Simsiz tarmoqlar fanidan laboratoriya ishi

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
FARG‘ONA FILIALI

TELEKOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI VA
KASB TA’LIMI FAKULTETI

SIMSIZ TARMOQLAR FANIDAN


LABORATORIYA ISHI

Bajardi: X.Abduraxmanova

Qabul qildi: L. Dalibekov


Farg‘ona-2022
Mobil aloqa tizimlarida antenna-fider traktlari.
Reja:

1. 
   Antenna tizimini qurish.
   
2. 
   Antenna turlari.
   
3. 
   Antenna-fider traktiga qurishga misol.
   
4. 
   Fider trakt tashkiloti.
   
5. 
   Chastotani tanlash qurilmalari. dupleks filtrlar.
   
6. 
   Qabul qilish yo‘lini qurish.
   
7. 
   Yetkazish yo‘lini qurish.
   
8. 
   AFU abonent stansiyalarining xususiyatlari.
   

Kirish

Professional mobil radioaloqa bir yoki butun takrorlagichlar tarmog‘ining ishlashiga asoslanadi. Bunday holda takrorlagichlar ham bir kanalli, ham ko‘p kanalli bo‘lishi mumkin. Ushbu maqolada tranking tizimlarida amalga oshiriladigan avtomatik kanallarni boshqarish masalalarini ko‘rib chiqmaymiz. Ammo biz transmitter chiqishidan efirga va efirdan qabul qiluvchiga kirishgacha bo‘lgan davrlarni qurish sxemasini diqqat bilan o‘rganamiz.

Odatda, takrorlagichlarning diapazonini oshirish uchun ularning antennalari baland ob'ektlarga o‘rnatiladi - RTPC ustunlari, CHP quvurlari, tog 'cho‘qqilari, ko‘p qavatli binolar va boshqalar. Shuning uchun bunday joylarda radio qurilmalarni uzatish zichligi ancha yuqori va elektromagnit vaziyat har doim ham qulay emas. Lekin, eng muhimi, repetitorlarning ishlashi o‘z transmitterlarining o‘z qabul qiluvchilariga ta'siriga bog‘liq. Qabul qilgichning to‘liq ishlashiga va uning to‘liq sezgirligini amalga oshirishga nima to‘sqinlik qiladi?
Ma'lumki, repetitor dupleks rejimida ishlaydi: uning qabul qiluvchisi va uzatuvchisi bir vaqtning o‘zida ishlaydi. Bunday holda, transmitter etarlicha yuqori quvvatga ega bo‘lgan tashuvchi signalni, shuningdek, soxta shovqinni ishlab chiqaradi. Ko‘pincha bu takroriy qabul qiluvchidagi abonent stantsiyasidan keladigan zaif foydali signalni bostirish uchun etarli. Shuning uchun, barcha shovqin signallarining ta'sirini cheklash uchun uzatish va qabul qilish sxemalari doimo qo‘shimcha filtrlash moslamalari bilan ta'minlanishi kerak. Shuning uchun AFU qisqartmasi - "antenna-filtr qurilmalari" ning dekodlanishi, bizning fikrimizcha, eskirgan, ammo standart "antenna-oziqlantiruvchi qurilmalar" atamasi bilan tasdiqlanganidan ko‘ra to‘g‘riroqdir.
Mobil aloqa tizimida antenna-fider trakti tuzilish sxemasi 1-rasmda keltirilgan.



1-rasm. Mobil aloqa tizimida antenna-fider trakti tuzilish sxemasi
Bu rasmdagi qismlardan biri (antenna, fider va uzatkich/qabul qilgich) mijozning mobil aloqa vositasi bo‘lishi ham mumkin. Yuqori chastotali elektr signal uzatkichda elektromagnit to‘lqinga aylanadi. Bu to‘lqin fider trakti orkali antennaga uzatiladi va antenna bu to‘lqinni havoga tarkatadi. Qabul qilish tomonda bu to‘lqin antenna yordamida kabul kilinadi va fider trakti orkali kabul kilgichga uzatiladi. Kabul kilgichda bu to‘lqin yukori chastotali elektr signalga aylantiriladi. Ma’lumki, mobil aloqa tizimlari to‘lqin uzunliklari ultra qisqa to‘lqin diapazoni (metrli, detsimetrli va santimetrli) ga to‘g‘ri keladi. Mobil aloqa tizimlarida bitta antenna sektori uzatish va qabul qilish uchun ishlatiladi. Lekin har bir sektor fider traktlari uzatish va qabul qilish uchun alohida, shuningdek bu sektor ichida uzatish uchun alohida va qabul qilish uchun alohida qurilmalar bo‘ladi. Xar xil tizim antenna–fider qurilmalari tarkibiga antenna va fiderdan tashqari yana boshka qurilmalar kiradi. Masalan, SDMA standartidagi uyali aloqa tizimi antenna-fider qurilmalari tarkibiga tashqi sinxronizatsiya uchun ishlatiluvchi antenna ham bor. Bu antenna GPS yeki GLONASS sun’iy yuldoshlari orkali tizim sinxronizatsiyasini amalga oshiradi.
Antenna va fiderning vazifasi bir – biriga karama-karshi bo‘ladi. Antenna to‘lqinni tarkatishi kerak bulsa, fider esa to‘lqinni tarkalib ketishiga yul kuymasdan, bu to‘lqinni antennaga yetkazib berishi kerak.