Siyosatshunoslik

majburiyligi,
istagan ijtimoiy jarayonlarga ta ’sir ko‘rsata olishi.
137

---

Siyosiy hokimiyatning qudratli korporatsiyalar, OAV va boshqa 
muassasalarning ta ’sirini, agar bu ta ’sir qonunga zid b o ‘lsa, 
cheklashi yoki ularni um um an tugatishi mumkinligi;
—
ommaviyligi,
ya’ni umumiyligi va shaxssizligi. Buning m a’- 
nosi shuki, siyosiy hokimiyat kichik, kontakt guruhlarda b o 'la- 
digan shaxsiy hokimiyatdan farqli o ‘laroq, huquq yordam ida 
barcha fuqarolarga butun jamiyat nom idan murojaat qila oladi;
—
bir markazliligi,
ya’ni qarorlar qabul qilishda m onotsent- 
rik, yagona markazning mavjudligi. Bozor iqtisodiyotiga asos- 
langan demokratik jam iyatda iqtisodiy, ijtimoiy va m adaniy- 
axborot hokimiyatlari politsentrik, ya’ni ko‘p markazlidir. Bunda 
ko‘plab mustaqil mulkdorlar, OAV, ijtimoiy fondlar va bosh- 
qalar mavjud bo'ladi;
— siyosiy hokimiyat 
imkoniyatlarining
(resurslari) 
xilma-xil-
ligi.
Keng m a’noda hokimiyat imkoniyatlari individ yoki guruh 
boshqalarga ta ’sir etish uchun foydalanadigan barcha narsani 
anglatadi. Tor m a’noda esa subyektning hokimiyat obyektiga 
ta ’sir etishini ta ’minlashda qo'llaniladigan barcha vositalar tu - 
shuniladi. «Ijtimoiy ayirboshlash» nazariyasiga (P.Blou va bosh- 
qalar) ko‘ra hokimiyat asosida noyob imkoniyatlarning tengsiz 
taqsimoti yotadi. Imkoniyatlarga ega bo‘lmagan shaxslar ulam i 
bunga ega b o ‘lgan kishilarning farmoyishlarini (buyruqlarini) 
bajarishga almashtirishdan oladilar. Bu bilan ayrimlar boshqa­
larga bog‘liq holga tushib qoladilar, ularga bo‘ysunadilar.
Siyosiy hokimiyat o ‘z faoliyatida nafaqat majburlovchi, balki 
iqtisodiy, madaniy-axborot imkoniyatlari kabi hokimiyat m anba- 
laridan ham foydalanadi. Jumladan: