Справочник иккинчи туэатилган ва тўлдирилган нашри

Зиндон ( X V I II аср)
Манғитлар сулоласи ҳокимиятни қўлга ол- 
гандан кейин аҳолини эксплуатация қилиш 
кучайди, катта шаҳарларда зиндонлар қурила 
бошланди. X V III аср охирларида Шаҳристон- 
нинг шимоли-ғарбий бурчагидаги тепаликда 
(Колхоз кўчасида) Бухоро зиндони қурилди. 
Бу зиндон биноси кўримсиз бўлиб, ҳар томон- 
дан баланд ғишт девор билан ўраб олинган. 
Шимолий томондаги пойдеворида тошларни 
кўриш мумкин. Эҳтимол улар Шаҳристон қа- 
димий истеҳкомларининг қолдиқлари бўлса 
керак.
Ғарбий девордаги пастак пештоқ зиндон 
дарвозасини ўраб олган. Кичкинагина ҳовли- 
даги икки томонли тош 'бинога кирилганда, 
унинг ўнг қанотида қарзини узолмаган киши- 
ларни қамайдиган хона бўлган. У билан ёнма- 
ён ер остида учта катта хона бор. Уларнинг 
иккитаси кемг эшик билан бирлашган. Б у хо- 
наларга гумбаздаги темир панжарали дарча- 
лар орқали ёруғ киради. Кираверишдаги эшик- 
ка темир қоқилган, шунинг учун бу бинонинг 
ичига киришда фақат энгашиб ўтиш мумкин.
Кишанланган маҳбуслар бу ерда азобла- 
нарди. Бинонинг чап қанотида жойлашган тўр- 
тинчи хона оғир таассурот қолдиради. Бино 
қоровулхона орқасига беш метрли қудуқ шак-
66
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

лида қурилган. Ер устидаги қисми дарчали 
қубба билан 'қопланган, полдаги катта тешик 
чуқурга кирадиган эшик бўлиб хизмат қилган. 
Бу тешикдан арқонга боғлаб бандиларга ов- 
қЗт туширганлар. Бандилар бў ерда тириклай 
дафн этилар эди.
Зиндон ҳовлисида мақбуслар пири бўлган 
авлиёнинг қабри ва зиндон биносининг шар- 
қий ва шимолий томонларидан ўтадиган ба- 
ланд ва тор йўлак бор.
Ҳозирги вақтда зиндон ичида Бухоро ўлка- 
шунослик музейининг экспонатлари қўйилган. 
Бандиларга ўхшатиб ҳар хил шаклда кийин- 
тириб қўйилган маникенлар бу қоронғи амир 
зиндонининг илгари қандай бўлганини кўрса- 
тиб туради.