Sinergetika avtotebranmali jarayonlar

Modellashtirish jarayoni umumlashtirish uchun ancha qulay imkon beradi, shuningdek xodisaning bazi tomonlarini aniq malumot bilan to’ldirish yoki yangi nazariy xulosalar chiqarishga yordam beradi. Model «ishlamay qolsa», yani xakikatga uncha to’g’ri kelmasa, EHM tamonidan o’zgartirishlar kiritilishi va yaxshilash zarurligini asoslab beriladi.

• 
  Modellashtirish jarayoni umumlashtirish uchun ancha qulay imkon beradi, shuningdek xodisaning bazi tomonlarini aniq malumot bilan to’ldirish yoki yangi nazariy xulosalar chiqarishga yordam beradi. Model «ishlamay qolsa», yani xakikatga uncha to’g’ri kelmasa, EHM tamonidan o’zgartirishlar kiritilishi va yaxshilash zarurligini asoslab beriladi.
  
• 
  Model xaqiqatni to’g’ri aks ettirsa tajriba uchun keng imkoniyatlar ochib, tizimga yangi omillarni kiritish vaularningtasirini aniqlash mumkin bo’ladi. Matematik va kontseptual modellar ajratilib, kontseptual model malum bir ekotizimni ilmiy tasvirlovchi sxemalar majmui yoki tizimi, jadval, grafiklar va boshqalardan tashkil topadi. Masalan: energetik model bloq - sxemalardan tashkil topgan bo’lib, unda bloqlar, har bir bloqdagi energiya zaxirasi hamda energiyaning harakat yo’nalishi kabilar ifodalanadi.
  
• 
  Matematik modellar bir necha differentsial tenglamalar va tengsizliklar yig’indisidan iborat bo’lib, u yoki bu omilning tasir kuchi o’zgarishini modelning o’zgarishiga qarab oldindan aytib berish mumkin. Masalan, populyatsiyalardagi murakkab hodisalarni matematik modellar yordamida o’rganmoqchimiz, yani populyatsiyalarning dinamik nazariyasi bilan tanishmoqchimiz. Bunda populyatsiyaning miqdoriy dinamikasi uning jinsiy va yosh tuzilmasi, tashqi muhit tasiri, evolyutsiyaning har xil omillari tasirida o’tadigan genetik shakl va odamzot faoliyati natijalari bilan bog’lab o’rganiladi. Jonsiz olamda dinamik jarayonlar juda ko’p uchratiladi, ularni modellashtirish ham oson. Ammo tirik organizmlar uchun dinamik modellar yaratish nisbatan ancha qiyin. Shuning uchun dinamik modellar yaratishdan avval