Sinf: 5 sana: 20 yil Darsning mavzusi: Kirish. “Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q”

Asosiy tushunchalar – arxeologiya, akvalang, madaniy qatlam, Jak Iv Kusto

Darsning borishi.

I. Tashkiliy qism. a) salomlashish, b) davomat, c) yurtimiz va xorij xabarlarini so’rash.

II. O’tgan mavzuni mustahkamlash. ( uyga vazifa tekshiriladi.)

III.Yangi mavzu. Arxeologiya tarixidan

Arxeologiya o’tmishni tarixiy moddiy manbalar – yodgorliklar asosida o’rganuvchi fan. Arxeologiya so’zi “arxeo” va “logos” kabi ikki so’zdan iborat bo’lib, qadimshunoslik degan ma’noni anglatadi.

Arxeologiya fani bilan shug’ullanuvchi olimlar – arxeologlar (qadimshunoslar) deb ataladi.

Madaniy qatlam – odamlar turmush faoliyatining izlari saqlab qolgan tuproq qatlamidir. U odamlar yashagan manzilgohgoh, gulxan qoldig’I, mahnat qurollari, suyak qoldig’I, uy-ro’zg’or buyumlari va qabrlarning qoldiqlaridir. Binobarin, madaniy qatlam inson ongli mehnatining hosili va natijasidir. Madaniy qatlam davrma-davr, ustma-ust joylashgan bo’lishi ham mumkin. Arxeologik yodgorliklar qayerdan topilgan bo’lsa, u o’sha joyning nomi bilan atalishi mumkin.

H ozirgi kunda O’zbekiston Fanlar akademiyasi qoshidagi Yahyo G’ulomov nomidagi arxeologiya institutidagi ham katta ishlarni amalga oshirmoqda.


Suvosti arxeologiyasi arxeologiya fanining yordamchi sohasi hisoblanadi va o’z tarixini XX asr boshida grek baliqchilari tomonidan qadimiy haykalni olib kelayotgan kema g’arq bo’lgan joy topilgan vaqtdan boshlagan.