So’z boshi

Shaxta mikroiqlimining asosiy elementlari
Mikroqlim – bu yer bag‘ri havo qatlamining iqlimidir. Zaxarli aralashmalarni shaxtada yig‘ilishi va undan chiqarib tashlash sharoitlari shaxta mikroiqlimini aniqlovchi asosiy elementlarni tashkil qiladi.

Yig‘ilgan zaxarli moddalarni shaxtadan chiqarib tashlash natijasida hosil bo‘lgan shaxta mikroiqlimining asosiy tavsifini shaxta havosning tezligi, harorat rejimi va atmosferaning namligi buyicha aniqlanadi.

Shaxta havosi tezligi yer yuzidagi havo tezligi va shaxta harorat rejimi bo‘yicha aniqlanadi. Yer yuzi havo tezligi 2m/s dan katta bo’lsa shaxta havosi tezligi shamol potoki (oqimi) energiyasi asosida aniqlanadi. Agar yer yuzi havosi tezligi kichik (<2m/s) bo‘lsa, shaxta havosi tezlik omil bo’yicha aniqlanadi.

Havoning isishi yo’ki sovushi natijasida xosil bo‘lgan termik kuchlar shaxta havosi tezligini sezilarli darajada o‘zgartirishi mumkin.

Shamol tezligi kichikroq bo‘lgan sharoitlarda termik kuchlar shaxtada tezligi 1-1,5 m/s bo‘lgan havo potoklarini shakllantirishi mumkin.

Shaxta havosining xarorati yer yuzi havosining xarorati bo‘yicha aniqlanadi va uning o‘zgarish qadami sutka hamda yil davomida o‘zgarib turadi (1,3-rasm).

1 .1-rasm. t vaqtda havo harorati T ning o‘zgarish grafigi: 1-shaxtada; 2-yer yuzida.
Shaxta havosi namligining yuqori bo‘lishi shaxtada obyektlarni ko‘rish imkoniyatini kamaytiruvchi tuman xosil bo‘lishiga olib keladi.