Sobirova Mohlaroy 20.94 –guruh talabasi Mavzu:Islom ta’limoti. - Islom so’zi arabcha –allohga o’zini topshirish ,itoat etish ,taslim bo’lish bo’ysunish ma’nolarini beradi/ Islom dini ta’limoti bo’yicha Muhammad payg’ambar avvalgi payg’ambarlar ishini davom ettirgan ,ular dinini qayta tiklagan ,qiyomat oldidan yuborilgan oxirgi payg’ambar nabiy va rasul deb tan olinadi
- Islom dini ichidagi uch asosiy oqimlardan biri bo’lgan suniylikda IX asrga kelib besh arkon (rukn –arabcha <> ma’nosini bildiradi)haqidagi ta’limot shaklandi. Ularning fikricha ,ular quyidagilar:
- 1.Imon
- 2.Namoz
- 3.Zakot
- 4.Ro’za(arabcha –savm)
- 5.Hajj
- Imon- Imon masalasida islomda avvalgi davrlarda turli maktablar vujudga kelib ,ular shu kungacha rivojlanib kelmoqdalar .ba’zi talimotar masalan mu’tazilla, murja yo’qolib ,yangi teologik maktablar paydo bo’lgan.Shuningdek ko’p hollarda alohida olingan mashhur mutaffakir -ulamolarning shaxsiy yo’li( mazhabi ) ancha xususiyatlarga ega bo’ladi Ahl as sunna va l jamoa ichida klassik davrda ikki asosiy maktab moturidiy va ashariylar kuchli mavqega ega bo’ladilar . Masalan, motrudiylar nazdida aqida xususida quyidagicha fikr mavjud:
- <> so’zining lug’aviy ma’nosi ishonmoq tasdiqlamoq bo’lib Istilohda esa Lo illoha illa –alloh Muahhamdin rasululloh ( allohda o’zga iloh yo’q va Muhammad uning rasulidir) kalimasini til bilan aytib (al-iqror bi-l-lison ),dil bilan tasdiqlash demakdir Mazkur ta’lomot boshqalaridan imon masalasida amalni alohidalashi bilan farqlanadi
- Islom aqidalarining asosiy ibrat kitobi ahloqiy-huquqiy tamoyillar birinchi manba hisoblangan . Muqaddas <>da o’z ifodasini topgan. Qur’oni Karim va Hadisi Sharifda ma’no va mazmun teran ,umum insoniy qadriyatlarni himoya etuvchi va targ’ib qiluvchi falsafaviy xulosalar chuqurdir.
- Qur’roni karim muqaddas kitob Yer yuzi musilminlarining dasturi amali dunyo madanyating ulkan bayligi , barcha musilmonlarining kitobi bo’lib arab tilida <> ma’nosini anglatadi .
- <> da shirinsuxanlik ,to’g’riso’zlik muomlala madaniyatiga rioya qilish qonun qoidalari keltiradi , shirinsuxanlik insonning muomala madaniyatiga ega ekanligini ko’rsatadi , obrosini oshiradi ,hurmatga sazovor qiladi.
- Qur’oni Karimning eng muhim xizmati shundaki ,unda har inson uchun bevosita ahaniyatli bo’lgan so’zlar yo’l yo’riqlar asosiy qoidalar , talimotlar aniq ko’rsatilgan . Undagi ilm , madaniyat , ma’naviyat , ma’rifat, haqidagi g’oyalar umumbashariyatga tegishlidir. Ahloq va odob masalasiga alohida e’tibor berilgan/
- E’tiboringiz uchun rahmat!!!
Do'stlaringiz bilan baham: |