Ўсимликлар морфологияси ва


(туб) ўртасида кутблилик юзага келган



Download 7,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/206
Sana01.07.2022
Hajmi7,77 Mb.
#728135
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   206
Bog'liq
Ботаника (Икромов М) 2002

(туб) ўртасида кутблилик юзага келган.
3-§. Ў С И М Л И К Л А Р Т У З И Л И Ш И Д А ГИ У М У М И Й
ҚО Н У Н И Я ТЛ АР
ҚУТБЛИЛИК. ЎсимликларниНг морфологик юқори ва
куйи учларга эга бўлишига 
к утбл и л и к
деб аталади. Ҳар
бир ўсимлик ўзининг юқори томондан (юқори қутбидан)
новдалар, қ у й и т о м о н и д а н (пастки кутбидан) эса ил­
дизлар чиқаради (7-расм). Қутблилик фақат морфологик
сабаблар натижасида содир бўлмасдан, балки физиологик
характерга ҳам эга. Масалан, ҳосил бўлган моддаларнинг
пўстлоқ бўйлаб ҳаракати морфологик ва физиологик кут-
блиликка боғлиқ. Органларнинг эволюцион тараққиётига
қараб кутблилик оддий ва мураккаб бўлиши мумкин. Бир
ҳужайрали сувўт хламидомонада (1-расм, 1) ҳаракатчан
бўлганлиги сабабли олд ва орқа кутбларга эга. Ундан анча
мураккаброк, тузилишга эга бўлган каулерпа (2-расм, 3),
сфацеларна (4-расм, 3)да ҳам кутблилик аниқ кўринади.
Мураккаб кутблилик юксак ўсимликларга хосдир. Қалам-


ча қилинганда ҳамма ўсим-
ликларнинг асосий хоссаси
қутблилик, яъни вегетатив
органнинг морфологик учи
(юқори қутби) билан қуйи
қутби ўртасидаги қарама-қар-
шилик яққол кўринади. Ма­
салан, тол қаламчаси нам ат-
мосферада юқори томонини
пастга қаратиб осиб қўйилса,
барибир, унинг морфологик
юқори қутбидан новда, мор­
фологик пастки қутбидан ил­
диз чиқади (7-расм). Демак,
қутблилик асосан ўсимлик та-
насининг марказий ўқида уч­
райдиган қонуният ҳисобла-
нади.
Симметрия 
— (юнон. с и м ­
м е т р и я - т е н г бўлакли),

Download 7,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   206




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish