Sporalilar sinfi (sporozoa)

Sporalilar sinfi (sporozoa)

Bajardi:Nurullayeva E’zoza

Med 53-U

Reja:

1.Sporalilar sinfi vakillari

2.Morfologik tuzilishi

3.Rivojlanish sikli

Sporalilar(sporozoa)

Bir hujayralilar kenja dunyosiga mansub hayvonlar tipi. Turli hayvonlar va odamning hujayra, to’qima va organlarida parazitlik qiladi.Harakatlanish organoidlari, qisqaruvchi va ovqat hazm qilish vakuolalari rivojlanmagan.Hayot sikli spora hosil qilish bilan tugallanadi.Hayot siklida jinssiz, jinsiy va sporogoniya jarayonlari almashinib turadi.

Tipik vakillari:

Bezgak plazmodiysi

Koksidiya
Toksoplazma

Bezgak plazmodiysi (plasmodium)

Harakat organoidlari yo’q,faqat erkak jinsi vakillarida xivchin bo’ladi.Bezgak paraziti birinchi marta 1879-yili rus vrachi V.M.Afasanev va fransuz olimi A.Laveran 1880-yilda kashf etganlar.

Bezgak plazmodiysining odamda bir nechta turi parazit holda yashaydi:

• 3 kunlik-Plasmodium vivax
• 4 kunlik-Plasmodium malarina
• Tropik-Plasmodium ialciparum
• Ovalsimon-Plasmodium ovale

Bezgak plazmodiysi rivojlanish sikli

Xo’jayini almashtirib turish va parazitik shakllarining almashinishi bilan bog’langan.

Uning rivojlanish sikli 3bosqichdan iborat:

EKZOERITOSITAR SHIZOGONIYA

Ichki a’zo hujaylarida ko’plap bo’linish yo’li bilan yuzaga chiqadigan jinnsiz ko’payish. Bu sikl odam tanasida otadi.

ENDOERITOSITAR SHIZOGONIYA

Odamning eritrotsitlarida hayot kechiradi, tiklanadi,shizogoniya yo’li bilan ko’payadi.

Bu jarayondagi jinsiy hujayralar yetilmagan bo’lib, faqat chivin tanasiga tushgandan keyingina yetiladi.Gametogoniya odam tanasidan boshlanib, chivin tanasida davom etadi.

SPOROGONIYA

Sporalilarga xos shakllar-sporozoitlar hosil qilish sikli. Bu sikl chivin tanasida o’tadi.