dastur bajarilash vaqtida tugma bosilishi bilan biror amal bajarilishini ko’zda tutadi. Delphida hamma narsa oddiy. Buttonni formga ko’yib,
unga ikki marta sichqoncha tugmasini bosilsa, dastur matni muharririda tugma bosilish holatiga dastur tuzish mumkin bo’lgan oyna ochiladi.
ComboBox – Ushbu component ListBox bilan bir hil ishlaydi. Lekin, uning farqi shundaki, bu component sichqoncha bilan bosilganda buyruqlar ro’yhati keyin oqib tushuvchi menyu ko’rinishida tasvirlanadi.
Panel – formani turli maqsadlarda bo’lish va dizayn berish imkonini beruvchi component hisoblanadi.

2.