Sport mashg‘ulotining metodlari va trenirovka mashg‘ulotlarining shakllari

Me’yor topshirish musobaqalari (klassifikatsion musobaqalar, jismoniy, teхnik tayyorgarlik, normativlar bo‘yicha sinovlar va hokazolar) ko‘proq yoki ozroq davom etgan mashg‘ulot bosqichiga yakun yasaydi, sportchilarning rasmiy yoki mustaqil ravishda belgilangan normativlarni bajarishga qay daraja tayyor ekanliklarini baholashga imkon beradi. Ular sport musobaqalarining o‘ziga tomon bosqich bo‘lib хizmat qiladi. Bu borada tayyorlov musobaqalari (chamalash musobaqalari, tenglashtirish musobaqalari va hokazolar) ularga yaqin turadi, biroq tayyorlov musobaqalarida o‘quv-mashg‘ulot хarakteri yana ham ko‘proq bo‘ladi.
Shunday qilib, musobaqalarning butun bir tizimi faqat sport yutuqlarini aniqlash bilan cheklanib qolmay, balki izchillik bilan tobora yuksak ko‘rsatkichlarga erisha borishni ham nazarda tutadi. Bunda sport musobaqalarining o‘zi musobaqa tajribasini orttirishda va sportda muvaffaqiyatlarga erishish uchun zarur bo‘lgan qobiliyatni tarbiyalashda katta rol o‘ynaydi. Bularning bari musobaqalarni tayyorgarlikning sport mashg‘uloti jarayoniga kiritiladigan muhim formalaridan biri deb qarashga imkon beradi. Mashg‘ulot siklining ma’lum bosqichlarida sport musobaqalari mashg‘ulot uyushtirishning asosiy formasi bo‘lib хizmat qiladi. Kuchli sportchilar amaliyotida umumiy mashg‘ulotlarning 15 va undan ortiq foizi ana shu musobaqalardan iborat bo‘ladi (masalan, ko‘pchilik kuchli yengil atletikachilar va chang‘ichilar bir yilda o‘tkazadigan 230–250 mashg‘ulot kunlarining 30–35 kuni musobaqalarga ketadi); futbolchilar, basketbolchilar va boshqa sport o‘yinlari vakillari musobaqalarda yana ham ko‘proq band bo‘ladilar.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   «O‘zbekiston bolalar sportini rivojlantirish jamg‘armasini tuzish to‘g‘risida»gi farmon – 2002-yil, 24-oktabr.
   
2. 
   Barkamol avlod orzusi. O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi Davlat ilmiy nashriyoti. – Toshkent, 2000.
   
3. 
   T.S. Usmonxo‘jayev va boshqalar. «Bolalar va o‘smirlar sporti mashg‘ulotlari nazariyasi va uslubiyatlari». O‘quv qo‘llanma. – Toshkent, «ILM-ZIYO», 2006.
   
4. 
   L.P. Matveyev, A.D. Novikov. Jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi. I tom. – Toshkent, «O‘qituvchi», 1975.
   
5. 
   K.M. Mahkamjonov, X.B. Tulenova. Jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi. Ma’ruzalar matni. II qism. – Nizomiy nomidagi TDPU. 2002.
   
6. 
   «Trenerlik metodikasi» fanidan namunali o‘quv dasturi. – Toshkent, 2011.
   
7. 
   T.S. Usmonxo‘jayev, O‘. Tursunov. Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyoti. – Toshkent, «O‘qituvchi», 2004.