Sport boshqaruvi kafedrasi

Kurashchining texnik maxoratini oshirish yo`llari
Kurashchining texnik xarakatlari zaxirasi kanchalik boy bo`lsa, ularni kanchalik katta maxorat bilan ko`llay bilsa, uning texnik maxorati shunchalik yukori bo`ladi.
Kurash texnikasi kuraщchi maxoratining asosi xisoblanadi va ko`p jixatdan uning imkoniyatlarini belgilab beradi. Kurashda o`nlab usullar va ularning variantlari mavjud. Birok bu Kurashchi ularning xammasini mukammal bilishi lozim degani emas.
Sportchi yanada yangi va yangi usullar, karshi usullar xamda ximoyalanishlarni egallab borishi bilan uning aloxida xususiyatlari va odatlariga javob beradigan xamda uning tomonidan muvaffakiyatli bajariladigan usullarning bir kismi keyinchalik takomillashtirish maksadida rejaga kiritiladi. Kurashchining xar tomonlama texnik tayyorgarligi - turli sport turlarini rivojlantirishning zamonaviy darajasiga ko`yiladigan muxim talablardan biridir.
Mustaxkam egallash uchun texnik xarakatlarni tanlashda kuyidagi koidalarga amal kilish lozim:
-amaldagi musobaka koidalarida kaysi biri texnik xarakat muvaffakiyatli xisoblangan o`sha texnik xarakatlarni egallash;
-texnikaning xamma turlari ichidan sportchining aloxida xususityalariga eng yaxshi javob beradigan usullar, karshi usullar va ximoyalanishlarning variantlarini egallash;
-asosiy rakobatchilarning maxorati xususiyatlarini xisobga olish va ular bilan Kurashishda yaxshi natija beradigan texnik xarakatlarni tanlash;
-avval o`rganilgan usullar va karshi usullarni ko`llash imkoniyatini kengaytirish mumkin bo`lgan texnik xarakatlarga ko`prok e`tibor karatish;
- Kurashchi zaxirasida mavjud bo`lgan usullar bilan kombinatsiyalar xamda boglanishlarda ko`llash mumkin bo`lgan texnik xarakatlarni o`rganish;
- xarakat vazifasini eng okilona xal etish xususiyatiga ega bo`lgan xarakat texnikasiga o`rgatish lozim; bu kelgusida kayta o`rganishdan xolos kiladi;
- kerak bo`lmagan xarakatlar va ortikcha mushak zo`rikishini bartaraf etib, texnika asoslari xamda umumiy xarakat maromini egallash;
- usullarga o`rgatish vakt oraligida jamlangan bo`lishi zarur, chunki trenirovka mashgulotlari orasidagi uzok tanaffuslar uning ta`sirini pasaytiradi. Boshka tomondan, bitta trenirovka darsi davomida usullarni juda tez-tez takrorlash maksadga muvofik emas, chukni yangi koordinatsiyalarni yaratish asab tizimini tez toliktiradigan kiynchilikni yengib o`tish bilan boglik;
- jismoniy shart-sharoitlar yetarlicha bo`lmasligi okibatida yuzaga keladigan texnik xolatlarni oldini olish maksadida xarakatlarning dinamik tavsiflariga mos keladigan yukori darajadagi maxsus jismoniy tayyorgarlikni tashkil etish lozim.
Kurashchining texnik maxoratini oshirish uchun xarakatlarni bajarish paytida xarakatlanishdagi xatolarni o`z vaktida aniklash xamda ularni paydo bo`lish sabablarini belgilash muxim axamiyatga ega. Bunday xatolarni o`z vaktida bartaraf etish ko`p jixatdan texnik takomillshtirish jarayoni samaradorligiga sabab bo`ladi. Xarakatlarga o`rgatishda yuzaga keladigan xamma xarakatlanish xatolari beshta guruxga bo`linadi: xarakatlanish yetishmasligi sababli xatolar; o`kitishdagi kamchiliklar sababli xatolar; sharoitlarning gayritabiiyligi sababli xatolar xamda kutilmagan xatolar (1 - jadval).
Shu bilan birga texnik takomillashtirish jarayonida yuzaga kelgan xarakatlanishdagi xatolarni bartaraf etish uchun uslubiy koidalarni ishlab chikish zarur.
1 - jadval