Siyosatshunoslik

1 Iqtibos manbayi: Общая и прикладная политология. - М., 1997. — С. 689.
Qarang: Одилцориев Х.Т., Ройибназаров III.F. Сиёсий маданият. — Т., 2004.
- В . 7.
321

---

Bu haqiqat hozirgi 0 ‘zbekiston uchun ham juda dolzarbdir. 
Mamlakatimizda mavjud siyosiy madaniyat demokratiyaning qad 
rostlashi va rivojlanishiga qanday hissa q o ‘shadi? U m um an bu 
ikki tushuncha bir-biriga qay darajada bog‘liq? Siyosiy m adani­
yat bilan bog'liq m uam m oning dolzarbligi hozirgi kunda uning 
saviyasi ancha pastligi bilan izohlanadi. Bu faqat oddiy fuqaro- 
largagina emas, balki hammaga — davlat idoralari, siyosiy parti- 
yalar va jam oat birlashmalariga ham taalluqlidir.
K o‘pchilik jam iyatshunos olimlarning fikricha, davlatning 
rivojlanishi aynan siyosiy madaniyatning ahvoli bilan bog‘liq 
b o ‘lib, siyosiy madaniyatning rivojlanganlik darajasiga qarab, 
jamiyat siyosiy tizimining qanchalik mukam m al tashkil qilin- 
ganligi to ‘g‘risida xulosa chiqarish mumkin. Y a’ni, siyosiy m a­
daniyat fuqarolarning siyosiy va huquqiy layoqatini ifoda etuv- 
chi, siyosiy institutlarning shakllanishiga, faoliyat ko‘rsatishiga, 
davlat va jam iyat o ‘rtasidagi munosabatlarning tashkil qilinish 
jarayoniga kuchli ta ’sir ko‘rsatuvchi omil sifatida namoyon bo‘la- 
di.
Siyosiy madaniyat 
— jahon um um iy m adaniyatining tarki- 
biy qismi, siyosiy tajriba, siyosiy bilimlar va his-tuyg‘ular dara- 
jasi, siyosiy subyektlar xulq-atvori va faoliyati nam unalarining 
bosh k o ‘rsatkichi, mamlakat, sinf, millat, ijtimoiy guruh siyosiy 
turm ush tarzining um um iy ta ’rifidir.
C hunki insoniyat o ‘z tarixiy-siyosiy taraqqiyoti jarayonida 
siyosiy tajriba orttirdi. M azkur tajriba ta ’sirida siyosiy ong 
shakllandi. Odamlarning siyosiy ongi esa, o ‘z navbatida, ijti­
moiy tabaqalar, xalqlarning siyosiy xulq-atvorini belgilaydi. 
Binobarin, siyosiy m adaniyat tarixiy-siyosiy tajriba, siyosiy ong 
va siyosiy xulq-atvorning mushtarakligidir.
Siyosiy madaniyat — jam iyat siyosiy tizimining eng muhim
elem entlaridan biri b o ‘lib, jamiyatning boshqa kichik tizimlari
— iqtisodiy, diniy, huquqiy, tashkiliy, boshqaruv va boshqa 
tizim lar bilan o ‘zaro aloqadordir. U jam iyat, undagi ijtimoiy 
guruhlar va individlarning siyosiy tajribasini, ularning siyosiy 
hokimiyat, siyosiy munosabatlar haqidagi tasaw urlarini, ijtimoiy 
hodisalarga baho berish qobiliyatini ham o ‘z ichiga oladi. Qisqa 
qilib ta ’riflaganda siyosiy madaniyat insonning siyosiy institut
322

---

va qadriyatlarda qayd etilgan ijodiy faoliyatining tavsifi va in’i- 
kosidir.