Солиқ ҳисобининг объекти ва предмети

Ko’rsat- kichlar	O’lchov birligi	1-chorak, jami	yanvar			fevral
mart
1-O’n kunlik	2-O’n kunlik	3-O’n kunlik	1-O’n kunlik	2-O’n kunlik	3-O’n kunlik	1-O’n kunlik	2-O’n kunlik	3-O’n kunlik
Benzin	litr	29 000	3 000	2 800	3 400	2 500	3 100	4 000	3 000	4 800	2 400
Dizel yoqilg’isi	litr	17 800	2 400	1 900	1 700	2 000	1 900	1 500	1 800	2 100	2 500
Siqilgan gaz	kub m	12 800	1 300	1 700	1 500	1 000	1 600	1 800	1 400	1 500	1 000

Bu yerda birinchi o’n kunlik uchun soliq summasi quyidagicha bo’ladi:

- benzin bo’yicha - 600 ming so’m (3 000 x 200);
- dizel yoqilg’isi bo’yicha - 480 ming so’m (2 400 x 200);
- siqilgan gaz bo’yicha - 260 ming so’m (1 300 x 200).
1-chorak uchun soliq summasi:
- benzin bo’yicha - 5 800 ming so’m (29 000 x 200);
- dizel yoqilg’isi bo’yicha - 3 560 ming so’m (17 800 x 200);
- siqilgan gaz bo’yicha - 2 560 ming so’m (12 800 x 200).
AYOQSHlar yagona soliq to’lovini hisoblab chiqarishda soliq solinadigan bazani iste’mol solig’i summasiga kamaytiradilar.
Soliq hisobini yuritish tartibi. Soliq to’lovchi realizatsiya qilingan benzin, dizel yoqilg’isi, gaz hajmini va byudjetga hisoblab chiqarilgan soliq summasining hisobini alohida yuritishi kerak. Buxgalteriya hisobida iste’mol solig’i hisobi quyidagicha aks ettiriladi:

Хo’jalik operatsiyasining mazmuni	Debet	Kredit
Jismoniy shaxslardan transport vositalariga iste’mol solig’i hisobi	5010-"Milliy valyutadagi pul mablag’lari"	6411-"Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq"
Jismoniy shaxslardan transport vositalariga iste’mol solig’i bo’yicha qarzning yopilishi	6411-"Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq"	5110-"Hisob raqami"

O’n kunlik to’lovlarni hisobga olgan holda soliq bo’yicha hisob-kitoblar AYOQSH joylashgan joydagi soliq organiga taqdim qilinadi.

Iste’mol solig’i AYOQSH joylashgan joy bo’yicha to’lanadi. Soliq mahalliy soliqlar tarkibiga kiritilganligi bois u mahalliy byudjetga to’lanadi.
AYOQSHda YaSТ bazasini kamaytirish tartibi. Soliq kodeksining 356-moddasiga ko’ra, AYOQSH uchun soliq solinadigan baza benzin, dizel yoqilg’isi va gazning AYOQSHning belgilangan eng yuqori ustamadan oshadigan chakana narxi bilan olish narxi o’rtasidagi mahalliy byudjetga o’tkazilishi lozim bo’lgan farq summasiga kamaytiriladi.
Soliq kodeksining Soliq kodeksining 356-moddasi ikkinchi qismining 1-bandiga ko’ra avtomobilga yonilg’i quyish shoxobchalarida YaSТ hisob-kitobida soliq solinadigan yalpi tushum:
benzin, dizel yoqilg’isi va gazning AYOQSHning belgilangan eng yuqori ustamadan oshadigan chakana narxi bilan olish narxi o’rtasidagi mahalliy byudjetga o’tkazilishi lozim bo’lgan farq summasiga;
Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq summasiga kamaytiriladi.
Mintaqaviy moliya organi tomonidan chakana iste’molchilarga realizatsiya qilinadigan neft mahsulotlarining bir tonnasiga so’mda belgilanadigan eng yuqori ustama AYOQSH tasarrufida qoladi (VMning 1.07.2003 yildagi 296-son qarori bilan tasdiqlangan Neft mahsulotlari sotuvchi korxonalarning cheklangan ustamalarini shakllantirish to’g’risidagi nizomning 11, 12-bandlari). Agar benzin, dizel yoqilg’isi va gazning chakana narxi bilan olish narxi o’rtasidagi farq belgilangan ustamadan oshib ketsa, oshgan summa 3 bank kuni davomida mahalliy byudjetga o’tkaziladi. Avtomobilga yonilg’i quyish shoxobchalarida YaSТ bo’yicha soliq solinadigan baza ayni shu summaga kamaytiriladi (bundan keyin - oshgan summa).
AYOQSH benzin, dizel yoqilg’isi va gaz iste’moli uchun jismoniy shaxslardan olinadigan soliq to’lovchisidir. Soliq summasi realizatsiya narxida hisobga olinadi va YaSТ hisob-kitobi paytida soliq solinadigan yalpi tushumdan ham chegirilishi kerak.
Realizatsiyadan olinadigan yalpi tushum hamda SK 356-moddasi ikkinchi qismining 1-bandiga asosan chegiriladigan summalar buxgalteriya hisobi ma’lumotlari bo’yicha belgilanadi.
Hisobda to’lov terminallari va NKMni qo’llagan holda benzin, dizel yoqilg’isi va gazni xarid qilish hamda chakana realizatsiya qilish, shuningdek korxonaning iste’mol solig’i va oshgan summalarni to’lash bo’yicha majburiyatlari quyidagi yozuvlar bilan aks ettiriladi: