Soat bo`lgan ammiak ishlab chiqarish sexening metanni konversiyalash bo`limini loyixalash. Asosiy qurilma 1-bosqich co konvertori

N₂ + 3H₂═ 2 NH₃

U faqat katalizator – aktivatorlar (alyuminiy, kaliy, kalsiy, kremniyba`zanmagniy) oksidlari qo`shilgan g`ovak temir ishtirokida boradi. Boshlang`ich moddalar azot –havoni to`g`ridan-to`g`ri haydash orqali,vodorod suvdan yoki konversiya usuli bilan olinadi. Suyuq ammiak va uning suvdagi eritmalari suyuq o`g`it sifatida ishlatiladi.

Oddiy sharoitda ammiak sintez qilish juda qiyin. Bu yerda faqat jarayonni olib borish uchun reaksiyani o`ng tomonga siljitishi mumkin bo`lgan optimal sharoit ko`rsatiladi. Bu reaksiya ekzotermik bo`lganligi sababli temperaturaning pasayishi muvozanatni ammiak hosil bo`lish tomonga siljitadi. Lekin bunda reaksiya tezligi juda kamayib ketadi. Shuning uchun ammiak sintezini 500-550<sup>0</sup>C da katalizator ishtirokida olib borishga to`g`ri keladi. Katalizator to`g`riva teskari reaksiyalarni bir xilda tezlashtirgani, temperaturani ko`tarish esa muvozanatni dastlabki moddalar tomonga siljitgani sababli bu sharoitlar sanoat uchun samara bermaydi. Mahsulot hosil bo`lishini amalga oshirish uchun bosim qo`llaniladi. Ammiak sintez qilish uchun 15 MPa dan 100 MPa gacha bo`lgan bosim ishlatiladi. Bosimning qo`llanilishiga qarab ammiak ishlab chiqarish usuli 3 xil bo`ladi:

1) Past bosimli (10… 15 MPa),

2)O`rtacha bosimli (25… 30 MPa) va

3) Yuqori bosimli (50…100 MPa).

Yuqoridagi usullardan asosan o`rta bosimli usul qo`llaniladi.

Texnologik jarayonni sirkulyatsion jarayon deyiladi. Aralashmani sirkulyatsiya qilish orqali azot–vodorod aralashmasidan 95% gacha foydalaniladi. Ammiak sintez qilishning eng asosiy usuli atmosfera azotini bog`lashdir.

Sintetik ammiak ishlab chiqarishning eng oddiy usuli azot va vodoroddan iborat bo`lgan aralashmani kompressorda so`rib olinadi va zarur bosimgacha siqiladi. So`ngra azot – vodorod aralashmasi ajratgichga va cho`g`lantirilgan ko`mir bilan to`ldirilgan filtrga tushadi. Tozalangan aralashma katalizator (alyuminiy, kaliy, kalsiy, kremniy oksidlari qo`shilgan g`ovak temir) joylashtirilgan kontakt appariga yuboriladi va bu yerda ammiak hosil bo`ladi: