Soliq va soliqqa tortish (o'quv qollanma) : O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan darslik sifatida tavsiya etilgan

2 -§ .  Jismoniy shaxslarning jami  yillik daromadini  aniqlash  tartibi
Jism oniy  shaxslam ing  jam i  yillik  darom adini  soliqqa  tortishda  aso­
siy  ish  joyidan  ham da  asosiy  b o ‘lm agan  ish  joyidan,  yakka  tartibdagi  tad- 
birkorlik  faoliyatidi  va  boshqa  darom adlari  soliqqa  tortiladi.  Bunday 
darom adlarga  quyidagilar  kiradi:
-   m ehnatga  haq  to ‘lash  shaklida  olingan  darom adlar;
-  jism oniy  shaxslam ing  m ulkiy  darom adi;
-   jism o n iy   shaxslam ing  tadbirkorlik  faoliyatidan  kelgan  yalpi  d a ro ­
m adi  .
M ehnatga  haq  to 'la sh   shaklida  olinadigan  darom adlariga  jism oniy 
shaxslam ing  m ehnat  shartnom asi  bo ‘yicha  qilingan  ishlaridan  va  fuqarolik- 
huquqiy  sh artn o m alar b o ‘yicha  olingan  darom adlari  kiradi.  M ehnatga  haq 
to ‘lash  shaklida  olinadigan  darom adlariga  quyidagilar kiradi:
-   xodim larga  sotiladigan  tovar  (ishlar,  xizm atlar)  qiym ati  bilan  b u n ­
day  tovarlam i  (ishlar,  xizm atlar)  xarid  qilish  narxi  yoki  u lam in g   tannarxi 
o'rtasidagi  m anfiy  farq;
-   ish  beruvchi  to m o n id an   xodim lam ing  chiqim larini  qoplash  u chun 
qilingan,  u lam ing  faoliyati  bilan  bog‘liq b o ‘lm agan  xarajatlar;
-   xodim   ish  beruvchiga  to ‘lashi  kerak  b o ‘lgan,  a m m o   ish  beruvchi- 
ning  qarori  bilan  hisobdan  chiqarilgan  qarz sum m alari;
-   ish  beruvchi  o ‘z  xodim larining  hayoti  va  sog‘lig‘ini  ixtiyoriy  su- 
g‘u rtalash badallarini  to ‘lash  u ch u n   qilgan  xarajatlar;
-   ish  beruvchining  jism oniy  shaxsdan  ushlab  qolishi  kerak  bo'lg an  
to ‘lovlar yuzasidan  to ‘langan  sum m asi;
-   ish  beruvchining  o ‘z  xodim larining  bevosita  yoki  bilvosita  d aro - 
m adlarini  tashkil  etadigan  boshqa  xarajatlari.
X odim larga  0 ‘zbekiston  Respublikasi  V azirlar  M ahkam asi  belgilangan 
m e ’yorlar  doirasida  beriladigan  xizm at  safari  to'lovlarining  sum m alari  jam i 
yillik  darom adga  kiritilm aydi.
Jism oniy  shaxslam ing  m ulkiy  darom adiga  foizlar,  dividendlar b o 'yicha 
olingan  darom ad,  m ol-m ulkni  ijaraga  berishdan  keladigan  daro m ad   kiradi.
Jism oniy  shaxslam ing  tadbirkorlik  faoliyat idan  keladigan  yalpi  d aro ­
m adiga  tovarlar  (ishlar,  xizm atlar)  realizatsiyasidan,  daro m ad   olish  m aq-
53

---

sadida  tavakkal  qilib,  o ‘z  m ulkiy javobgarligi  ostida  yakka  tartibda  am alga 
oshiriladigan,  qo n u n   hujjatlarida  tasdiqlangan  boshqa  faoliyatdan 
kela­
digan  b archa  tu sh u m lar  kiradi.
Jism oniy  shaxslam ing  tadbirkorlik  faoliyatidan  keladigan  yalpi  d aro - 
m addan  soliq  solinadigan  darom adlam i  aniqlash  vaqtida  m azkur  yalpi 
darom adni  olish  (topish)  u chun  qilingan  xarajatlar,  m ajburiy  to'lo v lar, 
chiq im lar va  ajratm alar  chegirib  tashlanadi.
Jism oniy  shaxslam ing  tadbirkorlik  faoliyatidan 
keladigan  yalpi 
daro m ad d an   chegirib  tashlashi  lozim  bo'lg an   xarajatlar,  m ajburiy  to'lo v lar, 
chiqim lar va  ajratm alam i  aniqlash  tartibi  0 ‘zbekiston  Respublikasi  V azirlar 
M ahkam asi  to m o n id an   belgilanadi.  Jism oniy  shaxslam ing  shaxsiy  iste’mol 
bilan  bog'liq  bo'lg an   xarajatlari  tadbirkorlik  faoliyatidan  keladigan  yalpi 
daro m ad d an   chegirib  tashlanm aydi.