Солиқларнинг иқтисодий моҳияти ва тузилиш асослари

2. Солиқларнинг пайдо бўлиши, моҳияти, зарурлиги ва ўзига
хос белгилари
Солиқларнинг пайдо бўлиши ва ривожланишига бевосита давлатчилик муносабатларнинг
пайдо бўлиши ва ривожланиши боғлиқ бўлиб, унинг сабаби сифатида шуни қайд этиш
лозимки, давлатнинг мавжуд бўлиши, давлат харажатларини молиялаштириш заруратини
намоён этади. Маълумки, давлатчилик муносабатларининг илк кўринишларидан тортиб
ҳозирга қадар ҳам давлат харакатларини молиялаштиришнинг солиқлардан бошқа
самарали механизми мавжуд эмас.
Милоддан олдинги биринчи минг йилликнинг бошларидаё
қ
Марказий Осиё
ҳ
удудларида кўчманчилик шароитида, ўзлари учун
қ
улай жой излаб юрган кўплаб
уру
ғ
ва
қ
абилалар, ер майдонлари, сув, ўтло
қ
ларни эгаллаш ма
қ
садида курашиб
келганлар, айрим
ҳ
олларда эса ўзларидан кучлиро
қ
, йирик
қ
абилаларга ер соли
ғ
и,
яъни ўлпон тўлаб турганлар.
Соли
қ
тушунчаси бу тор маънода давлат ихтиёрига бош
қ
алардан мажбурий тартибда
ундириладиган пул тушумларини ифодалайди. Соли
қ
лар - давлат ва жамиятнинг
пул мабла
ғ
ларига бўлган э
ҳ
тиёжини
қ
ондириш ма
қ
садида
қ
онун томонидан
белгилаб
қ
ўйилган
ҳ
ажмда ва ўрнатилган муддатда жисмоний ва
ҳ
у
қ
у
қ
ий
шахслардан давлат ихтиёрига мажбурий равишда ундириб олинадиган тўловлардир.
5

---

Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексига асосан 
солиқлар ва бошқа мажбурий тўловларга қуйидагича 
таъриф берилган:
Солиқлар деганда
Солиқ кодексида белгиланган, муайян миқдорларда
ундириладиган,
мунтазам,
қайтариб
берилмайдиган
ва
беғараз
хусусиятга эга бўлган, бюджетга йўналтириладиган мажбурий пул
тўловлари тушунилади.