Sinf rahbarlari uchun toshkent -2013 Tuzuvchi: Qurbonova Marhabo – Toshkent shahar

Topshiriq: O`quvchilardan quyidagi savolga javob berish so`raladi: Fan-texnikaga nisbatan qanday tarbiyaviy ahamiyat talab etiladi?
23-mavzu: Ta’limning keyingi bosqichiga jalb qilish bo`yicha tavsiyalar
(9 –sinf bitiruvchilari uchun)
Kun shiori: “O`quvchilarni ta’limning keyingi bosqichiga jalb etish dolzarb vazifa”
Maqsad: O`quvchilarda vatanparvarlikni singdirish, ta’limning keyingi bosqichiga jalb qilish bo`yicha tavsiyalar berish va tushuntirish ishlarini olib boorish, ularda bo`lgan qiziqishni rivojlantirish.
Natija: O`quvchilarning erkin fikrlashi, tassurotlari va olgan xulosasi.
Foydalanadigan ko`rgazmali qurollar: O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning: “Yuksak ma`naviyat-yengilmas kuch”, “O`zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida”, “O`zbekiston buyuk kelajak sari”, Buyuk Turon amiri yoxud aql va qilich, O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, Ma’naviyat qalbim quyoshi, Ma’naviyat yulduzlari, Pedagogika, shiorlar, plakatlar, devoriy gazetalar, slaydlar, tarqatma materiallar.

Doskada: “O`n ikki yillik ta’lim majburiydir”

O`qituvchi: Bizning mamlakatimizda majburiy ta’lim o`n ikki yillikni tashkil etadi. Maktab davrida 9 yil o`qib, keyin ta’limning ikki bosqichi uch yillik akademik-litsey va kasb – hunar kollejlariga. Yurtimizda o`n ikki yillik majburiy ta’limning yo`lga qo`yilishi o`quvchilarning birorta bir kasb egasi bo`lishiga, hunar o`rganishiga zamin yaratmoqda.
Ta’limning keyingi bosqichida albatta, har bir o`quvchi o`zi xohlagan yo`nalishi bo`yicha boradi.Akademik-litsey va kasb – hunar kollejlariga hujjatlarni topshirishda albatta, ota-ona hamkorligida amalga oshiriladi. Ota-onalar kafolat xati yozib beradiki, keyingi bosqichda darslarga muntazam borishligi, akademik-litsey va kasb – hunar kollejlaridagi ichki qonunlariga rioya eishligi to`g`risida. Hech qachon keyingi bosqichda sustkashlik va bee’tiborlikka yo`l qo`yilmasligi kerak. Yoshlarimiz kelajagi va yetuk kadlar bo`lib yetishliklari uchun mamlakatimizda Prezidentimiz I.A.Karimov tomonidan qabul qilingan Kadrlar tayyorlash milliy dasturi ishlab chiqilgan. Bu dasturning maqsad va vazifalari quyidagicha: 1) ta’lim sohasini tubdan isloh qilish; 2) uni o`tmishdan qolgan mafkuraviy qarashlar va sarqitlardan to`la xalos etish; 3) rivojlangan demokratik davlatlar darajasida yuksak ma’naviy va axloqiy talablarga javob beruvchi yuqori malakali kadrlar tayyorlash milliy tizimini yaratish kabilardir.
Yuqoridagi maqsad va vazifalardan kelib chiqib, yangi ta’lim modelining tarkibiy qismlari quyidagilardan iborat etib belgilandi: 1) shaxs - kadrlar tayyorlash tizimining bosh subyekti va obyekti, ta’lim sohasidagi xizmat -larning iste’molchisi va ularni amalga oshiruvchi; 2) davlat va jamiyat - ta’lim va kadrlar tayyorlash tizimining faoliyatini tartibga solish va nazorat qilishni amalga oshiruvchi, kadrlar tayyorlash va ularni qabul qilib olishning kafillari; 3) uzluksiz ta’lim – malakali va raqobatbardosh kadrlar tayyorlashning asosi bo`lib, ta’limning barcha turlari va standartlarini o`z ichiga oladi; 4) fan – yuqori malakali mutaxassislarning tayyorlovchisi va ulardan foydalanuvchi, ilg`or pedagogik va axborot texnologiyalarining ishlab chiquvchisi; 5) ishlab chiqarish – kadrlarga bo`lgan ehtiyojni, ular sifatiga qo`yilgan talablarni belgilovchi asosiy buyurtmachi, tizimni moliyalashtiruvchi va moddiy-texnik baza bilan ta’minlash qatnashchisi.
Kadrlar tayyorlash bilan bog`liq joriy va istiqboldagi vazifalar quyidagilardan iborat:
Birinchidan, erkin tafakkur qila oladigan shaxsni, mustaqillik va demokratiya g`oyalariga sodiq bo`lgan ongli fuqaroni, o`z Vatanining jonkuyari sifatida ijtimoiy-siyosiy hayotga ongli ishtirok etishga, ijtimoiy jarayonga faol ta’sir ko`rsatishga, mamlakat taqdiri uchun zimmasiga mas’uliyat ola bilishga qodir shaxsni kamol toptirish uchun shart-sharoitlar yaratish;
Ikkinchidan, mamlakatning ijtimoiy-siyosiy hayotiga, tub ma’nodagi fuqarolik jamiyati va huquqiy davlat qurish ishiga demokratiya asoslarini joriy etish jarayonlarini jadallashtirish, tafakkur va bahslashish madaniyatini rivojlantirish, shaxsning ichki dunyosini boyitish, binobarin, yangicha ijtimoiy qadriyatlar va munosabatlarni shakllantirishdir. Boshqacha aytganda, yosh avlodda yangicha ong shakllanishi uchun barcha shart-sharoit yaratilmog`i kerak; Uchinchidan, yosh avlod milliy istiqlol g`oyasini anglab olishi, bu g`oyaning har bir fuqaro uchun, Vatanning obod va farovon bo`lishi uchun hayotiy zarurat ekanligiga ishonch hosil qilish uchun aniq maqsadga yo`naltirilgan chora-tadbirlar tizimini ro`yobga chiqarish lozim.
Xo`sh, kasb-hunarga yo`naltirish kimning zimmasida? Bu vazifani kim bajaradi?
Bu vazifalar maktab jamoasi va ota-onalar hamkorligida o`quvchilarni kasb-hunarga yo`naltirish va psixologik-pedagogik tashxis markazlari rahbarligida amalga oshiriladi.
Tashxis markazlari bizning mamlakatimizda birinchi marotaba tashkil etildi.
Ular –o`quvchilarning qobiliyatlari va moyilliklarini aniqlashda; sog`liqni saqlash muassasalari bilan hamkorlikda har yili tibbiy-pedagogik ko`riklardan o`tkazishda; o`quvchilarga va ularning ota-onalariga psixologik-pedagogik yordam ko`rsatishda; maktab o`quvchilariga ularning qobiliyatlarini, kasb-hunarga moyilliklarini, qiziqishlari va ko`nikmalarini hisobga olgan holda akademik -litseyda yoki kasb-hunar kollejida ma’lum yo`nalish tanlashda ko`maklashadi va tavsiyalar beradi.