Sinf to’garak a’zolari Matematika Mavzu: Natural son tushunchasi va ular ustida amallar. Darsdan maqsad

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: mavzuga doir darslikdagi tegishli misolni yechish
V. Darsni yakunlash va baholash: darsda ishtirok etgan o’quvchilar baholanadi, ishtirok etmaganlari esa ogohlantiriladi.
VI. Uyga vazifa: -mavzu -misol - bet
Ko’rildi O’IBDO’: .

-sinf to’garak a’zolari Matematika
Mavzu: Funksiya. Chiziqli funksiya, uning grafigi va xossalari
Darsdan maqsad.
O‘quvchilarni quyidagi tushunchalar bilan tanishtirish:
a) Ta’limiy:
- Chiziqli funksiya, uning grafigi va xossalari haqida tushuncha berish.
b) Tarbiyaviy:
- O’quvchilarda vatanparvarlik ruhini shakllantirish.
c) Rivojlantiruvchi:
- Mavzuga doir misollar yechish.
Dars turi: Darslik bilan ishlash Dars mtodi: an’anaviy
Dasr jihozi: matematikadan misollar to’plami va sinf Matematika o’quv qo’llanmasi
Dars tafsilotlari

1	Tashkiliy qism	3 daqiqa
2	O’tilgan mavzuni so’rash	6 daqiqa
3	Yangi mavzu bayoni	27 daqiqa
4	Yangi mavzuni mustahkamlash	5 daqiqa
5	Darsni yakunlash va baholash	2 daqiqa
6	Uyga vazifa	daqiqa

I. Tashkiliy qism a) Salomlashish b) Davomatni aniqlash d) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini tekshirish
II.O’tilgan mavzuni so’rash: o’quvchilar o’rtasida savol-javob o’yinini tashkil qilish.
III.Yangi mavzu bayoni
Yangi mavzu bayoni
Agar boror sonlar to’plamidan olingan x ning bir qiymatiga boror qoida bo’yicha y son mos qo’yilgan bo’lsa, u holda shu to’plamda funksiya aniqlangan deyiladi.
Y miqdorning x miqdorga bog’liqligini ta’kidlash uchun ko’pincha y(x) deb yoziladi.(o’qilishi: «igrek iksdan»).Bundan x erkli o’zgaruvchi, y(x) esa erksiz o’zgaruvchi yoki funksiya deyiladi.
Masalan: kvadratning yuzi uning x tomoni uzunligining funksiyasi bo’ladi, yani y(x) = x² , bunday yozuvda y(2) tomoni 2 ga teng bolgan kvadratning yuzini bildiradi, yani y(2) = 2² = 4
funksiyaning berilish usullari.
1) Funksiya formula bilan berilishi mumkin. Masalan: y= 2x
1 - masala. Funksiya formula bilan berilgan. y(-2) ni toping.

2) Funksiya jadval bilan berilishi mumkin.

x	1	2	3	4	5	6	7
y	1	4	9	16	25	36	49

3) Funksiya grafik usuli yordamida berilishi mumkin.
Funksiyaning grafigi – bu koordinata tekisligining abssissalari erkli o’zgaruvchining qiymatlariga, ordinatalari esa funksiyaning mos qiymatlariga teng bo’lgan barcha nuqtalari to’plamidir.
Chiziqli funksiya deb, y = kx + b ko’rinishdagi funksiyaga aytilad, bu yerda k va b – berilgan sonlar. b = 0 bo’lganda chiziqli funksiya y = kx ko’rinishga ega bo’ladi va uning grafigi koordinatalar boshidan o’tuvchi to’g’ri chiziq bo’ladi.
y = kx + b funksiyaning grafigini yasash uchun shu grafikning ikki nuqtasini yasahs yetarli bo’ladi
1 – masala. y = 2x + 5 funksiyaning grafini yasang.
x = 0 bo’lganda , y= 2x + 5 funksiya 5 ga teng,
ya’ni (0;5) nuqta grafikka tegishli. Agar x = 1,
y = 2x + 5 = 7 ga teng ya’ni (1;7) ham grafikka
tegishli nuqta (0;5) va (1;7) nuqtalarni yasaymiz.
Umuman y = kx + b funksiyaning grafigi
y = kx Funksiya grafigini ordinatalar o’qi bo’ylab
b birlik siljitish yo’li bilan hosil qilinadi.y= kx va
y = kx + b funksiyalarning grafiklari parallel to’g’ri
chiziqlar bo’ladi.
2 – misol y(x) = 3x - 1
1) 2) y(x) = -4 y(x) = 8)
-4 = 3x -1, 8 = 3x - 1
-3x = 3 -3x = -9
x = -1 x = 3