Siyosatshunoslik


bet135/253
Sana04.06.2022
Hajmi
#635742
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   253
Bog'liq
67. Siyo\'satshunoslik. Odilqoriyev X,T

siyosiy elita 
nima va u siyosiy yetakchilikning de­
mokratik prinsiplar asosida shakllanishida qanday ahamiyat kasb 
etadi?
188


«Elita»
atamasi fransuz tilidan olingan bo‘lib, 
«saralangan,
saylangan»
degan m a’noni bildiradi. Siyosiy elita esa alohida 
ijtimoiy sifatlaiga, siyosiy ta ’sir etishning muayyan darajasiga 
ega bo£lgan va u yoki bu davlatning hokimiyat institutlari uchun 
rahbar kadrlaming asosiy manbayi hisoblangan katta ijtimoiy 
guruhlarga mansublikni anglatadi. Siyosat subyektlari orasida 
muhim o ‘rinni egallovchi siyosiy elitalar tarkibiga oliy rahbar 
kadrlar, boshqaruvchilar, katta obro'ga ega bolgan g‘oyaviy ish 
bilan shug‘ullanuvchilar, shuningdek, iqtisodiy va m a’muriy 
d o ira la r, o m m av iy a x b o ro t v o s ita la ri, t a ’lim -ta rb iy a
muassasalarining ko‘zga ko‘ringan vakillari kiradi.
Siyosiy elitalar doimo o ‘zgarib boradi. Ularning taraqqiyoti- 
da aristokratik va demokratik yo'nalishlar qayd etiladi. Aris- 
tokratik yo‘nalishning ustunlik qilishi siyosiy elitaning «yopiqli- 
giga va kristallashuviga», ya’ni sifat jihatdan o'zgarib, tur- 
g'unlashuviga olib keladi. Odatda, hukmron elita o‘z imtiyozla- 
ri va ijtimoiy mavqelarini meros tariqasida o ‘zining noelitar av- 
lodlariga berishga harakat qiladi. Natijada, elita tarkibi sifat 
jihatdan buzilib, jamiyatda hukmronlik uchun intiluvchi yangi 
ijtimoiy kuchlar — kontrelita guruhlarining kurashi faollashuvi 
ro‘y beradi. Hukmronlik va imtiyozli mavqeni egallash uchun 
yuksak psixologik va ijtimoiy sifatlarga ega bo‘lgan ko‘pgina 
kishilar intiladilar. Lekin hech kim o ‘z .mavqeyi va lavozimini 
ko‘ngilli ravishda bo ‘shatib bermaydi, shuning uchun elitalar 
orasida ochiq va yashirin holda hukmronlik uchun kurash bori­
shi tabiiydir.
Demokratik yo‘nalishdagi taraqqiyotda siyosiy elitalar qat- 
lamlarining yetakchilikka oid qobiliyatlari odamlar hisobiga 
yangilanib boradi. Bu esa siyosiy elitaning degenaratsiya jara- 
yonlarini oldini oladi va uning jamiyatni boshqarishdagi sama­
radorligini ta’minlaydi.
Hozirgi davrda demokratik jamiyatlar uchun dolzarb vazifa- 
lardan biri elitar guruhlarga qarshi kurash emas, balki jamiyat 
uchun foydali siyosiy elitalar guruhini shakllantirish, unda 
ijtimoiy vakolatlilik yangilanib turishining yuqori sifatini 
ta ’minlash, oligarxiyalashuvi, xalqdan begonalashuvi va yopiq 
hukmron, imtiyozli tabaqaga aylanishining oldini olishdir.
189


Siyosiy yetakchilarni tanlashning demokratik prinsipi ikki 
xil usul bilan amalga oshirilishi mumkin:
1. 

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish