SOG‘LIKNI SAQLASHDA QО‘LLANADIGAN KOMPYUTER TIZIMLARI
M1-21
Umarov Abdumuxtor
Zamonaviy jamiyat taraqqiyoti sharoitida axborot texnologiyalari odamlar hayotiga chuqur kirib bormoqda. Ular tezda nafaqat jahon iqtisodiyotini, balki inson faoliyatining boshqa sohalarini ham rivojlantirish uchun muhim turtki bo'ldi. Hozirda axborot texnologiyalari qo'llanilmaydigan sohani topish qiyin. Har yili axborot texnologiyalari faoliyatning barcha sohalarida (avtobiznesdan tortib to qurilishgacha) tobora mustahkamlanib bormoqda.
Zamonaviy jamiyat taraqqiyoti sharoitida axborot texnologiyalari odamlar hayotiga chuqur kirib bormoqda. Ular tezda nafaqat jahon iqtisodiyotini, balki inson faoliyatining boshqa sohalarini ham rivojlantirish uchun muhim turtki bo'ldi. Hozirda axborot texnologiyalari qo'llanilmaydigan sohani topish qiyin. Har yili axborot texnologiyalari faoliyatning barcha sohalarida (avtobiznesdan tortib to qurilishgacha) tobora mustahkamlanib bormoqda.
So'nggi o'n yilliklarda jadal sur'atlarga ega bo'lgan kompyuter axborot texnologiyalari (IT texnologiyalari)ning keng joriy etilishi fonida taraqqiyot tibbiyotni ham qamrab oldi. Bugungi kunda tibbiyotda axborot tizimlari tobora kengroq qo'llanilmoqda: jiddiy klinikani yaratishda IT komponentisiz ishlamaydi. Ularni tijorat klinikalari va tibbiyot markazlari amaliyotiga joriy etish alohida ahamiyatga ega, chunki tibbiyot xodimlari va bemorlar uchun qulayliklardan tashqari, axborot tizimlari sof iqtisodiy nuqtai nazardan ham foydalidir.
So'nggi o'n yilliklarda jadal sur'atlarga ega bo'lgan kompyuter axborot texnologiyalari (IT texnologiyalari)ning keng joriy etilishi fonida taraqqiyot tibbiyotni ham qamrab oldi. Bugungi kunda tibbiyotda axborot tizimlari tobora kengroq qo'llanilmoqda: jiddiy klinikani yaratishda IT komponentisiz ishlamaydi. Ularni tijorat klinikalari va tibbiyot markazlari amaliyotiga joriy etish alohida ahamiyatga ega, chunki tibbiyot xodimlari va bemorlar uchun qulayliklardan tashqari, axborot tizimlari sof iqtisodiy nuqtai nazardan ham foydalidir.
ROBOTLAR SHIFOXONALARNING YANGI XODIMLARIDIR
Britaniya shifoxonalarida yangi xodimlar – nafaqat oddiy harakatlarni, balki jarrohlik operatsiyalarini ham bajara oladigan robotlar paydo bo‘ldi. Londondagi Sent-Meri kasalxonasida Remote Presence (RP6) robotlari bemorlarga qarar ekan. Kasalxona xodimlari mashinalarga “Hamshira Meri” va “Doktor Robbi” deb nom berishdi. Ular yordamida dunyoning istalgan nuqtasidan kelgan shifokorlar nafaqat bemorlarning ahvolini kuzatish, balki videokonferensiya ham o‘tkazishlari mumkin bo‘ladi.
Masalan, boshqa davlatda bo'lgan shifokor robotni joystik va simsiz tarmoq yordamida boshqaradi. Elektron yordamchini yotoqqa yo'naltirish orqali shifokor bemorni ko'rishi, u bilan gaplashishi, testlar va rentgen nurlari natijalarini ko'rishi mumkin bo'ladi. Va bemor shu vaqt davomida robot bilan jihozlangan LCD displeyda shifokorning yuzini ko'radi.
Masalan, boshqa davlatda bo'lgan shifokor robotni joystik va simsiz tarmoq yordamida boshqaradi. Elektron yordamchini yotoqqa yo'naltirish orqali shifokor bemorni ko'rishi, u bilan gaplashishi, testlar va rentgen nurlari natijalarini ko'rishi mumkin bo'ladi. Va bemor shu vaqt davomida robot bilan jihozlangan LCD displeyda shifokorning yuzini ko'radi.
London kasalxonasida, Gay va Sent-Tomas kasalxonasida texnik xodimlarga ancha mas'uliyat yuklangan. U yerda tibbiy robotda Vinchi tirik donordan buyrak ajratib olish operatsiyasini o‘tkazdi. Rochesterda yashovchi ellik besh yoshli qiz o'z kelinini qutqarishga qaror qildi va buyragini berib, unga bu dunyoda yashash imkoniyatini berdi. Ushbu murakkab operatsiya birinchi marta Buyuk Britaniyada elektron jarroh yordamida amalga oshirildi.
London kasalxonasida, Gay va Sent-Tomas kasalxonasida texnik xodimlarga ancha mas'uliyat yuklangan. U yerda tibbiy robotda Vinchi tirik donordan buyrak ajratib olish operatsiyasini o‘tkazdi. Rochesterda yashovchi ellik besh yoshli qiz o'z kelinini qutqarishga qaror qildi va buyragini berib, unga bu dunyoda yashash imkoniyatini berdi. Ushbu murakkab operatsiya birinchi marta Buyuk Britaniyada elektron jarroh yordamida amalga oshirildi.
Hozirgi vaqtda turli mamlakatlarda smart-kartalar yordamida bemorlar haqidagi ma'lumotlarni to'plash tizimlari keng qo'llaniladi. Bu Yevropa va Rossiyada o'zini isbotlagan "Dent Card" dasturiga imkon beradi
Hozirgi vaqtda turli mamlakatlarda smart-kartalar yordamida bemorlar haqidagi ma'lumotlarni to'plash tizimlari keng qo'llaniladi. Bu Yevropa va Rossiyada o'zini isbotlagan "Dent Card" dasturiga imkon beradi
Ushbu karta bemor kim tomonidan, qachon va qay darajada sug‘urtalanganligini tez, aniq va aniq aniqlash imkonini beradi. U haqidagi barcha ma'lumotlarni vizual va raqam xotirasida yozilgan ma'lumotlarga bo'lish mumkin.
Ushbu karta bemor kim tomonidan, qachon va qay darajada sug‘urtalanganligini tez, aniq va aniq aniqlash imkonini beradi. U haqidagi barcha ma'lumotlarni vizual va raqam xotirasida yozilgan ma'lumotlarga bo'lish mumkin.
Xulosa
Bugungi kunda shifoxona va poliklinikalarda zamonaviy axborot texnologiyalarini joriy etishga tobora ko‘proq e’tibor qaratilmoqda, chunki bu ularning faoliyatini sifat jihatidan yangi bosqichga olib chiqish imkonini bermoqda. Qolaversa, shifokorlar va bemorlar uchun qulaylik tobora oshib boradi.
