Sotsiologiyaning asosiy kategoriyalari

Mehnat Sotsiologiyasi quyidagi asosiy ijtimoiy munosabatlar jarayonini o’rganadi: ishlab chiqarish vositalariga va mulkka bo’lgan munosabatlar, mehnat kooperasiyasi va taqsimoti, bajarilayotgan mehnatning sharoiti va mazmuni, mehnat turlarining o’zgarishi, mehnatga qarab taqsimlash, jamiyat a’zolarining ijtimoiy foydali mehnatga bo’lgan ehtiyojlarining o’sib borishi, ishchi va xizmatchilarning mehnat sharoiti va turmush tarziga qarab, turli ijtimoiy shart-sharoit va omillar ta’sirida mehnat xulqining o’zgarib borishi, mehnat xulqi motivlari va tiplari, shaxsiy daromadlarning miqdori va uni olish yo’llari, mehnat qadriyatlari va boshqalardir. Respublikamiz Prezidenti I.A.Karimov ta’kidlaganlaridek: “Bozorga o’tish dasturini ro’yobga chiqarishdagi ijtimoiy tayanchlardan biri, birinchi navbatda, jamiyatning ijtimoiy faol qatlamlaridir. Shu bois islohotlar ikkinchi bosqichining eng muhim vazifasi har bir kishi mehnatining qadrini oshirish, uning ijodiy faoliyat ko’rsatish imkoniyatlarini nomoyon etishi uchun sharoit yaratishdan iborat.Har bir kishining iqtisodiy erkinligini uning o’z muvaffaqiyati hamda o’z oilasining farovonligi uchun iqtisodiy mas’ulligi bilan qovushtirib borishga asoslangan iqtisodiy munosabatlarni qaror toptirish kerak. O’z ijodiy qobiliyatlari va imkoniyatlariga tayanishni nazarda tutgan munosabatlar har bir kishi farovonligining muhim va yagona manbaidir”.