sinf uchun dars ishlanmasi “ ” 2010 yil

34 - to’garak dars ishlanmasi


I.Mavzu: MS Excelda matematik amallar va funksiyalarni qo’llash.
II.Darsning tayanch atamalari
III. Darsning asosiy tushunchalari.

Excel electron jadvali ishlashini quyidagi mashqlar yordamida ko’rib chiqamiz.

1-mashq. Karra jadvalini hosil qiling.(41-rasm)
Quyidagi ketma-ketlikdagi ishlar bajariladi.
1. B:H2 blokidagi katakchalarni _______ piktogrammasi yordamida birlashtiradi va “Nechalik jadval kerak?” matni kiritiladi;
2. D3 katakchaga “=”, E3 katakchaga biror son (masalan,6) kiritiladi;
3. C4 katakchadan E3 katakchaga absolyut murojaat kiritiladi, ya’ni C4 katakchaga “=E”ni yozib, F4 kilavishi bosiladi;
4. D4 katakchaga “*” belgisi, E4 katakchaga 1 soni, F6 katakchaga “=’ belgisi kiritiladi;
5. G4 katakchaga “=C4*E4” formula kiritiladi;
6. C4:G4blokini belgilab, blokning o’ng quyi burchagidagi _______ belgisidan “sichqoncha” yordamida G ustun bo’yicha pastga tortib nusxalanadi;
7. Katakchalarni katakcha formati orqali ranglar bilan bezaladi. Tekshirib ko’rish mumkinki, E3 katakchadagi qiymat o’zgartirilsa, G ustidagi qiymatlar karra jadvaliga mos ravishda o’zgaradi.
Excel electron jadvali matematika formulalar bilan ishlash uchun keng imkoniyat ochib beradi. Shulardan biri funksialar toplamining mavjudligidir. Excel funksiani toplamida 400 dan ortiq funksia bolib ular matematika mantiqiy statistlik matn moliya boshqa turlarga bolinadi. Funksialarni formulalariada qo’llanishining umumiy qoidasi quydagilardan iborat:
* har bir funksia boshqa takrorlanmaydigan o’znomiga ega ;
* funksialarga murojaatda ularning nomidan keyin qavs ichida nuqtali vergul bilan ajralib turuvchi argumentlar ro’yxati yoziladi.
Excel elektron jadvalidagi matematik funksiyalarning asosiylari bilan tanishamiz.
ABS (son) - sonning absalyut qiymati.
SIN(son)-radian o’lchov birligidagi songa mos burchakning sinusi (COS, TAN)
ASIN(son)-sinusi songa mos bo’lganburchak ( ACOS, ATAN ) EXP(son) –e (e ≈2,718282) ning songa mos darajasi LN(son) –soning natural logarifmi KOPEHЬ(son)- sonning kvadrat ildizi KOPEHЬ OCTAT(son; bo’luvchi) – sonni bo’luvchiga bo’lgandadi qoldiq
CTEПEHЬ (son; daraja ko’rsatkichi) -sonni dadajaga ko’tarildi;
CУMM (son1; son2;…) –son 1, son 2, …katakchalar ( yoki katakchalar bloki) dagi qiymatlarning yig’indisi
И (mantiqiy ifoda1: mantiqiy ifoda 2: (VA) funksiyaning qiymati rost yoki yolg’on bo’ladi.
ИЛИ (mantiqiy ifoda1: mantiqiy ifoda 2: (YOKI) funksiyaning qiymati rost yoki yolg’on bo’ladi.
ЕСЛИ (mantiqiy ifoda1: ifoda 2: (AGAR) funksiyaning qiymati rost yoki yolg’on bo’ladi.МАКС (son1: son 2: ..) –son1, son 2 larning eng katta qiymatini aniqlaydi.
МИН (son1: son 2: ..) –son1, son 2 larning eng kichik qiymatini aniqlaydi.
СРЗНАЧ (son1: son 2: ..) –son1, son 2 larning o’rta arifmqtik qiymatini aniqlaydi.
ДЛСТР (matn)-matndagi belgilar sonini aniqlaydi
ЗАМЕНИТЬ-(eski matn: qaysi o’rindan: nechtasi o’rniga: yangi matn) eski matnning belgilarini yangisiga almashtiradi.
ЗНАЧЕН(matn) – matnli argumentni songa o’tkazadi.
ЛЕВСИМВ (matn: belgi soni) – matndagi eng chapdagi berilgan sondagi belgilarni kesib ko’rsatadi.

Uy vazifasi 34 darsni o’qib o’rganib kelish.