Sobitxon Mamanov

Tadqiqot uslublari

• Dastavval tadqiqot ob’ekti va tadqiqot olib boriladigan areal tanlab olindi.
• Tadqiqot uchun tanlab olingan ob’ekt uchun mos ravishda muammo va bu muamoni hal etish uchun malum bir dasturlashtirilgan yullarni ishlab chiqdik.
• Keyingi bosqichda adabiyotlar taxlilini o’tkazdik.
• Tuplangan malumotlar asosida uz kuzatuvlarimizmi dala va laboratoriya sharoitida olib bordik.

Material yig‘ish va ularni saqlash

• Yorug’lik tutquchlari
• Barberinning banka tutquchlari
• Vizual ( qo’l bilan tuplash)
• Yig’ligan materlar 2 xil usul bilan saqlab quyildi.
• Hashorotlarga maxsus entomologik ignalar sanchilib maxsus qutilarda saqlandi.
• Hasharotlar maxsus momiq tushakchalarga taxlanib qurutilib ular ham maxsus qutilarda saqlandi.

Tadqiqot natijalari

• Shunday qilib Zarafshon tog’ tizmasining Zirabuloq tog’larida vizildoq (Carabidae) qo’ng’izlarning 12 avlodga mansub 16 turi tarqalgan.
• Turlarining xilma-xilligi bo’yicha Harpalinae kenja oilasi vakillari ustun turib, Harpalus, Cymindis, Amara va Brachinus avlodlarning 2 ta tadan turi aniqlandi. Vizildoq qo’ng’izlarning dominant turlariga Cymindis quadrisignata, Harpalus rufipes, Harpalus griseus, Anchomenus dorsalis ва Brachinus explodens kiradi. Subdomenant turlariga esa Scarites procerus va Calathus ambiguous dan iborat.

Karabidofaunada turlarning dominantlik darajasi.

Tadqiqotlarda qoratanli qo‘ng‘izlarning 2 ta kenja oila, 8 ta triba va 12 ta avlodga mansub 17 turi aniqlandi. Aniqlangan turlarning 9 tasi Pimeliinae kenja oilasiga, 8 tasi esa Tenebrioninae kenja oilasiga mansub. Ushbu hududdagi qoratanli qo‘ng‘izlar orasida Cyphogenia aurita (dominantlik darajasi 22,2%), Prosodes obtusa (13,9%), Opatroides punctulatus (12,5%) va Dailognatha nasuta (11,8%) dominantlik qiladi. Subdominant turlar jumlasiga Pimelia cephalotes (8,3%) va Blaps scutellata (5,6%) ni kiritish mumkin