Sinfi uchun darslik

 «Yurtimizni bog‘ga aylantiramiz» mavzusida
hikoyacha tuzing. Unda yig‘iq va yoyiq gaplardan foydalaning.
38-d a r s. 
HOL
1-topshiriq.
 
Ketdi
 kesimini 
qachon?, qayerdan?, qanday qilib?
 so‘roq-
lariga javob bo‘luvchi so‘zlar bilan kengaytiring.
2-topshiriq.
 Savollarga javob berish orqali gap tuzing. 
Kim?, qachon?,
qancha?, nima qildi?
?

---

46
Fe’lga bog‘lanib, 
qachon?, qayerda (-ga, -dan)?, qanday
(qilib)?, nima uchun?, nima maqsadda?
 singari so‘roqlarga
javob bo‘luvchi gap bo‘lagiga hol deyiladi.
Hol fe’ldan anglashilgan harakat-holatning bajarilish yoki
bajarilmaslik paytini, o‘rnini, tarzini, sababini, maqsadini bildiradi.
  Tahlil jarayonida hol ostiga nuqtalardan iborat chiziq (.......)
chiziladi: 
Maktabga ketdi.
137-mashq. 
O‘qing. 
Gaplardagi holni topib, unga izoh bering.
Ayiqpolvonnikiga Arslon mehmon bo‘lib kelibdi. Ayiq mehmonni
yong‘oq bilan siylamoqchi bo‘lib, katta o‘g‘liga yong‘oqqa chiqishni
buyuribdi. U ko‘nmagach, o‘rtancha, so‘ngra kichik o‘g‘lidan iltimos
qilibdi. Ular ham otasining gapini rad etishibdi. Arslonning jahli chiqib:
– Bolalarim odobli degan eding-ku! – debdi. Shunda Ayiqpolvon:
– Yong‘oq tagidan sal nariroq ketaylik, – debdi.
Ular yong‘oq tagidan ketishi bilan ayiqchalar daraxtga tirmashib
chiqishib, birpasda mehmonning oldiga yong‘oq uzib qo‘yishibdi. Arslon
bundan ajablangan ekan, Ayiq:
– Sababini katta o‘g‘limdan so‘ra, – debdi.
Katta o‘g‘il:
– Otamiz daraxt tagida edi. U turgan joyda uning tepasiga chiqish
odobdan emas, – deb javob beribdi.
(Ertakdan)
138-mashq.