Спорт машғулотининг назарий асослари

“Спортчини тайёрлаш
” – кенгроқ тушунча 
бўлиб, у спортда юксак кўрсаткичларга эришишга тайёр 
бўлиши ва уни амалга ошира боришни таъминловчи 
барча воситалардан фойдаланишни ўз ичига олади. 
Умуман спорт машғулоти спортчини тайёрлашда 
биоло-гик ва психологик ўзгаришларининг мураккаб 
мажмуасини юзага келтириб, натижада “
машқ билан 
чиниққанлик
”, “
тайёр-гарлик
”, “
спорт формасида 
бўлишлик
” даражасини яхшиланишига олиб келади. 

---

8 
“
Машқ билан чиниққанлик
” тушунчаси одатда машғулот 
таъсири остида спортчи организмида содир бўлаиган 
ҳамда унинг иш қобилиятини ортишида ўз ифодасини 
топадиган биологик (функционал ва морфологик) 
мослашув ўзгаришлари маъносида англанади. Булар: 
умумий ва махсус турга бўлинади. 
“Машқ билан чиниққанлик
” - машғулот 
воситасида 
организмнинг 
муайян 
бир 
ишга 
мослашганлик даражасидир. 
“
Тайёргарлик даражаси
” атамаси, “машқ билан 
чиниқ-қанлик” 
атамасидан 
кенгроқ 
бўлиб, 
тайёргарликни қайси даражада, эканлигини кўрсатади. 
“Спорт машғулотлари тизими
” – бу портчилар 
тайёр-лашда бериладиган билимларни, тамойилларни, 
услублари ва спорт кўрсаткичини, шунингдек машғулот 
жараёнини бошқа-риш ва ташкил қилишда амалий 
фаолиятини бир бутун-лигидир. 
“Спорт кўрсаткичлари
” – бу порт маҳорати ва 
спортчи қобилиятини қайси даражада эканлигини 
кўрсатиб, аниқ натижаларда берилади. Аниқ ҳолда, 
тайёрлаш тизимини самарали амалга ошириши 
мобайнида 
спорт 
кўрсаткичлари, 
спортчини 
иқтидорлигини аниқлайди. Юқори спорт кўрсаткичи 
бўлиб, шу спорт турида, максимал имкониятлардан 
фойда-ланилганини кўрсатади.