So'z turkumlari

-dosh qo'shimchasi bilan o'rinda birlik: sinfdosh, vatandosh; paytda birlik. zamondosh, asrdosh; holatda birlik: flkrdosh, suhbatdosh kabi otlar yasalganidek, ayrim tilshunoslik atamalari ham hosil bo'lgan: sifatdosh, ravishdosh kabi.

3. 
   -kash. Bu qo'shimcha tojik tilidan o'zlashgan bo'lib, tojikchakashidan "tortmoq" so'zining o'zbek tilida affikslashgan shaklidir.-kash qo'shimchasi asl ma'nosiga mos holda "yurgizuvchi"ma'nosidagi otlar yasaganidek: tuyakash, aravakash, "biror ishbilan shug'ullanuvchi" ma'nosidagi otlar ham yasaydi:mehnatkash, chizmakash
   
4. 
   -bon. Negiz orqali anglashilgan predmetni qo'riqlovchi,qarovchi ma'nosidagi otlar yasaydi: darbozabon, bog'bon.
   

5. 
   -dor. Tojikcha” ushlamoq" so'zidan o'zlashgan bo'lib, negizorqali anglashilgan narsaga egalikni ifodalovchi otlar yasaydi;puldor, mulkdor, chorvador, aybdor.
   
6. 
   -boz. Negiz orqali anglashilgan predmet bilan shug'ullanuvchima'nosidagi otlar yasaydi: nayrangboz, masxaraboz, dorboz,kaptarboz.
   
7. 
   -paz. Tojikcha "pishirmoq" so'zidan o'zlashgan bo'lib, negizorqali anglashilgan taomni pishiruvchi ma'nosidagi otlar yasaydi:oshpaz, somsapaz, kabobpaz.
   
8. 
   -shunos. Tojikcha "bilmoq" so'zidan o'zlashgan bo'lib, negizorqali anglashilgan sohani egallaganlik ma'nosidagi otlar yasaydi:tilshunos, adabiyotshunos, o'Ikashunos kabi.
   

9. 
   -parast. Negiz orqali anglashilgan ishga berilganlikma'nosidagi otlar yasaydi: amalparast, mansabparast kabi.
   
10. 
    -furush. Tojikcha "sotmoq" so'zidan o'zlashgan bo'lib. negizorqali ifodalangan predmetni sotuvchi ma'nosidagi otlar yasaydi:nosfurush, qovunfurush.
    
11. 
    -parvar. Tojikcha "saqlamoq" so'zidan o'zlashgan bo'lib,negiz orqali ifodalangan predmetga sodiqlik ma'nosidagi otlaryasaydi: vatanparvar, xalqparvar, ma'rifatparvar kabi
    
12. 
    -xo'r. Tojikcha "yemoq" so'zidan o'zlashgan bo'lib, negizorqali ifodalangan taomni ko'p yeyuvchi ma'nosidagi otlar yasaydi:oshxo'r, somsaxo'r kabi. Shuningdek, ishyoqmaslik, dangasalikma'nosini ifodalovchi: nonxo'r, yuvindixo'r; yomonlik ma'no­sidagi: odamxo'r, qonxo'r; mehribonlik ma'nosidagi: g'amxo'rkabi otlar yasaydi:
    
13. 
    -soz. Tojikcha "yasamoq" so'zidan o'zlashgan bo'lib, negizorqali ifodalangan narsani tuzatuvchi ma'nosidagi otlar yasaydi:soatsoz, aravasoz, mashinasoz.
    
14. 
    -do'z. Tojikcha "tikmoq" so'zidan o'zlashgan bo'lib, negizorqali anglashilgan narsani tikuvchi ma'nosidagi otlar yasaydi:do'ppido'z, mahsido'z, etikdo'z kabi.
    
15. 
    -xon. Tojikcha "o'qimoq" so'zidan o'zlashgan bo'lib, negizorqali anglashilgan narsani o'qish bilan shug'ullanuvchi ma'nosidagiotlar yasaydi: gazetxon, kitobxon.
    

16. -gar, -kor, -kar. Negiz orqali anglashilgan predmet bilanqiziquvchi, u bilan shug'ullanuvchi ma'nosidagi otlar yasaydi: zargar,kimyogar, san'atkor, paxtakor, miskar.
Narsa - qurol oti yasovchi qo'shimchaiar. Narsa -qurol otlari asosan ot va fe'l negizlaridan yasaladi. Narsa-qurol otlarini yasashda fe'l negizlar ancha faoldir .Quyidagi qo'shimchaiar narsa-qurol otlari yasovchi qo'shimchalardir:

1. 
   -gich, -kich, (-g'ich, -qich). Fe'l negizlariga qo'shilib, narsaotini yasaydi. Bu qo'shimchalar turli negizlarga qo'shilishiga ko'raturli variantlidir: suzg'ich, o'tkazgich, ko'rsatkich, chizg'ich,ochqich, tutqich kabi.
   
2. 
   -ma. Fe'l negizlarga qo'shilib narsa otlari yasaydi, qaynatma,joy otini yasaydi: bostirma.
   

3. -k, -ik, uk, -uq, iq, -oq, -ak. Fe'l negizlarga qo'shilib,quyidagi ma 'nolarni ifodalovchi otlar yasaydi.
a) mehnat qilish uchun ishlatiladigan predmetlar otini yasaydi: kurak, elak, g'ildirak, o'roq; b) inson uchun zarur bo'lgan narsa otlarini yasaydi taroq, to'shak, sochiq, pichoq; d) mavhum otlar yasaydi: chaqiriq, hayqiriq, tilak.

4.