Sirdaryo viloyati O’rta maxsus, kasb-hunar ta’limi boshqarmasi Xovos transport kasb-hunar kolleji Mavzu

         

          

Adabiyotshunoslik 

 

 

---

    

 

    

 

 

  Adabiyot nazariyasi barcha  zamonlarda  bunyod  etilgan hamma  asarlar

  uchun  

umumiy  bo‘lgan  asoslarni,  badiiy asarning  tarkibiy  qismlarini,  badiiyat  qonun-

qoidalarini o‘rganadi. 

     Adabiyot  tarixi  esa  muayyan  mamlakatlar  yoki  xalqlar milliy  adabiyotlarining  

rivojlanish  bosqichlarini,  biror  xalq yoki jahon adabiyoti vakillari bo‘lgan buyuk 

san’atkorlarning hayoti  va  ijodini  o‘rganadi. 

Adabiyot  tarixini  o'rganish  nima  uchun  kerak?  Har bir millat  egasi,  mamlakat  

fuqarosining  o‘z  adabiyoti,  madaniyati,  tarixini  bilishga  intilishi  m a’naviy  kamolot  

talabi  va ehtiyoji tufaylidir.  Xalq adabiyot  tarixiga oid  ma’lumotlami bilish  

uchungina emas,  balki  milliy adabiyotning eng yaxshi namunalari  mazmuni, 

g'oyalarini tushunib, shular vositasida ma’naviy kamol topish  uchun  ham o‘rganadi. 

Hozirgi adabiy jarayonda bunyod etilgan asarlami baholash,ularning  yutuq  va  

kamchiliklarini,  taraqqiyot  yo‘nalishlarini izohlash va ko‘rsatish  «Adabiy tanqid» 

ning zimmasidadir. 

     Adabiyotshunoslik  oldida  badiiy  so‘z  san’atiga  oid  asarlarning ijtimoiy-ma’naviy 

hayotdagi mavqeyini belgilash, badiiy adabiyotning o'ziga xos xususiyatlarini izohlash, 

badiiy ijod turlari, asar tarkibi va ijodiy jarayonning qonuniyatlarini  ko‘rsatib  berish  

ham  turadi.Bu vazifalar bilan adabiyot nazariyasi shug‘ullanadi.Adabiyotshunoslikning  

ushbu  uch  sohasi  bir-biri  bilan chambarchas  bog‘liqdir,  ular  bir-birisiz  yashay  

olmaydi, aksincha,  bir-biriga  oziq  beradi,  bir-birini boyitadi.San’atning boshqa turlari 

kabi adabiyot ham jamiyat tarixi bilan  uzviy  bog‘liqlikda  taraqqiy  etadi.  Uning  

taraqqiyot bosqichlari  xalqning  turli  davrlardagi  tarixiy  taqdiri  bilan bog‘liqdir.  

Ayrim  mutaxassislar  adabiyot  tarixi  bosqichlarini podsholarning, sulolalarning 

hukmdorlik  davrlari bilan,  yirik tarixiy  hodisalar  bilan  bog‘lashadi.  Adabiyotning  

o‘ziga  xos  qonuniyatlari borki, ularni bilish badiiy-estetik tarbiya ehtiyojidan  kelib  

chiqadi.Bizningcha, adabiyotimiz tarixini quyidagicha davrlashtirish  mumkin: