So‘z mulkining sohibqironi

Асқар Маҳкам
АЛИШЕР НАВОИЙНИНГ СЎНГГИ КУНЛАРИ
Рамақ ёвуқ келди энди, Мавлоно,*
ҳалқобалар боғлар кўзларимда дор.
Вужудимда қолди бир сизга сано,
шеъру ваҳдат аро беишқ, беқарор.
магар бедордирман то рўзи маҳшар,
турбат ила дийдор топар кўзларим.
манзил-маобингиз истаб дарбадар
нафас семурғида учди руҳларим.
Нима кўрдим айём ҳоқонларидан?
Ануширвон кимдир?Кимдир султони?
Бехазон боғларнинг хазонларида
менинг ўлмас жоним — тайр лисони**
Мустаманд кунларим алҳол йироқдир,
мен нишонни ковок айлаган ул тийр.
Руху руҳим йилу ойларда доғдир,
кўнгил ҳарамида бир маҳрам йўқдир.
Иблисмақом одам сужудларида,
томуғ қопқасидан ўтмас ёдлари.
Бехудлик кунларим ҳудудларида
суру суруш элтар фано бодлари.
Умр ўтди. Қани ҳосилу маъни?
Ва афсурда лошим кимга сиғинди?
Эй, Ишқ, нангу номус кўчаси қани?
Жунун найрангида суяклар синди!
Меҳробига орқа бурган аъёнлар,
сизга нима дейин мен наътларимда?
Кулли устодларнинг кўзлари ёнар
қабиҳ сийратларнинг сувратларида.
Қилу қол лафзида шаку бешаклар,
шоҳ худодан кечса, оломон — бедин.
Ҳирот бозорида бордир эшаклар,
одамфурушларга мен нима дейин?!
Навоий мен эсам, менда ҳайронман!
ичимда ичакдек узилди зорлар,
Ийдларга итларга бўлган қурбонман —
тузлуғим тубида ўрлайди морлар.
Ҳей, суяк-суягим чайнаган ўлим,
сен нечун эврилдинг жоним бошида?
На одам, на олам нелигин билдим
таҳ-батаҳ осмоннинг етти чоҳида.
Видолар суйкалар лабимга тахир,
қонимдек қуйилар бўлди ёшларим.
Не ҳақсан? Не халқсан? Нимасан, гапир,
эй, менинг туққаним, кўкалдошларим!
Тепамда Аллоҳга муштоқ ломакон,
мен — зинда зиндоний тунлар бағрида.
Сен менинг дардимни билурсан қачон,
раъдлар захми бор суякларимда.
Айтдим-ку, ниҳоят йиғлайдирсан, халқ!
сен менга тамасхўр бирла кулдинг, лек.
О, руҳлар руҳига келтирмагил шак,
тирноғин чиркини сурган муфлисдек.
Сен — халқсан! Жоиздир сенга ибодат.
Гар худо бўлсанг-да, гар бўлсанг шайтон.
На шукр қилдим мен, ва на шикоят,
ўлдиргулик бир жон, ўлгулик бир жон.
Рамақ ёвуқ келди, маъзур Мавлоно!
Ҳалқобалар боғлар кўзларимда дор.
Сужудимда бордир бир сизга сано.
Дағи сиздан ўзга оламда ким бор!?…
————————-
* Фариддин Аттор
** А.Навоийнинг «Лисонут-тайр» китоби