Soliq "raqobati" bozorlarni buzadi. Mamlakatlar soliq to'lashdan tortinadigan kapitalni to'rtta asosiy usulda jalb qiladi:
• soliq stavkalarini pasaytirish
• soliq bo'shliqlari va maxsus imtiyozlarni taklif qilish
• soliq to'lashdan bo'yin tovlashga yordam berish uchun moliyaviy sirni taqdim etish
• soliq majburiyatlarini bajarishda ataylab sustlik qilish.
Mamlakatlar to'rttasida har biriga qarshi kurashadi. Har bir holatda ham natija odatda soliq stavkalari va soliq bazasining pasayishi hisoblanadi (ya'ni qaysi ob'ektlar soliqqa tortiladi). Bularning barchasi bozorlarni buzadi, samaradorlikni pasaytiradi va narxlarni oshiradi.
Misol uchun, transmilliy korporatsiyalar soliq to'lovlarini qisqartirish uchun soliq bo'shliqlaridan foydalanishlari mumkin. Barcha soliqlardan qochish kabi, bu ko'p millatli kompaniyalar tomonidan soliq to'lovchi tomonidan moliyalashtiriladigan soliq subsidiyalarini samarasiz olishdir: bu hech kimga, hech qanday joyda yaxshiroq mahsulot yoki xizmat ishlab chiqarishga yordam bermaydi. Bu advokatlar, buxgalterlar va bankirlarga qimmat soliq maslahati bilan bog'liq yuqori xarajatlar bilan birga keladi Bundan ham yomoni shundaki, transmilliy kompaniyalar ushbu soliq subsidiyalaridan xalqaro soliq tizimidagi bo'shliqlardan foydalanmaydigan va odatda haqiqiy innovatorlar va ish o'rinlari yaratuvchisi bo'lgan kichikroq, mahalliy raqobatchilardan ustun turish uchun foydalanishi mumkin. Ko'p millatli kompaniyalar ularni bozorlarda haqiqiy biznes unumdorligiga yoki haqiqiy innovatsiyalarga aloqasi bo'lmagan qurol (soliq) yordamida o'ldiradilar. U kichiklar hisobiga kattani olg'a suradi va shu bilan haqiqiy bozor raqobatini bo'g'adi. Bu hamma uchun narxlarning oshishiga va boylik kontsentratsiyasining oshishiga olib keladi.
Ko'p millatli kompaniyalarga boshqalar tomonidan to'lanadigan jamoat mollarini tekin ishlatishga ruxsat berish orqali, bu demokratiya va tizimga ishonch hissini yanada pasaytiradi.
Vaziyatni yanada yomonlashtirsa, soliq “raqobati” natijasi (soliq stavkalarining tobora pasayib borishi, soliq boʻshliqlarining koʻpayishi, maxfiylik yoki boʻsh qoʻllanilishi) Devid Rikardoning kapital va ishlab chiqarish eng samarali – arzon boʻlgan joyga tortishi kerak, degan qiyosiy ustunlik nazariyasiga putur etkazadi. Xitoydan, aytaylik, yoki Frantsiya yoki Chilidan yaxshi sharob ishlab chiqaradi. Buning o'rniga kompaniyalar nol soliq solinadigan Bermudaga ko'chib o'tadilar, garchi u erda deyarli hech qanday haqiqiy iqtisodiy qiymat qo'shilmasa ham.
Do'stlaringiz bilan baham: |