So’z boshi

Yodning 5% li spirtli eritmasi.  
(Sol. Jodi spirutuosasa 5%) 
Jodi 
 
 
 
 
 
50 q. 
Kalii jodidi 
 
 
 
            20 q. 
Spiritus aethylici 95%  

---

79 
 
Aquae destillatae aa ad  
 
             1 l. 
Yodning 10% li spirtli eritmasi 
(Sol. Jodi spirutuosasa 10 %) 
Jodi 
 
 
 
 
100 q 
Spiritus aethylici 95% ad 
            1 l 
Novshadil arpabadiyon tomchisi 
(liquor Ammonii anistatus) 
Olei Anisi 
 
 
 
- 2,81 g. 
Sol. Ammonii caustici      
 
- 15 ml. 
Spiritus aethylici ad 
 
 
- 100 ml 
YUqorida aytib o‘tilgan spirtli eritmalardan tashqari farmatsevtika korxonalari tomonidan 
quyidagi spirtli eritmalar ishlatiladi [5-8]. 
Spiritus camphorates  10% 
Spiritus acidi formici  1,25% 
Spiritus Sinapis  
2% 
Spiritus Lavandulae 
1% 
 
Spiritus Salycilici 
1-2% 
Spiritus Mentholi 
1-2%  
Spiritus Acidi borici 
3% 
Farmatsevtika korxonalarida suvli va suvi bo‘lmagan (spirtli va moyli) suyuq dori shakllari 
ishlab chiqariladi. 
Qiyomlar  (Sirupi)  qandning  suvdagi  eritmalari  yoki  ularning  dori  moddalar  bilan 
aralashmasiga  qiyomlar  deb  ataladi.  Qiyomlar quyuq  va  tiniq suyuqlik,  o‘ziga  shirin ta’mli  va 
ichish  uchun  mo‘ljallangan  bo‘ladi.  Asosan  dori  moddalarning  yoqimsiz  hidi  va  mazasini 
yaxshilash  uchun  va  shuningdek  dori  modda  sifatida  ham  ishlatiladi.  Odatda  qiyomlar  qand 
eritmasida  tayyorlanadi.  Oddiy  qand  qiyomi  ekstraktlar,  nastoykalar  meva  sharbatlari  bilan 
aralashtirib,  kerak  bo‘lsa,  tayyorlanadp.  Tayyor  qiyom  qalin  material  mato  yoki  filtr  kog‘ozi 
orqali suziladi. Isitib tayyorlangan qiyomlar esa issiq holda suziladi. Ba’zi xollarda qiyomlarga 
konservant  sifatida  etil  spirti  qo‘shiladi.  Qiyomlar  zichligi,  sofligi  va  dorivor  moddaning 
miqdori      bo‘yicha  baholanadi.  Qiyomlar  ishlatilishiga  binoan  ta’m  beruvchilarga  va 
dorivorlarga  bo‘linadi.  Ta’m  beruvchi  qiyomlarga:  qand,  olcha  va  maymunjon  (malina) 
qiyomlari  kiradi.  Qiyomlar  tibbiyotda  katta  ahamiyatga  ega.  Ayniqsa,  bolalar      va  qariyalar 
uchun  tayyorlanadigan  dorilarning  ta’mini  yaxshilaydi,        dorilarning  tanada  ko‘rsatadigan 
noxush  ta’sirini  susaytiradi  yoki  yuqotadi.  Lenin  biofarmatsiyaga  amal  qilinadigan  bo‘lsa, 
ularni  ko‘r-ko‘rona  ishlatish  maqsadga  muvofiq  bo‘lmaydi.  Biofarmatsiya  ta’limotiga  kura, 
eritmalarning  ta’mini  qiyomlar  yordamida  yaxshilab  berilishi  ularning  terapevtik  faolligiga 
ta’sir  etadi.    Masalan:  kalsiy  xlorid,  tetratsiklin,  amidopirin,  izoniazid  eritmalarining  ta’mini  
yaxshilash uchun qo‘shilgan qand olcha, karag‘at qiyomi, ularning so‘rilish tezligi va terapevtik 
faolligini  pasaytiradi.  SHuning  uchun  dori  turlarining  noxush  ta’m  va  hidini  o‘zgartirishda 
texnologiya, fiziologiya va biofarmatsiya nuqtai nazaridan yondashish lozim.