А Д А Б И Ё Т Л А Р:
1. Руководство к практическим занятиям по патологической физиологии. 1974, стр. 78-81. (под редакцией проф. С.М. Павлянка).
2. Патологическая физология. 1977г., стр. 315-334 б. (под редакцией Н.Н. Зайко).
3. Патологическая физиология. Гениздание. 1985г., стр. 309-321.
4. Физиология человека. 1985г., стр. 396-403.
5. Патофизиология. 1997г., стр. 135-147. (под редакцией проф. П.Ф. Питвицкого).
6. Патофизиология. 1997г., стр. 347-364. (под редакцией проф. М.М. Хакбердиева).
7. Патофизиология. 1998г., стр. 154-162.
8. А.Д. Адо, М.Д. Адо. Патофизиологическая физиология. (М., Триада – Х., 2001г.).
9. В.А. Черешнев, Б.Г. Юшков. Воздействие окружающей среды на человека (М., “Beze” - 2001).
10. w.w.w. Docnor.ru
11. w.w.w. pharm.ru.
12. w.w.w. apteka.ru.
13. w.w.w. maksim.ru.
14. w.w.w. vindiktor.ru.
15. w.w.w. salem–piter.uk.
И С Т И М А Р И В О Ж Л А Н И Ш М Е Х А Н И З М И
Т Е Р М О Р Е Г У Л Я Ц И Я Э Ф Ф Е К Т Л А Р Н И Б О Ш К А Р И Ш И Н И
С Х Е М А С И
МАРУЗА №12
СУВ – ЭЛЕКТРОЛИТЛАРНИ АЛМАШИНУВИНИ БУЗИЛИШИ
Деярли, барчапатологик жараёнлар ва касалликлар су – электролитлар мувозанантининг у ёки бу даражада узгариш билан кечади. Сув ва унда эриган электролитлар алвмашинуви узаро бир – бирига узвий богланганки, уларга таълукли масалаларни бир бутунликда куриш максадга мувофикдир.
Одам гавдасини огирлиги 60 – 65%ни (бу курсаткич ёшга, семиз орикликка, масалан болаларда 70%ни ) ташкил килади.
Сув алмашинувининг бошка модда алмашинувларидан фарки шундаки, унинг бошлангич, оралик ва охирги махсулоти хам битта – у хам болса сувдир.
Сув организм ички мухитнинг асосий кисмини ташкил этади ва унинг хаёт учун ахамияти нихоятда катта. Бинобарин, сув моддалар алмашинувида асосий эритувчи, моддаларнинг парчалиши ва сурилиши, ферментлар фаолияти каби биологик мухит жараёнларнинг амалга ошиши учун энг кулай ва уларни таъминловчи асосий мухитдир.
Организм томонидан хужайра ичи ва ташки суюклигини ва унда эриган электролитларни микдорини доимийлигини сакланиб туришига сув – туз гомеостази дейилади.
Суюкликлар хужайра ичи ва ташкарисидаги бушликларда жойлашади: суюклик 3/4дан кисми хужайра ичида жойлашади, колган кисми хужайралараро ва кон томир ичи бушликларида жойлашади.Организмда суюкликларни бундай тартибда таксимланиши ва унинг микдори доимийлигида сакланиб туради. Бу холат хужайра ичи ва ташки суюкликларидаги электролитлар (ионлар) таркибини доимийлиги билан узвий богликдир.
Организмдаги барча сувлар физик ва кимёвий уринга караб
Эркин ёки Мобил сувга:
Бу сувга хужайра ичи суюклигини асосини ташкил килган сув, кон лимфа ва таркибидаги сувлар киради. Хужайралараро суюклик интерстициал фасция, пайлардаги говак тукималар таркибидаги сувлар киради.
Богланган сув:
Гидрофил коллондлар билан комплекс холда бирикам, бу сув коллондлар лицеялари билан хам бирикади.
Конституцион сув:
Оксиллар, ёглар, углеводлар, молекулалар структурасини таркибига кирувчи сувлар.
Учала турдаги сувлар уртасида динамик мувозамант сакланади. Масалан: оксиллар гликогенлар биосинтези пайтида эркин сувни бир кисми конституцион сувга утади. (1 гликоген хосил булиши учун 3 гр. сув утади).
Гидрофилли коллондларни физиологик букимида эркин сув богланган холатига утиши мумкин ёки тескариси. Хужайра ва интерстиция, интерстиция ва кон томирлар орасидаги харакатни таъсинлайди. Бу системалар орасидаги сувининг харакати организмга тушган сув ва тузлар ва уларнинг ташкарига чикиши билан узвий богликдир.
Организмга тушаётган сувлар:
- овкат таркибидаги;
- эндоген сувлар;
- хар ичимликлар оркали.
100г оксил оксидланганда – 41 мл сув хосил булади;
100г углеводлар оксидланганда – 55 мл сув хосил булади;
100г ёглар оксидланганда – 107 мл сув хосил булади.
Уртача организмда 300 мл.га якин эндоген табиатли сув хосил булади.
Сувнинг организмда ташкарига чикиши:
- сийдик оркали – 1,5 литр атрофида;
- нажаснинг суюк кисми – 200 мл;
- нафас системаси оркали – 750 – 1000 мл.
Организмдаги сувларни ва электролитларни характи ошкозин ичак трактидаги сурилиш ва секреция хисобига булади.
Умумий ширалар микдори 8000 мл жумладан:
Сулак – 1500 мл;
Ошкозон шираси – 2500 мл;
Ут суюклиги – 400 мл;
Ошкозон ости бези шираси – 600 мл;
Ичак шираси – 3000 мл.
Do'stlaringiz bilan baham: |