Sinf savolnoma hakimjon jabborov

15-§ Yer po’stining harakatlari 

1.  Mantiyadagi harakatlar tasirida qanday jarayonlar kuzatiladi?Yer po’stining ayrim joylari 

cho’kadi,boshqa qismlari esa ko’tariladi 

2.  O’zbekiston hududi qancha yil oldin dengiz ostida bo’lgan?30 mln 

3.  Yer po’stining gorizantal harakati natijasida qanday jarayonlar kuzatiladi?Burmali 

toglar,vodiylar,,chuqur okean botiqlari hosil boladi.(Fargona vodiysi,Tyanshan toglari) 

4.  Relefga tarif  bering?Yer yuzasidagi barcha  baland pastliklar ,toglar,qirlar,vodiy,soylar 

5.  Magma qanday hosil boladi?Yer po’stida biron joy yorilsa o’sha  hudud tagida bosim 

pasayib,chuqurdagi qaynoq moddalar suyuqlashib suyuq jinsga aylanadi 

6.  Lavaga tarif bering? Magma suyuq holatda yuqoriga ko’tariladi vayer yuziga oqib chiqadi.Yer yuziga 

oqib chiqqan modda lava deyiladi 

7.  Vulqonlar qanday hosil boladi?Oqib chiqqan lava asta sovib tepa va toglarni  hosil qiladi bu balandliklar 

vulqonlar deyiladi 

8.  Vulqon og’zidan qanday moddalar  otilib chiqadi?Kul,gaz ,tosh 

9.  Vulqonlar otilib turadigan hududlarda  va yer yorilgan hududlarda bazi issiq buloqlar vaqti vaqti bilan 

favvora kabi otilib turadi bu  favvoralar nimalar deyiladi?Geyzerlar 

10.  O’zbekistonning qaysi hududlari  yer qimirlaydigan mintaqalarga kiradi?Janubiy va sharqiy 

11.  Yer qimirlashi qanday sodir bo’ladi?Yer po’stining chuqur qismida to’satdan ro’y beradigan 

sinish,siljish,uzilish natijasida 

12.  Yer qimirlash boshlanadigan joy nima deb ataladi?Yer qimirlash o’chogi-Giposentr 

13.  Yer qimirlash o’chogi ustidagi joy nima deyiladi?Yer qimirlash markazi-Epitsentr 

14.  Yer qimirlash harakatlari qaysi aspob yordamida o’lchanadi?Seysmograflarda 

15.  Olimlar yer qimirlash kuchining uning binolar va relefga tasirini necha balli shkalada tasvirlashadi?12 

ball 

16.  1 va 2 ballda qanday jarayonlar kuzatiladi?Odamlar sezmaydi faqat aspoblar qayd etadi 

17.  3,4,5 ballda qanday jarayonlar kuzatiladi?Ancha sezilarli lekin imoratlarga zarar yetmaydi 

18.  6,7 ballda qanday jarayonlar kuzatiladi?Uy devorlarida yoriqlar paydo bo’ladi 

19.  8  ballda qanday jarayonlar sodir boladi?Uy devorlari yorilib bazi uylar buziladi 

20.  9 ballda qanday jarayonlar kuzatiladi?Devorlar qulaydi tomlar bosib qoladi 

21.  10 ballda qanday jarayon kuzatiladi?Imoratlar buzilib yerda kengligi 1 metrgacha yoriqlar paydo bo’ladi 

22.  11-12 ballda qanday jarayon kuzatiladi?Yer yuzasi relyefi o’zgaradi,yerda tik turgan narsa qolmaydi 

23.  Birinchi seysmografni kim ixtiro qilgan?Xitoylik munajjimi Chjan Xen 

---

 

 

       5-SINF SAVOLNOMA 

 

                            HAKIMJON  JABBOROV 

 

    

 

 

 

 

 

24.  Hozirgi zamon seysmografini kim ixtiro qilgan?Rus olimi B.B. Golitsin 

25.  12 balli shkala asoschisi kim?Rixter