Soliq ma’murchiligi tushunchasi va uni ahamiyati

 
Yunusobod 
113,0
97,8
97,8
100,3
103,2
105,3 
JamiToshkentshahri: 
103,9
100,5
103,3
100,9
103,1
102.1 
 
Soliqlar yig‘iluvchanligi darajasini Toshkent shahri tumanlari bo’yicha tahlil 
etish soliq organlari faoliyati natijalarini baholashda muhim ahamiyatga ega (8-
jadval). 
Jadval ma’lumotlaridan ko’rinishicha, Toshkent shahri tumanlarining 
soliqlar yig‘iluvchanligidagi ishtiroki va Yunusobod tumanida ularning 
dinamikasidagi 2013-2018 yillardagi o’zgarishlar mahalliy soliq organlari faoliyati 
natijalariga baho berishning yangi tartibi uchun muhim hisoblanadi.
Jadval 
ma’lumotlari 
tahlili 
ma’lum 
rivojlanish 
qonuniyatlarini 
tasdiqlaydi.Oldingi tahlil natijalaridagi kabi, 2.1.6-jadval ma’lumotlari ham 2018 
yilda soliq yig‘iluvchanligi Yuqori bo’lgan va ushbu daraja o’rtacha(2018 yilda 
102,1%)dan past bo’lgan tumanlarni ajratish imkonini beradi. Ushbu darajaning 
ijobiyligi va o’rtachadan yuqori miqdori quyidagi tumanlarda kuzatildi: 
Shayxontoxur tumanida 113,5%, Chilonzor tumanida 108,5%, Olmazor tumanida 
105,5%. Yunusobod tumanida105,3% O’rtacha darajadan ancha ortda qolgan va 
salbiy baholash lozim bo’lgan tumanlarga quyidagilar kiradi: Sergeli tumani 
94,1%, Mirobod tumani 99,1%. 
Prognoz ko’rsatkichlarini bajarilishi: 
Oʼzbekiston Respublikasining “Davlat soliq xizmati toʼgʼrisida”gi Qonunida 
davlat soliq xizmati organlarining asosiy vazifasi qilib soliqlarning soliq 
toʼgʼrisidagi qonun hujjatlariga muvofiq Oʼzbekiston Respublikasi Davlat 
22
Davlat Soliq Qo’mitasi ma’lumotalri asosida muallif tomonidan tayyorlandi

---

32 
byudjetiga va davlat maqsadli jamgʼarmalariga soliqlar va boshqa majburiy 
toʼlovlarning toʼliq hamda oʼz vaqtida tushishini taʼminlash va belgilangan 
prognoz koʼrsatkichlarini oʼz vaqtida toʼliq va sifatli bajarilshini taminlash 
yuklatilgan.
 
Yunusobod tumani davalt soliq inspeksiyasi tomonidan byudjet va 
byudjetdan tashqari maqsadli jamg‘armalarga 2019 yilning 1-choragi, shu 
jumladan joriy yil mart oyi uchun belgilangan prognoz ko’rsatkichlarining ijrosi 
yuzasidan 2018 yil 1 aprel holatiga quyidagi ishlar amalga oshirilgan. 
1.Davlat byudjeti daromadlari bo’yicha 2019 yilning 1-choragi uchun 
belgilangan 85,5 mlrd so’m prognoz ko’rsatkichi 137,7 mlrd so’mga yoki 161,0 
foizga, shu jumladan, mart oyi uchun belgilangan 26,0 mlrd.so’m prognoz 
ko’rsatkichi, haqiqatda 59,1 mlrd.so’mga 227,3 foiz ortig‘i bilan ijro etilgan.
2019 yil 1 aprel holatiga byudjet bo’yicha ortiqcha to’lov 52,2 mlrd so’mni 
tashkil etadi
Joriy yil 1 aprel holatiga mavjud bo’lgan 52,2 mln. so’m ortiqcha to’lovning 
qisqartirish maqsadida amalga oshirilgan ishlar natijasida (boshqa soliq turidagi 
qarzdorlikka singdirish yoki korxona murojaatiga asosan uning tegishli hisob-
raqamiga qaytarilishi) mart oyida 21,1 mlrd. so’mga qisqarishi ta’minlangan. 
Maxalliy byudjet daromadlari buyicha 1-chorak uchun belgilangan85,5 mlrd 
so’m reja ko’rsatkichi haqiqatda 1 aprel holatiga 137,7 mlrd so’mga,161.0 foizga 
bajarildi. 
Bunda, shahar mahalliy bo’yicha 42,8 mlrd so’m reja 54,8 mlrd so’mga, 
193,4 foizga bajarilgan bo’lsada, tuman mahalliy bo’yicha 42,6 mlrd so’m reja 
54,8 mlrd sumga eki 128,3 foizga ortig‘i bilan bajarilgan. 
Joriy yil mart oyi rejasi esa umumiy ko’rinishda 26.0 mlrd sum haqiqatda 
jami 59,1 mlrd so’mga yoki 227,2 foizga bajarildi. 
Bunda, shahar mahalliy bo’yicha 8,9 mlrd so’m reja 42,3 mlrd so’mga, 
475,4 foizga bajarilib, ushbu ko’rsatgich tuman mahalliy bo’yicha 17,1 mlrd so’m 
reja 16,8 mlrd so’mga yoki 98,3 foizga bajarildi. 

---

33