Sirtqi” fakulteti “ ” kafedrasi

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 36


Kirish
Prezident Shavkat Mirziyoev raisligida 26 yanvar kuni 2022-2026 yillarga moʼljallangan taraqqiyot strategiyasini belgilash hamda uni joriy yilda amalga oshirish masalalari muhokamasi yuzasidan videoselektor yigʼilishi boʼlib oʼtdi. Yigʼilishda Yangi Oʼzbekiston taraqqiyot strategiyasi mazmun-mohiyati, uni yaqin va oʼrta istiqbolda amalga oshirish mexanizmlari haqida batafsil soʼz yuritildi.
Yangi Oʼzbekiston taraqqiyot strategiyasida “Harakatlar strategiyasidan — Taraqqiyot strategiyasi sari” tamoyili ilgari surilgan. Binobarin, Harakatlar strategiyasidagi har bir yoʼnalishni taraqqiyotning yangi bosqichida mantiqiy, keng koʼlamli va izchil asosda rivojlantirish hamda yangi ustuvor yoʼnalishlarda muhim natijalarga erishish koʼzda tutilmoqda.
Korxonalar faoliyatining bozor iqtisodiyoti tizimida tutgan orni va uning ahamiyatini yoritish hamda forxona faoliyatini togrisida tahliliy malumotlarni yetkazish. Shuningdek korxona uzi nima, kim uchun xizmat qiladi, qanday faoliyat yuritadi, nima man-faat keltiradi va bozor tizimidagi orni nimalarga bogliqligini tahlil qilish.
Kurs ishining vazifalari: Korxonalar, tadbirkorlik sub’ektlari, va xo’jalik yurituvchi sub’-ektlarning iqtisodiyotdagi vazifalari, roli, ahamiyati, nechog’lik dolzarbligi va iqtisodiy islohotlar-ning korxona faoliyatiga o’rganish va yoritish hamda yangi takliflarni berishdan iborat.
Kurs ishining tarkibi; korxonalarning bozor tizimidagi o’rni va ahamiyati, bozor iqtisodiyotiga o’tish jarayonida korxonalar faoliyatini rivojlantirish hamda O’zbekistonda korxonalar faoliyatini rivijlantirish chora- tadbirlaridan iborat.
Biz korxona faoliyati haqida so'z yuritishdan avval inson hayotining bozor munosabatlari tizimida yoritib o'tishimiz zarur. Inson yaralibdiki unda ehtiyoj mujassam. Ehtiyojlarni qondirish esa bu iqtisodiyotning asosiy masalasi bo'lib o'rtaga chiqadi. Insoniyat hayoti va uning taraqqi- yoti juda murakkab ko'p qirrali va g'oyat chigal muommolarga boydir. Bu muommolar kishilar-ning moddiy ne'matlar ishlab chiqarish, xizmatlar, fan, madaniyat, siyosat, mafkura, axloq, dav-latni boshqarish sohalardagi va nihoyat oiladagi hamda boshqa faoliyat turlarining borgan sari ko'payib rivojlanib va ularning o'zgarib borishi natijasida vujudga keladi. Bu kabi muommolar yechimi ya'ni cheklangan iqtisodiy resurslardan unumli foydalanib kishilarning yashashi, kamol topishi uchun uchun zarur bo'lgan hayotiy vositalarni ishlab chiqarish va iste'molchilarga yetka -zib berishga qaratilgan bir-biri bilan bog'liqlikda amal qiladigan turli tuman faoliyatlar bir so'z bilan iqtisodiy faoliyat natijasi hisoblanadi.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida har qanday ijtimoiy-iqtisodiy faoliyat uchta bir-biriga bog'liq bo'lgan muommolarga duch keladi. Iqtisodiyot nazariy jihatdan bu muommoni quyidagicha ta'riflaydi:
Birinchidan nima ishlab chiqarish kerak va qancha;
Ikkinchidan qanday ishlab chiqarish kerak va qancha xarajatlar zarur bo'ladi;
Uchinchidan kim uchun ishlab chiqarish kerak va ular qanday taqsimlanadi;
Yuqorida keltirilgan uchta fundamental muommoni hal qilish, keltirilgan kamchiliklarni, nuqsonlarni yechimini topish o'z-o'zidan hal bo'lmaydi. Buning uchun hal qilish usullari va mexa-nizmin i to'g'ri topish, iste'molchilar talabini to'la qondirish yo'llarini izlash, yuqori samarali ish-lab chiqarishni tashkel qilish, uni boshqarish, tarmoqlararo va xo'jalik subyektlar o'rtasida iqtiso-diy aloqalarni bog'lash sotuvchi bilan iste'molchi orasidagi munosabatlarni takomillashtirish hamda iqtisodiy hodisalarni uyg'unlashtirish kabi masalalarni hal qilish zaruriyati to'g'iladi.
Iqtisodiyotning doimiy va bosh masalasi mavjud bo'lib, u ehtiyojlarni cheksizligi va iqtisodiy resurslarni cheklanganligidir.

1.