Soliq va soliqqa tortish fanidan

Soliq solish ob‘ekti. 
Kavlab olingan (ajratib olingan) tayyor mahsulotning 
hajmi er qa‘ridan foydalanganlik uchun soliq solish ob‘ektidir. Tayyor 
mahsulotlar ro‗yxati O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori bilan 
belgilanadi. 
Er qa‘ridan foydalanganlik uchun soliq stavkasi belgilangan va realizatsiya 
qilish  yoki  topshirish,  shu  jumladan  bepul  berish,  shuningdek  mahsulot  ishlab 
chiqarish  maqsadida  o‗z  iste‘moli  va  boshqa  ehtiyojlari  uchun  mo‗ljallangan 
foydali qazilma (foydali komponent) tayyor mahsulot deb e‘tirof etiladi.  
Soliq  solish  ob‘ekti  tayyor  mahsulotning  har  bir  turi  bo‗yicha  alohida 
aniqlanadi. 
Uglevodorodlar uchun soliq solish ob‘ekti quyidagilardir: 
sanoat  yo‗sinida  dastlabki  qayta  ishlovdan  o‗tkazilgan  kavlab  olingan 
uglevodorodlar, shu jumladan qo‗shilib chiqadigan foydali qazilmalar va foydali 
komponentlar;  
uglevodorodlarni  qayta  ishlash  jarayonida  ajratib  olingan,  lekin  oldingi 
kavlab  olinganda  va  qayta  ishlanganda  qayta  ishlanadigan  foydali  qazilmalar 
tarkibida tayyor mahsulot sifatida soliq solinmagan foydali komponentlar. 
Qatlamdagi  bosimni  saqlab  turish  va  gaz  kondensatini  tugal  texnologik 
jarayon  doirasida  ajratib  olish  uchun  mahsuldor  qatlamga  qayta  haydab 
kiritiladigan tabiiy gaz hajmi soliq solish ob‘ekti bo‗lmaydi. 
Ajratib olingan qimmatbaho metallar va qimmatbaho toshlar, shu jumladan 
texnogen  mineral  hosilalardan  ajratib  olingan  qimmatbaho  metallar  va 

---

87 
 
qimmatbaho  toshlar  qimmatbaho  metallar  va  qimmatbaho  toshlar  uchun  soliq 
solish ob‘ektidir. 
Quyidagilar ham qattiq foydali qazilmalar bo‗yicha soliq solish ob‘ektidir:  
kavlab  olingan  va  (yoki)  ajratib  olingan,  shu  jumladan  texnogen  mineral 
hosilalardan ajratib olingan qattiq foydali qazilmalar; 
qayta  ishlovchi  korxonalar  tomonidan  qayta  ishlash  jarayonida  ajratib 
olingan foydali qazilmalar. 
Soliq  to‗lovchilarga  berilgan  er  uchastkalari  doirasida  kavlab  olingan 
hamda  o‗zining  xo‗jalik  va  ro‗zg‗or  ehtiyojlari  uchun  foydalanilgan  keng 
tarqalgan foydali qazilmalar soliq solish ob‘ekti bo‗lmaydi.  
Keng  tarqalgan  foydali  qazilmalar  ro‗yxati  qonun  hujjatlari  bilan 
belgilanadi.