Sinf: 6-sinf I. Mavzu: Nisbat va proporsiya

Sana:

Fan: Matematika

Sinf: 6-sinf

I.Mavzu: Nisbat va proporsiya.

II.Darsning maqsadlari:

a) ta’limiy: mavzu yuzasidan ilmiy –nazariy va amaliy tushuncha berish;

b) tarbiyaviy: o’quvchilarni hozirgi zamon talablari -ishchanlik, faollik, mehnatsevarlik ruhida tarbiyalash;

v) rivojlantiruvchi: o’quvchilarni fikrlash qobiliyatini o’stirib, bilim darajasini oshirish;

III. Darsning tipi: yangi bilimlarni o’zlashtirish darsi.

IV.Darsning uslubi: ko’rgazmali-amaliy.

V.Darsning usuli: aqliy hujum savollari, kichik guruhlarda ishlash, jamoa bo’lib ishlash, mustaqil ish bajarish.

VI.Jihozi: mavzuga doir tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar.

Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism .

2. Psixologik iqlim yaratish. 2 daqiqa

Darsning rejasi:

1. o’tilgan mavzu yuzasidan aqliy hujum savollari. 8 daqiqa

2. uyga berilgan topshiriq nazorati. 5 daqiqa

3. Yangi mavzu bayoni: 10 daqiqa

a) nisbat tushunchasi

b) nisbatga doir misollar .

v) hisoblashga doir misollar.

4. Mustahkamlash uchun mashqlar. 10 daqiqa

5. Uyga vazifa berish. 5 daqiqa

Umuman, k va n noldan farqli sonlar bo’lsa, k:n bo’linma nisbat, k va n lar esa nisbatning hadlari deyiladi.Masalan, 12:18 nisbatni 12/18 kabi yozsak ham bo’ladi.

Umuman, nisbat K:n=q yoki k/n=q Kabi yoziladi. Bu yozuvda k-nisbatning oldingi hadi, n-nisbatning keying hadi, q-nisbat, k/n ham nisbat.

Nisbat ushbu xossalarga ega: Nisbatning ikkala hadi noldan farqli ayni bir p songa ko’paytirilsa( yoki bo’linsa) nisbat o’zgarmaydi:K:n=(k*p):(n*p)

Oldingi had keying had bilan nisbatning ko’paytmasiga teng.k=n*q Keyingi had oldingi handing nisbatiga bo’linmasiga teng.N=k:qIkki miqdor turli o’lchov birliklarida ifodalangan bo’lsa, dastlab ularni bir xil o’lchov birliklarida ifodalash, so’ngranisbat topiladi. Nisbat-ismsiz sondir. Nisbat-birinchi son ikkinchi sondan necha marta kata ekanini yoki birinchi son ikkinchi sonning qanday qismini tashkil qilishini bildiradi,Ikki nisbatning tengligiga proporsiya deyiladi. Demak, tenglik proporsiyadir. Uni 4:5=8:10 deb yozsa ham bo’ladi.Bundan 4*10=5*8 Ya’ni 40=40 tenglikni olamiz. 5 va 8 sonlari proporsiyaning o’rta hadlari, 4 va 10 esa uning chetki hadlari deyiladi.Proporsianing o’rta hadlari ko’paytmasi uning chetki hadlari ko’paytmasiga teng.

a:b=c:d a*d=b*c

VI. Darsning yakuni: 597-598--misollarni yechib kelish.