Soliq-budjet sektori tahlili va bashorati


Daromadlar va xarajatlar tasnifi. Budjet balansi tushunchasi



Download 236 Kb.
bet5/17
Sana09.03.2023
Hajmi236 Kb.
#917167
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17
Bog'liq
1491148932 67879

10. 2. Daromadlar va xarajatlar tasnifi. Budjet balansi tushunchasi
Umuman olganda, davlat boshqaruv idoralari bajaradigan barcha operatsiyalar daromadlar va xarajatlar turlari bo‘yicha tasniflanadi. Asosiy tasnif iqtisodiy хarakterga ega bo‘lib, yalpi daromadlar va yalpi xarajatlar, joriy va kapital daromadlar va xarajatlarning yig‘indisi sifatida aniqlanadi. Bu kategoriyalarning ichida soliqlar хo‘jalik faoliyatining soliqqa tortiladigan turiga ko‘ra guruhlansa, xarajatlar – ularning nima maqsadlarga mo‘ljallanganligiga ko‘ra, masalan, mudofa va maorif guruhlariga ajratiladi. Budjetni tahlil qilishda iqtisodiy tasnif funksional tasnifga nisbatan muhimroq ahamiyatga ega.
Budjet balansining an’anaviy tushunchasi. Agar davlat idoralarining operatsiyalariga naqd pul harakati nuqtai nazaridan qaralsa, yalpi tushum har doim yalpi to‘lovlarga teng bo‘ladi va shuning uchun davlat idoralarining budjet hisoblari qaysidir ma’noda doimo balanslashgan bo‘ladi. Ammo, agar tahlil va qarorlar qabul qilish zarurligidan kelib chiqsak, bir tomondan asosiy e’tiborni tushumlar va grantlar, ikkinchi tomondan sof kreditlashni inobatga olgan holda xarajatlar orasidagi tafovutga qaratish maqsadga muvofiqdir. DMSda berilgan budjet balansining an’anaviy ta’rifida budjet balansi yalpi daromadlar bilan yalpi xarajatlar orasidagi farq sifatida хuddi shunday holatni ifodalaydi:
Umumiy kamomad/ijobiy saldo = (daromad + olingan transfertlar) –
(xarajatlar + qarzni to‘langandan so‘ng qolgan kreditlar).
Bu moddalar ”chiziq ustida” joylashadi. Qolgan barcha moddalar ”chiziq tagida”gi “moliyalashtirish” deb nomlanadigan moddalar tarkibiga kiradi va ular quyidagicha ifodalanadi:

Umumiy kamomad ijobiy saldo

Moliyalashtirish (qarzlar–
amortizatsiya)

naqd pullarning sof ko‘payishi.

Shunday qilib, davlat idoralarining davlat budjeti kamomadi daromadlar va grantlar summasidan oshiqcha sarflangan xarajatlar va sof kreditlash yig‘indisining bir qismi hisoblanadi. Budjet balansining bunday an’anaviy ta’rifi davlat idoralarining moliyaviy holatiga hamda u pul-kredit sohasi, ichki talab va to‘lov balansiga qanday ta’sir etishi to‘g‘risida to‘laqonli tasavvur berganligi sababli g‘oyat katta ahamiyatga ega.

Download 236 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish